Bij de koffie zei Rutger ineens dat hij wilde scheiden, na 35 jaar huwelijk

Hoe begon het?

“Hij kwam als nieuw lid bij de sportclub waar ik als 17-jarige in de ‘commissie opvang nieuwe leden’ zat. Ik gaf hem een hand, hij was 24, veel langer dan ik, met een vriendelijk gezicht, mooie grijze ogen, opmerkelijk donker kroeshaar voor een Hollandse jongen. Een heel oké iemand, dat voelde ik meteen.

Rutger had een Renault 4 en op een avond hebben we over het strand gewandeld en hij was zo grappig, echt een wildebras die allemaal dingen deed die ik totaal niet gewend was: boven op de auto gaan staan, fluitend achter het stuur zitten. Met hem in de buurt gebeurde er altijd wat: lekke banden, autopech, een schaap doodrijden. Toen ik hem ontmoette, was het zeven jaar geleden dat ik een ernstig auto-ongeluk had overleefd, ik ben door het oog van de naald gekropen, waardoor mijn leven opeens een haakse bocht had genomen.

Rutger keek door mijn uiterlijk heen, de schade die ik had opgelopen, mijn onzekerheid, dat vond hij totaal niet belangrijk, hij keek naar de binnenkant, zag wie ik echt was. Hij zoende me voor het eerst voor de blauwe voordeur van het huis waar hij clandestien en zonder een rooie cent op zolder woonde. Ik deed eindexamen, hij is gaan studeren en vrij snel zaten we samen op de School voor filosofie. Na twee jaar zijn we naar Findhorn gegaan, een leefgemeenschap in Schotland waar we een cursus deden over biologisch tuinieren en echt contact maken met de natuur. Daar ontmoetten wij een man, een medium. Hij zei tegen ons: jullie zijn al zo veel levens bij elkaar geweest, weten jullie wel zeker dat jullie dat weer gaan doen? Rutger nam dat heel serieus en op de weg terug in het autootje van mijn schoonmoeder spraken we af dat het uit was.

We deden twee jaar lang ons eigen ding, zagen elkaar af en toe en als er iets was, zochten we elkaar op. Maar toen Rutger er lucht van kreeg dat ik iets met een ander had, kwam hij ’s avonds naar me toe en na een lange inleiding vroeg hij me ten huwelijk. Ik zei meteen ‘ja’. Hij wilde het liefst de volgende dag al trouwen, maar dat was me te gortig, ik wilde eerst afstuderen en een tijdje samenwonen.

Na twee jaar zijn we met alle toeters en bellen getrouwd, chic en deftig, wat eigenlijk not done was in de jaren tachtig. Rutger was een ideale echtgenoot die zich helemaal op het huwelijk stortte en ook toen de kinderen kwamen, bleven we een fantastisch team. We hadden zelden ruzie, hij was echt een zorgzame huisman avant la lettre, kon wassen, strijken, koken. Hij wilde altijd weten hoe ik dingen ervoer, dacht over alles heel diep na en we konden eindeloos filosoferen en praten.

Hoe is het nu?

Onze drie kinderen waren al volwassen, we zaten ergens koffie te drinken toen hij zei dat hij wilde scheiden. Ik snapte er helemaal niets van, het kwam voor mij totaal onverwacht, ik zat al jaren in die niks-aan-de-hand-modus.

Waarom hij wilde scheiden heb ik nooit echt begrepen. Hij heeft het me ook niet goed kunnen uitleggen, ook al heeft hij dat een miljoen keer geprobeerd. Ik heb hem natuurlijk zo vaak gevraagd hoe het nou toch kón, geprobeerd naar hem te luisteren, maar ik heb het pas echt begrepen toen het allemaal achter de rug was.

Hij had al veel eerder aangevoeld dan ik dat ik me zo met hem bezighield dat ik helemaal niet wist wie ik zelf was. Ik had altijd al mijn pijlen op hem gericht, wilde dat hij uit de verf zou komen, heb hem aangemoedigd in zijn studie, gestimuleerd, geholpen bij zijn werk en ik keek tegen hem op.

Maar toen ik een jaar of veertig was en de kinderen op de middelbare school zaten, wilde ik niet meer alleen de vrouw-van-de-ondernemer zijn, maar zelf volwassen worden en ben ik weer begonnen met buitenshuis werken. In die periode werd Rutger ziek, ik kwam in de zorg-rol terecht en dat was precies wat ik op dat moment niet wilde. Het voelde bijna als chantage, ik wilde juist de deur uit. Met zijn ziekte kwamen ook zijn klachten over onze relatie, en langzaam draaiden het huwelijk, zijn ziekte en het zoeken naar mezelf in elkaar alsof het allemaal met elkaar te maken had. En met dezelfde kracht waarmee hij zich in ons huwelijk had gestort, brak hij eruit.

Het was voor mij heel moeilijk om onze scheiding te accepteren, maar ik heb hem altijd vertrouwd, ook in dat scheidingsproces. Dan dacht ik: ik voel het nog niet, maar waarschijnlijk heb je gelijk. Een vriendin had gezegd: lieverd, op een dag word je wakker en dan ben je er weer, en zo ging het ook. Na drie jaar van diepe rouw, ik heb van alles gedaan, van therapie tot familieopstellingen, kwam dat moment. Ik werd op een dag wakker en het was goed; ik heb geleerd alleen te zijn, voor mezelf te zorgen en zelf beslissingen te nemen.

Ik kan nu mezelf zijn

Ik vind het nog steeds heel stom dat we gescheiden zijn, het woord ‘stom’ komt van een van de kinderen en is zo’n goed woord omdat er geen verwijt in zit. Achteraf denk ik nog steeds: we hadden elkaar die vrijheid ook kunnen geven binnen het huwelijk.

Mijn liefde voor Rutger is in het hele proces onaangedaan gebleven en ik heb altijd van hem gehouden en nog steeds, het is zo’n mooi mens, met zo’n warme natuur, een oprechte man is het. Af en toe gaan we met z’n tweeën uit eten als het zo uitkomt en vertellen we elkaar hoe het gaat en we hebben het over de kinderen. Ik observeer mezelf dan scherp om niet in die please-houding te komen, niet te zeggen wat hij wil horen, nog altijd neig ik daarnaar. Als gezin gaan we ook af en toe een weekendje weg of we eten met elkaar. We zitten nu niet meer in dat gezinspatroon, maar we zijn vijf volwassenen, dat vind ik bijzonder.

Met de kennis van nu weet ik hoe voorzichtig je moet zijn met het beredeneren van de liefde. In het begin vond ik uren en uren praten fantastisch, maar juist dat heeft uiteindelijk ook een rol gespeeld in de scheiding: we hebben het stuk gepraat, misten humor, lichtheid, waren veel te analytisch.

Dichter Khalil Gibran schreef een prachtig gedicht over de liefde ‘die onder haar vleugels verstopt tussen veren een zwaard draagt’. Bij ons was het zwaard de ander te willen veranderen, jezelf te verliezen in de ander en denken dat je de ander nodig hebt: we zijn gestopt met naar elkaar luisteren omdat we aannamen dat we elkaars gedachten al kenden en daar wurg je elkaar mee. Het is een keiharde les geweest, maar mijn hart lijkt op een goede manier gebroken: ik kan nu mezelf zijn, een onafhankelijk, vurig iemand.”

De echte naam van Mathilde is bij de redactie bekend