En de Oscars gaan naar... volgens de recensenten van Trouw

Beste actrice - Michelle Yeoh vormt het warm kloppende hart van Everything Everywhere All at Once

Als iemand filmjaar 2022 hartveroverend op z’n kop heeft gezet, dan is het wel Michelle Yeoh. Als immigrante met een ingedut huwelijk en financiële stress is ze de spil van het heerlijk onbesuisde, bont vormgegeven Everything Everywhere All at Once. De eigenaresse van een wasserette blijkt naar meerdere universums te kunnen reizen en even de levens te proeven die ze níet heeft geleid. In die verschillende werelden betoont de zestigjarige, vermaard atletische Maleisische actrice zich niet alleen een begenadigd comédienne, in fraaie actieballetten grijpt ze ook nog eens vrolijk terug op de martial arts-films uit Hong Kong waar we haar al van kenden. Hoe krankzinnig de gebeurtenissen in deze grootse filmverrassing ook worden, de immer gracieuze Yeoh vormt in dit steeds labyrinthischer avontuur een warm kloppend hart.

Beste acteur - Bill Nighy speelt met ingehouden energie de aandoenlijke ambtenaar die hoort dat hij gaat sterven

Hij wilde journalist worden en stelt dat al zijn hele leven uit. Gelukkig maar: Bill Nighy is een plezier om naar te kijken. De bleke Brit met rechte lippen was twintig jaar geleden op z’n leukst als de rockster-over-de-datum in de kerstkomedie Love, Actually. Nu, op z’n 73ste, maakt hij als zwijgzame ambtenaar in jaren vijftig Londen van Living een aandoenlijk drama. ‘Meneer Zombie’ wordt hij op kantoor genoemd: dossiers belanden keurig in zijn bakje. En blijven daar. Totdat hij alarmerend medisch nieuws krijgt. Met ingehouden energie speelt Nighy een routineuze man die op de valreep de wereld inkijkt. En iets moois doet. Acteren op de vierkante centimeter, dat ieder moment licht gegniffel kan losmaken. Droge humor is Nighy’s grootste kracht. Alleen al om zijn dankwoord mogen we hopen dat de veteraan met uitgestreken gezicht het podium bestijgt.

Beste film - Top Gun: Maverick is een onweerstaanbare zak chips

Mooie films werden dit jaar gemaakt over onopvallende, of juist aandachtzuchtige vrouwen, over de jeugdherinneringen van een filmmaker, over kibbelende mannen, en over een nog altijd bewonderde rocker. Ze vonden allemaal een eigen publiek. Er was één film die vrijwel iedereen, in alle gelederen, in het hart sloot. Een simpel ogende, maar technisch ijzersterke film die het doodleuk, zonder een zweem van gêne, van bravoure moet hebben. Top Gun: Maverick. Filmster Tom Cruise deed zijn uiterste best het internationale filmpubliek na alle lockdowns weer de bioscoop in te lokken, en slaagde daar uitstekend in met het soort enerverende actiefilm dat doorgaans hooguit prijzen wint voor technische disciplines. Mooi gemaakt, met sfeervolle kitsch, een lach en een traan: deze publiekslieveling is een onweerstaanbare zak chips. En dan wel van een A-merk.

Beste actrice - Andrea Riseborough laat de tol van alcohol zien

De strijd om de beste actrice spitst zich ongetwijfeld toe op twee vedettes: Michelle Yeoh en Cate Blanchett. Maar de grote verrassing is de Engelse genomineerde: Andrea Riseborough (41). In het relatief kleine verslavingsdrama To Leslie van de Engelse regisseur Michael Morris speelt ze een glorieuze hoofdrol. De tol van alcohol, dat is wat Riseborough tot in de kleinste vezels laat zien als Leslie. De alleenstaande moeder is in Texas min of meer onder de bar geboren. Ze ziet er inmiddels uit als een verzopen kat, of een rioolrat. Verdriet, woede, schaamte, alles klontert in haar samen. Ondertussen zien we een film als een liefdesbrief, gericht aan een vrouw die vecht om haar leven weer op de rails te krijgen.

Beste acteur - Als je Paul Mescal bezig ziet, houd je je adem in

Grote kans dat Brendan Fraser er met de buit vandoor gaat. In The Whale speelt hij, gestoken in een imposant fatsuit, een morbide obese leraar. Bij de Oscars houden ze wel van transformaties, en van comebacks. Fraser is na een lange afwezigheid back in business. Ook Elvis-vertolker Austin Butler heeft zich in de kijker gespeeld, als the king of rock and roll. Maar de acteur die echt de pan uit swingt is Paul Mescal (27). De Ierse ster van de hitserie Normal People speelt in Aftersun een jonge vader die met zijn dochtertje op vakantie is aan de Turkse kust. Mescal speelt de vader lief en bezorgd, maar ook rusteloos, zelfs verloren. Is het een depressie? Doodsangst? Als je Mescal bezig ziet, houd je je adem in. Zijn spel is intens en tegelijkertijd terughoudend. Als hij praat, in dat zangerige Iers, komen de woorden nooit zonder gedachten.

Beste film - Everything Everywhere All at Once is een caleidoscopische ervaring en uitputtingsslag

Sinds het Zuid-Koreaanse Parasite in 2020 de Oscar voor de beste film won, staat de Aziatische cinema ook in Amerika volop in de belangstelling. Dit jaar zou Everything Everywhere All at Once, genomineerd voor 11 Oscars, wel eens hoge ogen kunnen gooien. In de bizarre sciencefiction doet een afgetobde Chinese immigrante en wasserette-eigenaresse (Michelle Yeoh) allerlei parallelle werelden aan. In het ene universum is ze een kungfu-ster, in het andere universum heeft ze opeens hotdogs als vingers. Regisseurs Daniel Kwan en Daniel Scheinert (inmiddels beter bekend als de Daniels) sturen in tweeënhalf uur aan op een surrealistische, caleidoscopische ervaring, maar ook op een totale uitputtingsslag.

Beste actrice - Cate Blanchett laat je Társ grootsheid en kleinheid voelen

Kijken naar Cate Blanchett ging me de laatste jaren moeilijk af, omdat ze acteert met een grote A. Net als Daniel Day Lewis. Kijk mij eens naturel acteren en volledig opgaan in mijn rollen. Aanschouw de perfectie. Maar dan zie je Tár en word je gevloerd door wat ze daar doet. Ze speelt een personage dat zichzelf tot grote hoogte heeft gebracht in haar werk als dirigent, dat het ontastbare tastbaar heeft gemaakt voor haar publiek. Maar Lydia Tár is ook een manipulator die niet wil laten merken dat ze manipuleert. Blanchett laat je Társ grootsheid en kleinheid voelen: de afstand die Lydia inneemt tot alles om haar heen, die ze heeft moéten innemen om te komen waar ze is. Diezelfde afstand, die kilte, nekt haar aan het eind. Een fenomenale rol waar de Academy bij de uitreiking niet omheen kan.

Beste acteur - Austin Butler heeft de schwung en de dromerige blik van Elvis Presley

Als The Academy voor het fijnzinnige acteren gaat, wint Paul Mescal. Maar Austin Butler dan? Een nauwelijks bekende acteur die bijna vanuit het niets de man moest spelen die ooit de beroemdste mens in ons universum was: Elvis Presley. Butler had op duizend manieren ten onder kunnen gaan. Maar nee, hij trekt het personage en de film volledig naar zich toe. Hij heeft de schwung en de heupen van Elvis, de dromerige blik, de vonk die het publiek liet ontvlammen. Maar zonder daarachter te verdwijnen, zonder de rol te reduceren tot die dingen. Dat vraagt een ongelofelijk zelfvertrouwen van een jonge acteur. Elvis Presley spelen leek een onmogelijkheid. Een kwadratuur van de cirkel. Maar Austin Butler deed het.

Beste film - Everything Everywhere All At Once is een knotsgekke wervelstorm

Zoveel inventiviteit, zoveel beweging, zoveel energie zie je bij geen van de andere films die zijn genomineerd voor beste film. Everything Everywhere All At Once maakt van de beschadigde verhouding tussen moeder en dochter, waarover eindeloos veel conventionele drama’s zijn gemaakt, een knotsgekke sciencefiction wervelstorm over parallelle universa. Maar uiteindelijk, in het oog van die fantastische storm, in de stilte, is het een film over depressie, over beter worden en over de zin van het leven. Een gelaagde film, op een prettig gestoorde manier die alles uit de kast trekt wat een actiefilm ons kan geven. Maar nooit raakt de essentie uit het oog verloren: de relatie tussen Evelyn en haar dochter Joy.

Lees ook:

Een verrassende winnaar en een harde klap op het podium van de Oscars

De film Dune en acteurs Troy Kotsur en Ariana DeBose schreven geschiedenis bij de uitreiking van de Oscars 2022. Het bescheiden drama CODA ging verrassend naar huis met de hoofdprijs. De grootste schok voor het Oscar-publiek kwam echter toen acteur Will Smith woedend het podium op stoof en comedian Chris Rock een harde klap gaf.