In de serie ‘Onverdoofd’ spreekt Erik Jan Harmens met bekende en minder bekende Nederlanders die net als hij hebben besloten zichzelf niet langer te bedwelmen. Deel 7: logopediste Henriette van der Wielen (47).
Als ik Henriette uitnodig voor de Onverdoofd-podcast, zegt ze niet meteen ja. Ik ken haar van de zogenoemde ‘Helderder-sessies’, waarbij onder begeleiding van coach (en ervaringsdeskundige) Petra Moes in groepsverband wordt gesproken over stoppen met drinken. Tijdens zo’n sessie was ik spreker en Henriette deelnemer. “Ik weet niet of mijn verhaal wel zo interessant is”, antwoordt ze op mijn mail. “Je hebt zulke welsprekende interessante gasten gehad, daar kan ik me niet echt mee meten, denk ik.” Haar bescheidenheid bevestigt voor mij maar weer eens hoe eerlijk mensen zijn die onverdoofd zijn gaan leven. De façade is weg en wat overblijft is de mens zelf. De essentie, noemt Henriette het, in het interview waar ze uiteindelijk dus toch aan meewerkt. Straks meer daarover, over die ‘essentie’.
Hartkloppingen
Als student in Leiden dronk Henriette veel en vaak, toen ze ging werken en moeder werd bracht ze haar consumptie terug tot één à enkele glazen wijn per dag. Soms moest de fles leeg, dan dronk ze weer een paar dagen niet, al keek ze op zeker moment wel reikhalzend uit naar het moment dat ze weer mocht en dronk ze vervolgens meer dan gebruikelijk. ‘Naarmate ik ouder werd ging ik door de drank steeds slechter slapen. Dan schrok ik om een uur of twee ’s nachts wakker, zwetend, vol adrenaline. Ik had last van hartkloppingen en voelde me onrustig. De volgende ochtend voelde ik me brak. Ik had het erover met vriendinnen, dat een beetje minder drinken misschien goed zou zijn, en dan stopten we samen. Dat lukte me vier dagen, of vijf, maar op de zesde dag dacht ik: nu een glas wijn. De werkweek zat erop, even ontspannen, een beetje wegzinken en niks meer hoeven, dat zat er voor mij allemaal aan vast.”
Vergeleken met anderen, onder wie ondergetekende, was Henriette niet eens zo’n zware drinker, maar had de alcohol wel een te belangrijke plek in haar leven opgeëist. “Het begon me steeds meer te irriteren dat ik wilde stoppen, maar het kennelijk niet kon. Ik wilde niet meer drinken, maar tegelijkertijd wilde ik het wél. Daardoor vond ik me als ik ’s morgens in de spiegel keek een zwakkeling, ’s avonds was ik milder gestemd en dacht ik: eentje kan toch geen kwaad. En na die ene wilde ik een tweede”
Stemmetje
Tijdens een eerste stoptraject mocht Henriette twee glazen per dag drinken. “Dan dronk ik er vijf en vulde ik in: twee. Later volgde ik een online training waarbij we dertig dagen niet zouden drinken en heb ik op dag 28 toch weer gedronken, alsof ik net voor de finish was uitgestapt. Uiteindelijk was het bij mij toch dat stemmetje in mijn hoofd: neem er nou een, je hebt het verdiend. En de volgende ochtend kwam dat andere stemmetje: stoppen!”
Die stem is je innerlijke criticus, legt Henriette uit. “Als we geboren worden zijn we helemaal héél, later krijgen we van anderen te horen hoe we zouden moeten zijn. Wat ben je toch een druk kind, bijvoorbeeld. Die opmerkingen van anderen, met name je ouders, die maken als het ware gaten in je essentie en in die gaten bouwt zich je ego op. Je ego zorgt ervoor dat je je staande kunt houden in je leven, dat je je naar buiten toe kunt presenteren, maar het is alleen maar buitenkant, het is niet wie je echt bent. Het ego wordt op zijn plek gehouden door je innerlijke criticus en drank helpt om de stem van die innerlijke criticus even niet te horen. Dan lijkt het of je dichter bij jezelf gekomen bent, omdat je die stem niet meer hoort. Het werkt perfect bij één glas, twee gaat ook nog wel. Bij drie of meer glazen niet meer, dan vervliegt alles, leef je in een roes.”
Liefdevol
De ‘essentie’ dus, ik refereerde er aan het begin van dit stuk al aan. “Als je in essentie vrij bent”, zegt Henriette, “kan drank ervoor zorgen dat je dat niet meer bent. Liefde past heel erg bij wie ik ben, bij mijn essentie. Ik vind het belangrijk om met liefde naar de wereld te kijken, ook als de wereld omgekeerd niet liefdevol naar mij kijkt. Als ik drink kan ik niet meer met liefde naar mezelf kijken en dus ook niet naar anderen. Dan ben ik minder open, leef ik meer in een cocon. De mythe is dat drank contact maken makkelijker maakt, maar in werkelijkheid leidt het niet tot echte verbinding.”
Henriette verkreeg deze inzichten tijdens een training op een camping in de Vendée, onder begeleiding van de al genoemde Petra Moes. De reis naar Zuid-West Frankrijk was op zich al indrukwekkend, het was voor het eerst dat Henriette in haar eentje met de auto naar het buitenland ging en dan ook nog eens helemaal voor zichzelf. Ze verbleef er een paar dagen, waarna iedere deelnemer uitgenodigd werd om een besluit te nemen. Elk besluit was goed, behalve: ik drink nooit meer. “Want nooit is wel heel onbepaald, dat is lastig om een besluit op te baseren. Dus ik besloot: ik drink drie maanden niet. En toen die periode voorbij was, was het 2018 en besloot ik: ik drink dit hele jaar niet.
Nu is het bijna 2020. Ik wilde echt niet meer verdoofd leven, ik wilde toe naar, tja, naar een staat van aanvaarding, denk ik. Ik wilde me voelen zoals ik me voelde, en dingen durven laten zijn zoals ze zijn, ook als het schuurt of pijn doet. Tijdens die training in Frankrijk moest ik weleens huilen, spontaan, als ik iets vertelde over mezelf. Normaal gesproken vond ik tranen echt vervelend, maar ze zeiden daar dat huilen de weg naar je hart opent en dat het oké is om je soms niet lekker te voelen. Dat werkte: kijken naar de wereld en naar mezelf zoals ik ben, was niet meer naar of angstaanjagend, maar een goed idee.”
Huilen opent de weg naar je hart, het is mij vaak verteld en ik werd er altijd eerst een beetje obstinaat van, tot ik het een kans gaf. Mediteren vond ik ook maar raar, tot ik het uitprobeerde en kalmte ervoer. Ik denk dat ik altijd moeite zal hebben met die hele zachte, zeg maar ‘mindfull’ woorden, terwijl ze me ook goeddoen. Een beetje kalmte in dit drukke hoofd van mij, het kan zeker geen kwaad. Henriette is eveneens rustiger geworden. “Serieuzer, dat hoor ik ook. Ik ga nu vaker op zoek naar de speelse kant van mezelf. Het kost me minder moeite om op een feestje gewoon lekker te gaan dansen, zonder te drinken om in de stemming te komen. Soms heb ik van tevoren nog wel gedacht of ik niet toch een glas wijn zal nemen, om in de stemming te komen. Maar dan is het: nee. Ik ben nog wel aan het tellen, ik drink nu tweeënhalf jaar niet meer.”
“Voor mij is dit hoe ik wil leven. Mijn kinderen zijn 17 en 20, ik vind het fijn dat ik ze het goede voorbeeld kan geven. Ik kan ze niet verbieden te drinken natuurlijk, dat wil ik ook niet, ze moeten het zelf ontdekken en leren grenzen te stellen. Ik vertel ze ook niet dat alcohol slecht is, maar wel wat het met mij deed en dat de gezelligheid die we ermee associëren vaak maar tijdelijk is, en niet altijd echt.”
“Nu ik niet meer drink en onverdoofd leef, kan ik intens genieten van kleine dingen. Hoe de zon opkomt, hoe het licht door de bomen schijnt, herfstkleuren. Ik ben er onlangs achter gekomen dat ik tot tranen toe ontroerd kan raken door een show in het Dolfinarium. Ik laat me meer raken. Pas wandelde ik met mijn kinderen over straat en lag er een dood muisje, met de pootjes omhoog. Toen zei mijn zoon: het is een spitsmuis, dat is eigenlijk geen muis, maar een mol. Het raakte me zo, dat we daar zo met z’n drieën naar dat dode diertje stonden te kijken, dat we er tijd voor maakten, daar genoot ik van. Vroeger zou ik er waarschijnlijk zo aan voorbij zijn gelopen.” <
Podcast
Luister ook naar de podcasts van dit gesprek via trouw.nl/onverdoofd, via iTunes of Spotify of via de app op je smartphone. Reacties welkom via tijdreacties@trouw.nl
