‘De urn zoals we die nu kennen, voldoet niet meer aan deze tijd’

Daphne Hogendoorn (24) maakte een schaaltje waarin de as van haar overleden oma was verwerkt. Met haar bedrijf wil ze iets toevoegen aan de wereld van ‘asbestemming’.

De as van haar oma lag al jaren ‘weggestopt’ in een la in de kelder van haar ouderlijk huis, vertelt de jonge productontwerper Daphne Hagendoorn. “Mijn vader had er bovenop zelfs een stapel mappen met zijn boekhouding gelegd, zodat hij er niet naar hoefde te kijken.” Dat kon ook anders, dacht Hagendoorn, die op dat moment styling studeerde aan de kunstacademie. Ze besloot er haar afstudeerproject van te maken.

De urn zoals we die allemaal wel kennen, vindt Hagendoorn qua ontwerp niet meer voldoen aan de huidige tijd. “Het zegt zo weinig over de persoon die erin zit, het is zo’n standaard, anoniem ding.” Als het om asbestemming gaat, zijn er al sieraden, schilderijen en glaskunst. “Er is inderdaad van alles, maar interieurobjecten waarin de as van een overleden persoon is verwerkt, bestaan nog niet.” En dat was nu juist wat Hagendoorn besloot te onderzoeken: “Ik wilde graag iets doen met keramiek, ik wilde iets maken waar mensen echt wat aan hebben.” Een vaasje dus, of een schaaltje waar je een kaarsje op kunt branden. Hagendoorn vroeg haar vader om toestemming. Hij vond het gelijk een goed idee: “Hij hoopte dat hij zo met een warmer gevoel naar de as van zijn moeder kon kijken.”

Hoe ging ze te werk? Hagendoorn lacht een beetje beschaamd. Het maakproces is in dit geval niet iets waar je het even luchtig over hebt. In haar handen houdt ze een klein, crèmekleurig schaaltje. Er zijn grijskleurige spikkeltjes te zien. Met je vingertop voelen die een beetje korrelig aan. Ze knikt: “Ja, dat harde dat je voelt, zijn stukjes bot.”

Van een overleden persoon komt gemiddeld zo’n 3,5 kilo as, dit is nog niet heel fijn, er zitten ook grovere stukjes in, vertelt Hagendoorn. Met een vijzel heeft ze de as van haar oma – en daarna van de dierbaren van haar klanten – eerst zo fijn mogelijk gestampt. Wel met een mondkapje op hoor, vertelt ze lachend: as ruikt niet zo lekker. Dan serieus: “Ik zie de as tijdens het maakproces vooral als een grondstof om iets moois van te maken.” Ze vermengt de as met porseleinklei en daarna kan het draaien beginnen, het bakken en het glazuren.

Als mensen het geen prettig idee vinden om de korreltjes te zien zitten, kan Hagendoorn de as ook verwerken in het glazuur. Dat doet ze met haar tegels. Ze houdt een tegel van keramiek omhoog, waarop de afdruk van een bloem is te zien. “Die kun je aan de muur hangen.”

Na haar afstuderen vorige zomer stond Hagendoorn op de Dutch Design Week en op de 55PlusBeurs. Ze kreeg veel reacties: “Het belangrijkste voor mij was om te zien of mensen het niet eng vinden om de producten aan te raken.” Het tegendeel was waar: “Mensen wilden er juist de hele tijd aan zitten.” ‘Het voelt zo fijn’, zeiden ze tegen haar. Ze denkt even na: “Ik vind het ook wel mooi dat je met zo’n schaaltje of vaasje nog iets tastbaars hebt, iets wat je aan kunt raken.”

Meer info: bloomingashes.nl