Wel of niet (terug) naar kantoor, dat blijft de kwestie

Sinds de coronapandemie half werkend Nederland thuishield, zijn we de weg naar kantoor een beetje kwijt. ING bijvoorbeeld sluit om die reden vanaf januari drie van zijn Amsterdamse kantoren op vrijdag, omdat die gebouwen op de vrijdagen maar voor 10 procent bezet zijn.

Logisch, zou je zeggen. Thuiswerken gaat prima. Onderzoeken wijzen uit dat we productiever zijn als we ons werk aan de keukentafel doen. We hebben onze eigen koffie, kunnen intussen een kind van school halen of een pakketje aannemen. Ideaal! Alle kantoren van Nederland kunnen worden gesloten en omgebouwd worden tot woningen. Want die zijn wél nodig.

Bovenstaande lofzang op het thuiswerken wordt omarmd door een deel van de werkenden. Want er zijn meer smaken. Zo zijn er ook mensen die helemaal niets met thuiswerken te maken willen hebben. Er komt niets uit hun handen aan die keukentafel, de koffie op kantoor is gratis, en ze zijn blij dat ze niet thuis zijn als de zoveelste pakketbezorger voor de deur staat. Wat hen betreft blijft het bureau precies staan zoals het altijd stond. Trouwens, je moet werk en privé strikt gescheiden houden.

Grootste deel werknemers is verliefd op hybride werken

Een derde type werknemers - en als je de gevoelstemperatuur opneemt is dat veruit de grootste groep - is verliefd geworden op hybride werken. Het poldermodel van de arbeidsmarkt. Dat betekent én de keukentafel én het gratis koffieautomaat. Net hoe het schikt. Kantoren worden bij dit model wel omgebouwd, maar in plaats van woningen worden het ‘ontmoetingscentra’. Een plek om inspiratie op te doen, een ruimte om eindelijk weer even bij te kunnen praten met die collega die ook van tuinieren houdt.

Wat doe je met al die verschillende smaken? “Veel bedrijven en hun werknemers worstelen met nieuwe complicaties”, zegt hoogleraar arbeidseconomie Joop Schippers. “Ook in organisaties waar thuiswerken breed geaccepteerd is en waar men ervoor heeft gekozen elkaar een paar dagdelen per week op kantoor te ontmoeten, ervaren ze nu dat iedereen daarvoor dinsdag en donderdag heeft gekozen.”

Dat leidt op die dagen tot ellenlange files en enorme vertraging. En overvolle treinen die niet altijd rijden zoals beloofd. Het plannen van bijeenkomsten op kantoor blijkt steeds vaker een hopeloze zaak. “Zodat toch maar weer voor Teams of Zoom wordt gekozen”, signaleert de hoogleraar.

Topbestuurders willen hun personeel in de buurt hebben

Tegelijkertijd neigen werkgevers er de laatste tijd naar om mensen toch weer naar kantoor te krijgen. In een onderzoek van sociaal netwerkplatform LinkedIn gaven topbestuurders aan dat ze hun personeel liever in de buurt hebben. Van de honderd Nederlandse ondervraagde bestuurders vond 70 procent dat de verworvenheden van het thuiswerken wel weer kunnen worden teruggedraaid.

Schippers vindt bedrijven die hun mensen weer naar de werkvloer dwingen niet slim: “Thuiswerken is in toenemende mate een wens of eis van sollicitanten. Als je als werkgever eist dat werknemers op kantoor komen werken, sta je waarschijnlijk de komende jaren op achterstand.”

Managers en medewerkers zijn het ook vaak niet eens over kansen en kosten van hybride werken, onderzocht Owl Labs, een bedrijf dat doet in ‘samenwerkingstechnologie’. Zo verwacht 62 procent van de werknemers een thuiswerkvergoeding, tegenover slechts 42 procent van de managers.

Wat ook meespeelt in onze afweging van ‘thuis of uit’ werken is de hoge prijs voor energie. Uit eigen onderzoek onder klanten van mobiliteitsdienst Shuttel blijkt dat zij vaker kiezen voor de gang naar kantoor om zo de gas- en stroomrekening thuis laag te houden.

Er lopen allerlei belangen door elkaar heen

De overheid, op zijn beurt, heeft wéér een ander belang. Het ministerie van infrastructuur en waterstaat huurde al tijdens de pandemie een extern bureau in om ‘een manier uit te werken’ die mensen helpt om meer thuis te werken zodat ze minder de weg op hoeven en daarmee files beperken. Een woordvoerder van het ministerie laat weten dat de overheid hybride werken en gespreid naar kantoor gaan stimuleert, ook bij de eigen werknemers.

Hoogleraar Schippers: “Zo lopen er – meer nog dan in coronatijd en direct daarna – allerlei belangen en motieven door elkaar bij keuzes voor het kantoor of het beeldscherm thuis.”

Lees ook:

Thuiswerken helpt tegen overvolle wegen en treinen. Maar is er een wet voor nodig?

Lange files en overvolle treinen zijn deze herfst dagelijkse kost. Mogelijk biedt een wet die van thuiswerken een recht maakt verlichting.