Woningmarkt
Te veel huur? Dan krijgt de huiseigenaar straks een boete
Huurders betalen vaak veel te veel huur en ze zijn niet goed in staat om daar iets aan te doen. Dat wil het kabinet veranderen, met boetes voor huiseigenaren.
Huiseigenaren die te veel huur vragen kunnen in de toekomst een boete krijgen. Wie huurders nu al te veel laat betalen, moet daar bovendien binnen een jaar een eind aan maken. Alleen al dat laatste gaat 163.000 huishoudens een huurverlaging opleveren. Gemiddeld scheelt het 145 euro.
Met deze ingreep wil minister Hugo de Jonge (volkshuisvesting) ingrijpen in de scheve machtsverhouding tussen verhuurder en huurder. Huurders die denken dat ze te veel betalen, kunnen nu wel naar de huurcommissie stappen, maar dat doen ze lang niet altijd, uit angst dat hun huisbaas zich tegen hen keert of zelfs dat ze hun woning kwijtraken. Dat moet veranderen, vindt De Jonge.
Puntenstelsel is niet toereikend
De maatregel maakt deel uit van het wetsvoorstel Betaalbare Huren dat De Jonge maandag openbaar heeft gemaakt. Daarin staat dat veel meer huurwoningen gaan vallen onder het zogeheten woningwaarderingsstelsel, dat vastlegt wat de maximale huur voor een huis is. In dat stelsel krijgt een huis punten: hoe beter de woning, hoe meer punten en hoe hoger de huur.
Nu geldt dat puntenstelsel maar tot 145 punten, en daar hoort een maximale huur van 800 euro per maand bij. Scoort een woning meer punten, dan mag de huisbaas vragen wat hij wil, en dat leidt vaak tot buitensporig hoge huren. De Jonge maakte eerder al bekend dat hij dat stelsel daarom wil laten doorlopen tot 186 punten, met een huur van 1100 euro. Exorbitante huren worden daardoor aan banden gelegd, voor 157.000 huizen hoeft straks gemiddeld 240 euro minder betaald te worden.
Tot ongenoegen trouwens van huiseigenaren, projectontwikkelaars en vastgoedbeleggers: die zien hun rendementen dalen. Maar het is nodig, zegt De Jonge. “Veel huurders betalen de hoofdprijs voor een woning die dat echt niet waard is. Huurders hebben vaak geen keuze.”
Helft van particuliere verhuurders vraagt te veel
Maar alleen het oprekken van het stelsel tot 186 punten werkt niet goed genoeg, blijkt bij woningen die nu al onder het puntenstelsel vallen. Dat zijn vaak corporatiewoningen, en daar gaat het meestal goed. Maar niet bij particuliere woningen met minder dan 145 punten (dus tot een huur van 800 euro). Voor maar liefst de helft daarvan wordt meer huur gevraagd dan volgens het puntenstelsel terecht is. En die scheefgroei zet door, want in 2018 ging het nog om 20 procent van deze categorie huurwoningen.
De zogeheten contractvrijheid is daar mede debet aan: het staat verhuurder en huurder vrij een hogere huur af te spreken dan het puntenstelsel bepaalt. En omdat er veel meer mensen een huis zoeken dan er worden aangeboden, voelen huiseigenaren zich vrij om fors boven die maximale huur uit te gaan. Voor de ene woningzoekende honderden anderen, tenslotte.
Te hoge huur kost huisbaas straks veel geld
Het enige wat een huurder kan doen, is het contract tekenen en daarna de huurcommissie inschakelen om huurverlaging af te dwingen. Die lagere huur is volgens de geldende regels dus niet ‘dwingend’, maar wel ‘afdwingbaar’. Maar huurders staan niet sterk tegenover hun huisbaas. Die kan hun het leven zuur maken door bijvoorbeeld onderhoud te verwaarlozen. Of hen, als ze een tijdelijk contract hebben, op straat te zetten. “Huiseigenaren anticiperen erop dat huurders het niet zullen aandurven om tegen een te hoge huur op te treden”, zegt De Jonge. “Dat is zorgwekkend.”
De Jonges wetsvoorstel moet daar een eind aan maken. De uitkomsten van het puntenstelsel worden dwingend en gemeenten gaan er toezicht op houden. Huiseigenaren die te veel huur vragen, kunnen een boete krijgen van 22.500 euro, bij herhaling 90.000 euro. “Nu loopt een huisbaas die te veel vraagt geen enkel risico, behalve dat de huurcommissie hem een lagere huur oplegt", legt De Jonge uit. “Straks kost hem dat veel geld.”
Lees ook:
Een paar pandjes, dat levert niet langer goud geld op
De plannen waarmee het kabinet meer grip wil krijgen op de vrijesectorhuurmarkt stuiten op woede bij kleine particuliere verhuurders én grote institutionele beleggers. ‘Maar regulering levert iets belangrijks op: betaalbare huren.’