Inkomensongelijkheid

Tijdens de coronacrisis groeide het aantal armen, maar de allerrijksten werden alleen maar rijker

Topman Mukesh Ambani van Reliance Industries is de rijkste Indiër. Hij zit onder meer in de telecom. Beeld EPA
Topman Mukesh Ambani van Reliance Industries is de rijkste Indiër. Hij zit onder meer in de telecom.Beeld EPA

Taxichauffeurs, hotelmedewerkers, schoonmakers. Miljarden mensen zijn door de coronapandemie in de financiële problemen geraakt. Tegelijkertijd zijn de rijksten ter wereld alleen maar rijker geworden, meldt hulporganisatie Oxfam. ‘Regeringsleiders zouden de belangen van burgers en kleine ondernemers boven de excessieve winsten van de allerrijksten moeten stellen.’

Hans Nauta

Voor de allerrijksten is de recessie voorbij. Sinds het begin van de pandemie is het vermogen van de top tien van miljardairs met 540 miljard dollar gegroeid, heeft ontwikkelingsorganisatie Oxfam berekend. Maandag verschijnt hun rapport Het ongelijkheidsvirus, over de verschillende effecten van de coronacrisis voor rijk en arm.

Niet alleen de bekende Amerikanen – Jeff Bezos van online warenhuis Amazon en Elon Musk van automaker Tesla – deden goede zaken in 2020. Ook de rijkste man van India, Mukesh Ambani, is een stuk rijker geworden. Tijdens de coronacrisis is zijn vermogen meer dan verdubbeld naar 79 miljard dollar. Hij staat nu op nummer 11 in de miljardairsranglijst van tijdschrift Forbes.

Elke vier dagen kreeg Ambani wat zijn 195.000 werknemers opgeteld in een jaar verdienden

Uit het textielbedrijf dat zijn vader in 1966 begon, is het concern Reliance Industries voortgekomen, met belangen in de olie, de detailhandel en de telecom. Vorig jaar verkocht Ambani 33 procent van zijn telefoniebedrijf Jio aan onder meer Facebook en Google. Aan die transacties hield hij al 20 miljard dollar over, meldt Forbes. Wat zijn 195.000 werknemers opgeteld in een jaar verdienen, kreeg Ambani tussen maart en oktober gemiddeld elke vier dagen bijgeschreven, stelt Oxfam.

Amazon geeft werknemers een bonus, maar blijft zuinig - 135 wrd

De pakketjesindustrie nam een hoge vlucht tijdens de coronacrisis. Met het extra vermogen dat oprichter Jeff Bezos van Amazon opbouwde tussen maart en augustus vorig jaar, had hij in september al zijn 876.000 werknemers een bonus van 105.000 dollar kunnen geven. Hij was dan even rijk als voor de crisis, schrijft Oxfam.

Werknemers hébben vorig jaar de nodige extraatjes gekregen, zegt topmanager Dave Clark van Amazon. Wereldwijd kostte dat 2,5 miljard dollar. Ook vindt Amazon dat het werknemers niet slecht betaalt, namelijk 15 dollar per uur in de VS. Dat is het federale mininumloon dat president Joe Biden wil invoeren. Amazon noemt ‘zuinigheid’ een deugd. “Bereik meer met minder”, staat op het lijstje kernbegrippen voor leidinggevenden. Als die werknemers en vaste lasten besparen, blijft Amazon concurrerend en zijn de aandelenhouders, inclusief Bezos, beter af.

De meeste miljardairs is het voor de wind gegaan. Eerst zorgde corona voor hevige schommelingen en koersdalingen op de beurzen. Maar dankzij de stijgende lijn die volgde, is het vermogen van de 1000 rijkste miljardairs binnen negen maanden ruimschoots tot het oude niveau hersteld. Bij de vorige crisis, die van 2008, duurde dat herstel vijf jaar.

Voor de meeste taxichauffeurs, hotelmedewerkers, schoonmakers, bewakers, kappers of landwerkers was er geen sociaal vangnet

Tegenover het clubje welgestelden staan de miljarden mensen die juist in de problemen zijn gekomen. Zoals taxichauffeurs, hotelmedewerkers, schoonmakers, bewakers, kappers of landwerkers. Voor het merendeel was er geen sociaal vangnet, zoals betaald ziekteverlof of een werkeloosheidsuitkering, zegt Oxfam. Spaargeld hebben ze vaak niet.

De exacte uitwerking van de coronacrisis moet nog blijken. Maar in een enquête door Oxfam onder economen uit 79 landen zegt 87 procent van de respondenten een ‘toename’ van de inkomensongelijkheid in hun land te verwachten. Ook het Internationaal Monetair Fonds waarschuwt daarvoor. In het somberste scenario van de Wereldbank ligt de armoede in 2030 hoger dan voor de pandemie.

Eerlijker belastingstelsel

Michiel Servaes, algemeen directeur van Oxfam Novib, vindt dat de aanpak van extreme ongelijkheid centraal moet staan in het overheidsbeleid. “Regeringsleiders moeten de belangen van burgers en kleine ondernemers boven de excessieve winsten van de allerrijksten stellen.” Oxfam pleit voor algemene toegang tot gezondheidszorg, onderwijs en sociale zekerheid, en voor een eerlijker belastingstelsel.

Die rijkste Indiër, Mukesh Ambani, weet overigens dat rijkdom vergankelijk is. Dat heeft hij van dichtbij gezien. Toen het bedrijf van zijn vader werd gesplitst, in 2002, kreeg zijn broer Anil de andere helft. Ook Anil behoorde tot de rijkste mensen ter wereld. Maar zijn telecombedrijf ging in 2019 failliet. Vorig jaar zei hij als voormalig miljardair tegen de rechter in Londen dat hij zijn schulden niet kan betalen en dat zijn netto waarde nul is.

Lees ook:

Jeff Bezos: Aandeelhouders van Amazon, ga even zitten

Het is razend druk bij webwinkel Amazon. Om het bedrijf coronaproof te houden en werknemers beter te beschermen,trekt topman Jeff Bezos miljarden uit.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden