Prijsstijgingen
Weer stijgende inflatie: eten en drinken fors duurder
Na maanden van daling is de inflatie weer toegenomen, vooral eten en drinken is veel duurder. Hoe komt dat?
De energieprijzen zijn allang niet meer zo hoog als vorig jaar, toch houdt de inflatie in Nederland hardnekkig aan. Na maanden van lichte daling is die zelfs weer iets toegenomen. Inmiddels is het juist alles behalve energie dat in prijs stijgt.
In februari was het leven voor consumenten gemiddeld 8 procent duurder dan in dezelfde maand in 2022, meldt het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) op basis van voorlopige cijfers. In januari was de inflatie op jaarbasis nog 7,6 procent, en dat na een constante daling sinds de piek in september.
Bij consumenten zit het probleem inmiddels niet meer zozeer bij de prijzen voor nieuwe energiecontracten. Die daalden gemiddeld zelfs met 1,1 procent. De pijn zit nu meer bij goederen, diensten en vooral: eten en drinken.
Mooie winstcijfers
Dat is in één jaar tijd liefst 15,1 procent duurder geworden. Iets waar voorlopig waarschijnlijk geen verandering in komt. Grote concerns, van Unilever tot Heineken, hebben al gewaarschuwd dat de prijsstijgingen de komende maanden nog niet voorbij zijn.
Zulke waarschuwingen doen wenkbrauwen fronsen. Veel van diezelfde multinationals hebben onlangs nog mooie winstcijfers gepresenteerd. Hoe onvermijdelijk zijn stijgende prijzen in de supermarkt eigenlijk als Heineken, Ahold Delhaize en Unilever vorig jaar dik zijn binnengelopen?
Het zou zelfs op de agenda staan van de Europese Centrale Bank (ECB). Bestuursleden daarvan kregen vorige week een diashow met gestegen bedrijfswinsten te zien tijdens een vergadering in Finland, meldt persbureau Reuters. Mario Centeno, president van de Portugese Centrale Bank, noemde de bedrijfswinsten in de eurozone in januari zelfs ‘onhoudbaar’.
Oude gascontracten
Rabobank-analist Sebastiaan Schreijen kijkt er anders tegenaan. Echt goed gaat het nou ook weer niet met de winstmarges in Europa, zegt hij. Dat zou voor een belangrijk deel komen door de hoge energie- en grondstofprijzen waar veel fabrikanten nog altijd last van hebben.
Sommige worden daar nu pas voor het eerst mee geconfronteerd, zegt Schreijen, omdat ze tot nu toe nog onder een oud contract vielen. “Ik sprak laatst een producent die nog steeds 70 cent betaalt voor een kuub gas. Als zijn oude gascontract straks afloopt, kan dat zo verdubbelen.”
Ook andere kosten blijven oplopen in de voedingsindustrie. Die voor personeel stijgen door loonsverhogingen, en lenen is duurder geworden door de hogere rente. Volgens Schreijen komt veel van de bedrijfswinst bovendien niet uit Europa, maar uit buitenlandse verkopen in bijvoorbeeld de Verenigde Staten.
Vergelijken met lockdowncijfers
Tot slot speelt mee dat de winst in 2022 werd afgezet tegen coronajaar 2021, toen er nog veel lockdowns golden in bijvoorbeeld de horeca. Zeker voor een grote bierbrouwer stuwt dat de winstpercentages al snel op.
Piet Fortuin, voorzitter van vakbond CNV, zegt evengoed dat er door de ‘torenhoge winsten’ ruimte is voor nieuwe loonsverhogingen. Hij voorspelt dat de huidige stakingsgolf dan ook nog wel even zal aanhouden. “We vragen 5 tot 10 procent loonsverhoging”, zegt Fortuin. “Anders komen miljoenen werkenden financieel in de knel.”
Dat beginnen bedrijven zelf trouwens ook te merken. Unilever, dat zijn prijzen vorig jaar met ruim 8 procent verhoogde, zag de verkoopaantallen daarop terug lopen met 4 procent. Veel van die gedaalde verkoop zat in Europa. Ook het Britse Reckitt Benckiser, het bedrijf achter schoonmaakmiddel Dettol en Durex-condooms meldde deze week een verkoopdaling van 5,8 procent. “Europeanen staan onder druk”, zei de topman daar zelf over.
Inflatie eurozone koelt iets af
Het dagelijks leven in de eurozone is in februari 8,5 procent duurder geworden dan een jaar eerder, meldt het Europese statistiekbureau Eurostat. Daarmee is het tempo waarin de consumentenprijzen stijgen in het eurogebied iets verder afgenomen ten opzichte van voorgaande maanden. In januari bedroeg de inflatie 8,6 procent. In oktober kwam de inflatie nog uit op een record van 10,6 procent.
De inflatie laat daarmee al vanaf november een afkoeling zien. Dat komt vooral doordat benzine en diesel goedkoper zijn geworden ten opzichte van een maand eerder. Ook de gas- en elektriciteitsprijzen zijn aan het dalen. Maar de prijzen voor eten en drinken, alcohol en tabak stijgen nog altijd hard. In de Baltische staten is de inflatie het hoogst in de eurozone. Van de grote landen die al gegevens aanleverden hebben Spanje (6,1 procent) en Frankrijk (7,2 procent) de laagste inflatie.
Lees ook:
De rijken blijven rijk, inflatie treft vooral de werknemers
Inflatie treft iedereen. Maar treft het Iedereen even hard? Wie wordt er harder door geraakt, de rijken of de armen?
