Cao architecten
Voor het eerst een minimumtarief in cao voor architecten, óók voor zzp’ers
Architecten hebben als eerste een cao afgesloten waarin ook een minimumtarief is afgesproken voor zzp’ers. Een doorbraak.
De architecten laten zien dat het wel degelijk kan: een bodemtarief afspreken voor zzp’ers. Werkgevers en werknemers hebben met elkaar afgesproken dat zelfstandigen in de architectenbranche minimaal 150 procent moeten verdienen van wat een werknemer in een vergelijkbare functie aan brutoloon verdient. Deze week heeft minister Koolmees van sociale zaken de cao algemeen verbindend verklaard.
“Dit is een doorbraak die ook veel kan betekenen in andere sectoren”, zegt Huub de Graaff, directeur van Stichting Fonds Architectenbureaus. “Denk aan de zorg, de bouw, maar ook in de kunst en de journalistiek.”
Dankzij de afspraak wordt voorkomen dat zzp’ers te weinig betaald krijgen. Tegelijkertijd moet het een einde maken aan de oneigenlijke concurrentie met werknemers. De 50 procent extra die een zelfstandige architect krijgt, komt niet uit de lucht vallen, zegt De Graaff. “We hebben heel grondig gekeken wat een zzp’er allemaal kwijt is voor het pensioen, het verzekeren voor arbeidsongeschiktheid en het volgen van opleidingen.”
Dit neemt niet weg dat zelfstandige architecten zelf beslissen hoe ze het extra bedrag willen besteden, zegt De Graaff. “Dat is het mooie aan deze oplossing. Het is aan de zzp’er zelf of hij dat geld wel of niet besteed aan een pensioenregeling of een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Het ondernemerschap wordt zo gerespecteerd.”
Mededingingswet stond het eerder niet toe
Sinds de financiële crisis is het aantal zzp’ers in de architectenbranche enorm toegenomen, terwijl het aantal vaste werknemers afnam. De Graaff wilde daarom al veel eerder afspraken maken om de branche te beschermen tegen ‘onderkruipers’. Maar dat lukte niet direct. “Al in 2015 hadden wij deze afspraak in de cao opgenomen: werkgevers en werknemers waren het daar over eens. Maar toen we de cao algemeen verbindend wilden laten verklaren door het ministerie, stak de ACM daar een stokje voor.” De mededingingswaakhond zag toen nog geen mogelijkheid om het toe te staan, omdat ondernemers volgens de Mededingingswet nu eenmaal geen onderlinge tariefafspraken mogen maken.
De architecten gaven niet op en deden nog een poging. “We maakten een rondje door heel Nederland met ons plan.” Ondertussen speelde het dilemma in veel meer sectoren. De ACM begon zich te realiseren dat er iets moest gebeuren. De Graaff klopte opnieuw aan bij de mededingingswaakhond. “Ze hadden een nieuwe voorzitter, die mij liet weten dat ze al bezig waren hun standpunt te heroverwegen.”
En zo kwam er in juli een nieuwe leidraad van de ACM, die wel ruimte biedt om afspraken te maken. Volgens de ACM kunnen zij dat doen als zij ‘zij-aan-zij’ werken met werknemers en als zij met hun opdrachtgevers afspreken dat een hoger minimumtarief nodig is om op een bestaansminimum te komen. Met deze wind in de rug lukte het uiteindelijk, na nog wat getwijfel bij de overheid, om de eerste cao met afspraken over tarieven voor zzp’ers algemeen verbindend verklaard te krijgen.
Lees ook:
Of zzp’ers er iets mee opschieten dat ze prijsafspraken mogen maken, is nog maar de vraag
Sinds dinsdag knijpt waakhond Autoriteit Consument en Markt (ACM) een oogje toe als karig verdienende zelfstandige ondernemers onderling prijsafspraken maken. De grote vraag is wat zzp’ers daarmee opschieten.
