Blijf de witte man niet brandmerken

‘De natuur is niet van witte mannen’, verkondigt de redactie van Trouw. En hoe weet die eigenlijk dat in het bos vooral heteromensen komen?

De kwestie

‘De natuur is niet van witte mannen’ meldt de voorpagina van 19 mei. Die verwijst naar een artikel op de pagina duurzaamheid&natuur onder de kop ‘Groene werkers zijn wit en man, en dat moet anders’. Hieronder staat: ‘Werknemers in de natuur zijn vaak wit, man en hetero.’

In het verhaal komen drie mensen aan het woord: de eerste vrouwelijke boswachter van Nederland die nog steeds weinig collega’s van dezelfde sekse telt, en een vrouw die ontdekte dat zij in de natuursector een van de weinigen ‘met kleur’ is. Er zijn nog steeds nauwelijks vrouwelijke boswachters en onderzoek laat zien dat migrantengroepen minder vaak de natuur ingaan. Ook meldt het artikel dat van de personen op alle foto’s op de ­natuurpagina’s in Trouw slechts 17 procent vrouw is. De derde persoon studeert dynamische landbouw, is de Nederlandse jongerenvertegenwoordiger bij de VN voor biodiversiteit en voedsel, en identificeert zichzelf als ‘queer’, ofwel uit de lhbti+-groep. Cijfers over het aandeel lhbti+-mensen in natuurorganisaties zijn er niet, staat in het ­artikel.

Voor deze geïnterviewde volgt uit queer-zijn een andere natuurnorm dan de heteronorm: meer harmonieus en holistisch. Zij stelt: “Natuurorganisaties moeten zich niet afvragen hoe ze meer mensen erbij kunnen betrekken, maar zich bewust worden van hoe ze nu actief mensen buitensluiten.”

De standpunten

‘De natuur is niet van witte mannen’ levert protest op van verschillende lezers: polariserend. Kan Trouw niet eens ophouden alles door de bril van zogeheten minderheidsgroepen te beschouwen? En hoe kent Trouw de seksuele voorkeur van natuurliefhebbers? Een lezer mist kritische vragen. Als er vooral witte mannen bij natuurorganisaties werken, is dat dan ook de reden dat andere groepen niet van de natuur profiteren? En hoe sluiten deze organisaties dan ‘actief mensen uit’?

Dit stuk is geschreven door een journalist die al langer rondloopt in de natuurwereld. Hij zag hoe de chef van de redactie duurzaamheid&economie opmerkte dat er op de eigen pagina’s zo weinig vrouwen staan. “Het was me al opgevallen dat de mensen die bij natuurorganisaties werken, vaak man en wit zijn.”

Er zijn genoeg feiten en onderzoeken over een eenzijdig personeelsbestand bij natuurorganisaties en over minder natuurbezoek door bijvoorbeeld mensen uit migrantengroepen. Dat die twee met elkaar te maken hebben, daar is volgens deze freelancer wel iets voor te zeggen. Hij heeft een van de besproken natuurclubs het verhaal voorgelegd.

Het citaat van de queer vrouw aan het einde over ‘uitsluiting’ door deze organisaties nam hij op omdat het duidelijk maakt dat deze organisaties meer moeten doen dan alleen maar nieuwe groepen uitnodigen. “Daar past een andere visie op de natuur bij.”

Dat in de inleidende zin staat dat natuurwerknemers vooral hetero zijn, betreurt de auteur. “In het stuk staat dat er geen cijfers zijn.” Ook hij vindt de trekker op de voorpagina ‘De natuur is niet van witte mannen’ polariserend. “Het ging erom dat ook andere groepen in de natuur komen.”

De chef van de avondploeg die deze ‘trekker’ op de voorpagina formuleerde, moest in een paar woorden het stuk karakteriseren. “Je kunt niet alle nuance meenemen. Maar deze formulering is feitelijk juist. Polariseren is zeker niet het doel: we schrijven toch niet dat de witte man iets fout doet?”

Het oordeel

Die voorpaginakop is een prikkelende formulering die kort door de bocht gaat maar er niet uitvliegt. De kop kan het sentiment raken dat de witte man niets goeds doet, maar dat staat er niet.

Bedenk wel dat de lezer ook nog verneemt ‘dat het anders moet, al die witte mannen’ en dat natuurwerknemers ‘vooral man, wit en hetero’ zijn. Bij elkaar kan dat overkomen als wijzen met het groene vingertje. Wissel dit af met een positieve kop.

Dat er bij natuurorganisaties vooral hetero’s werken is niet waar te maken. Toch is deze introtekst begrijpelijk. Er zijn drie personen met even zoveel invalshoeken. Maar waar de betogen over ‘wit’ en ‘man’ worden ondersteund door cijfers, is er als het gaat om ‘hetero’ alleen de ervaring en mening van een persoon uit een heel diverse groep: lhbti+. Interessant, maar het vraagt om bewijs en om tegengas.

Dat er weinig vrouwen op de Trouw-natuurpagina’s staan, dat moet redactie vooral zichzelf aantrekken.

Lees ook:

Natuurliefhebber gespot – kleur: wit, geslacht: man. Kan dat ook anders?

Werknemers in de natuursector zijn vaak wit, man en hetero. Niet iedereen lijkt zich thuis te voelen in de Nederlandse natuur. ‘Natuurorganisaties moeten zich niet afvragen hoe ze mensen erbij kunnen betrekken, maar zich bewust worden van hoe ze nu actief mensen buitensluiten.’