Over een jaar of tien maken agrarische robots de dienst uit op het platteland, verwacht ABN Amro. Innovatie is hard nodig wil Nederland zijn positie als landbouwland behouden. ‘In de nabije toekomst zien we een ander platteland dan we nu zien.’
Nederlandse boeren doen er verstandig aan om haast te maken met het automatiseren van hun bedrijf. Door de schaarste aan personeel, het gebrek aan grond, de verduurzaming van de voedselketen en door een groeiende wereldbevolking staat de landbouwsector voor een doorbraak op het gebied van robotisering. Volgens een rapport van ABN Amro kan de markt voor agrarische robots in tien jaar tijd zijn verdrievoudigd van 715 miljoen euro nu naar 2,5 miljard euro in 2030. Dat is een groei van gemiddeld 13 procent per jaar.
Met agrarische robots bedoelt de bank niet alleen de bekende melkrobots of voerrobots – machines die binnen in de stal staan. De groei zit vooral in technologie voor buiten op het land. “Wij verwachten het meeste van veldrobots, die bijvoorbeeld onkruid kunnen weghalen of kunnen oogsten. In de nabije toekomst zien we een ander platteland dan we nu zien”, zegt David Kemps, sectorbankier industrie bij ABN Amro.
Groeiend gebrek aan mankracht
Een belangrijke reden waarom de bank denkt dat robots snel zullen oprukken op de akkers is het groeiend gebrek aan mankracht. Personeel voor op het land, in de stal en vooral ook in kassen is al geruime tijd moeilijk te krijgen. Kemps: “Nu met Covid helemaal. Veel arbeidskrachten zijn weggetrokken naar het land waar ze vandaan komen. Keren die terug? Ik weet het niet”.
Ook Rudi Riemens, octrooigemachtigde bij onafhankelijk octrooi- en modelbureau EP&C, denkt dat de krappe arbeidsmarkt in de land- en tuinbouw de introductie van robots zal versnellen. Slimme uitvindingen gaan bovendien een einde maken aan de gebrekkige arbeidsomstandigheden voor aspergestekers of mensen die het plukwerk doen in de kassen van het Westland, voorziet hij. “Het gaat vooral om automatisering op de kwetsbare plekken. Voor werkzaamheden waar Nederlanders geen zin in hebben en waar – ook door corona – steeds moeilijker buitenlandse arbeidskrachten voor te porren zijn. Ik zie een forse toename van octrooi-aanvragen voor allerlei innovatieve toepassingen in de land- en tuinbouw.”
Drones
Nu is Nederland nog vooral sterk in de al langer bestaande melk- en voerrobots. Volgens ABN Amro hebben Nederlandse fabrikanten hierin een wereldmarktaandeel van ruim 11 procent. De concurrentie uit het buitenland ligt wel op de loer. De grootbank heeft in zijn rapport een hele waslijst opgenomen met internationale bedrijven die op een of andere manier werken aan de landbouw van de toekomst.
De bank schat de omzet in de internationale agritechmarkt nu op ruim 6 miljard euro. Naast de ontwikkeling van melk- en voerrobots richten uiteenlopende bedrijven uit alle windrichtingen zich op drones die de akkers kunnen ‘lezen’, op onkruidbestrijdingsrobots, zaai- en oogstrobots, gewasseninspectierobots, grondsensoren die de bodemkwaliteit en luchtvochtigheid meten of autonome trekkers.
Riemens wijst op tuinbouwinnovaties als de Plantalyzer van Berg Hortimotive, een zelfrijdend voertuig dat in kassen kan zien hoeveel tomaten er hangen, hoeveel er rijp zijn en wanneer ze geplukt kunnen worden. Zo krijgt de tuinder een oogstprognose voor trostomaten zonder dat er een mens aan te pas komt. Ook belangrijk: de bladplukrobot van Saia Agrobotics. En wat te zeggen van de twee Nederlandse bedrijven die een aspergesteekrobot hebben uitgevonden.
Exclusieve octrooirechten
Het is goed dat land- en tuinbouwland Nederland zulke pioniers herbergt, vindt Riemens, en dat de overheid zulke innovaties subsidieert. “Maar wil Nederland zijn koppositie behouden, dan zal het als eerste verkrijgen van exclusieve octrooirechten op zulke uitvindingen een nog grotere rol gaan spelen. Je bent er met je robot dan twintig jaar lang van verzekerd dat jij de enige bent die het mag doen.”
Sectorbankier industrie David Kemps van ABN Amro constateert dat er nog wel veel moet gebeuren om ook met andere robots dan die voor melken en voeren een voorname rol te spelen in de wereld. “We zitten nog in een prematuur stadium, in een start-upfase. Het ontwikkelen van die landbouwbots is ook moeilijk. Ze moeten tegen een stootje kunnen. Je hebt te maken met wisselende weers- en terreinomstandigheden. Maar met een groeiende wereldbevolking is de potentie voor veldrobots enorm voor Nederlandse bedrijven. We moeten al die monden toch voeden.”
Nu de planeet en haar bewoners vragen om een duurzamere voedselketen met de focus op lokaal produceren in plaats van op massa-uitvoer, kunnen robots nog weleens het nieuwe grote landbouw-exportproduct worden voor Nederland, geloven zowel Kemps als Riemens. Geen varkens dus maar farmbots naar Italië. Riemens: “Natuurlijk. We moeten onze kennis exporteren en te gelde maken”.
Lees ook:
Frida 209 en Sandra 31 stierven door de melkrobot
Efficiënt, duurzaam en diervriendelijk: de melkrobot belooft alles te zijn wat een boer maar wensen kan. Maar als de machine niet werkt, staat het leven van de koe op het spel.
