Sinds kort weer te koop: de Sovjet-klassiekers van het terreinautomerk UAZ. Blikvanger is de 452, alias het Broodje.
Het portier maakt wat scharniergeluiden. De grote ventilatieklep tussen de koplampen bedien je met een trekknopje achter het hoepelgrote stuur. Tussen de voorstoelen ligt een met tapijt beklede bult, daaronder een onverstoorbare 2,7-liter benzinemotor (112 pk). De bult duwt je als bestuurder en passagier wat tegen de portieren.
Zo is de UAZ-452, de archetypische Sovjetbus sinds 1965. Nog altijd gemaakt in Oeljanovsk, inclusief dakgootjes.
Het is een wonder dat de UAZ-452 nog bestaat. Een nog groter wonder is het dat Nederland hem na een halve eeuw kan aanschaffen. Na het vertrek van Lada kunnen we eindelijk weer een nieuwe Russische auto kopen. We danken dit aan het doorzettingsvermogen van Sander en Carmen Verbeek uit Zutphen, die het terreinautomerk UAZ zijn gaan importeren. De 452 is in hun modellijn de blikvanger.
En er is ook de Pil, de ambulanceversie
Ook voor Russen zelf is de UAZ-452 pure nostalgie. In het moederland noemt iedereen deze kruising tussen bus en terreinwagen, vanwege de broodvorm, de Bukhanka, het Broodje. Tenzij het om de Pil gaat, de 452-ambulanceversie.
Generaties Sovjetburgers groeiden op met het Broodje, zeker als je voorloper UAZ-450 uit 1958 meetelt. In de jaren vijftig gaf de Sovjetregering de opdracht aan het autodepartement om dit toen nieuwe bedrijfswagentype te ontwikkelen.
De Bukhanka kreeg de styling van bestel- en personenbussen uit die jaren. Sovjet-ontwerpers lieten zich inspireren door de Volkswagen T1-bus en de Engelse Commer Van. Die werden goed bestudeerd, maar bleken technisch ongeschikt voor de ontberingen onderweg in het Sovjetrijk.
De UAZ-452 kreeg een eigen design, wat hoger vanwege de benodigde vierwielaandrijving. Er kwamen veel modelvarianten, zowel voor staatsdiensten als civiel gebruik.
Alsof je in de grote broer van het VW-busje rijdt
De no-nonsense Bukhanka is een rijdend anachronisme. De besturing gaat gepaard met veel armbewegingen. Schakelen is zoeken tot je de vijf versnellingen vanzelf kunt vinden. Het is alsof je in de grote broer rijdt van het VW-busje. De Bukhanka is zo’n soort auto waarmee je vriendschap wilt sluiten. Een tijdmachine die je laat ervaren hoe autorijden ooit moet zijn geweest.
Een leuke machine ook. Om aandacht onderweg zit je nooit verlegen. Rijden wordt weer reizen.
Je zou in de Bukhanka haast denken dat Russische auto’s achterhaald zijn. Wie dat denkt, smult van de documentaire The Last Russian Limousine (2014) over het tragische einde van de Zil-staatsiekaros en -fabriek. Maar de realiteit is anders. In Rusland worden vooral moderne benzineauto’s gemaakt, van Lada tot UAZ. De verzinnebeelding van technisch kunnen is de bombastische nieuwe Aurus Senat, die afrekent met de Zil-jaren.
Het oude Broodje trekt niettemin allerlei vrije geesten naar Zutphen, van globetrotters en reclamelui tot stoere camperaars en foodtruckers. Een UAZ-452 kost nieuw tussen de 29 en 40 mille. Dat zijn prijzen die je ook betaalt voor klassieke, gerestaureerde VW-benzinebusjes.
Verbeek heeft de nieuwe 452-motor op het strengste Euro6-emissieniveau gebracht. Dat biedt voorlopig soelaas, al zet de elektrificatie door, in 2022 met de aangekondigde elektrische T1, de VW ID. Buzz.
