Thuiswerken lijkt een blijvertje, ook na corona

“Thuiswerken gaat niet meer terug naar het niveau van voor de crisis”, zegt Jannes van der Velde, woordvoerder van werkgeversvereniging AWVN. “Er zal ook na de crisis structureel meer thuisgewerkt worden.”

Die verwachting komt deels voort uit de vele onderzoeken naar thuiswerken. Zo maakte het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) bekend dat Nederlanders ook na de coronacrisis vaker willen thuiswerken. Aan het begin van de crisis gaf een kwart van de thuiswerkers aan dat graag te willen, inmiddels is dat percentage toegenomen tot 45 procent.

Dat komt doordat een ruime meerderheid van de thuiswerkers meer regie over hun werkdag ervaart en thuis efficiënter kan werken, blijkt uit weer een ander onderzoek van Tilburg University onder 5000 thuiswerkers. Die voordelen wegen volgens de onderzoekers op tegen nadelen als langdurig virtueel werken en een onhandiger werkplek (bijvoorbeeld op zolder), ook omdat die nadelen makkelijker te verhelpen zijn.

Werkgevers zien ook voordelen, zegt Henk Volberda, hoogleraar strategie en innovatie aan de Universiteit van Amsterdam. “Het massale thuiswerken heeft bij veel werkgevers de angst weggenomen dat werknemers thuis minder productief zouden zijn. De meeste thuiswerkers zijn juist heel productief en werken ook nog efficiënter.”

Het kantoor als clubhuis

Bij verzekeraar Achmea (14.000 medewerkers) gaat het thuiswerken zelfs zo goed, dat ze erover nadenken om de kantoorruimte daarop aan te passen. “Ruim zeventig procent van onze medewerkers heeft aangegeven ook na de crisis meer thuis te willen werken. Tegelijkertijd leert het langdurig thuiswerken ons ook wat mensen missen en dat is met name het contact met collega’s”, zegt Elly Ploumen, HR-directeur van Achmea.

“Daarom denken we dat ons kantoor misschien meer moet gaan lijken op een clubhuis, een ontmoetingsplek waar je naartoe gaat om je collega’s te zien en creatieve ideeën uit te wisselen”, zegt Ploumen. Hiermee gaat het bedrijf binnenkort experimenteren.

Een goed idee, vindt Volberda, die verwacht dat de trend van meer thuis en minder op kantoor door zal zetten. “Het kantoor zal veel meer een ontmoetingsplek worden. Voor het uitwerken van een rapport, hoef je niet naar een kantoor te rijden.”

Daar sluit hoogleraar management, Frederik Anseel zich bij aan. “Er zijn genoeg onderzoeken waaruit blijkt dat de huidige kantoortuin niet bevorderlijk is voor het werk. Werknemers kunnen zich op kantoor door het rumoer van collega’s maar moeilijk concentreren en daardoor minder efficiënt werken", zegt hij.

Volgens Anseel biedt de coronacrisis een moment om na te denken over of we nog wel terug moeten naar kantoor. “Het kantoor heeft vooral als fysieke ontmoetingsplaats en voor het groepsgevoel een hele hele belangrijke functie”, zegt hij. Er een echte ontmoetingsplek van maken is volgens hem dan ook slim.

Volgens vakbond FNV is het een mooi idee, maar moet er wel ruimte blijven voor werknemers die graag terug willen naar een werkplek op het kantoor in zijn ‘oude’ vorm. “Niet iedereen heeft thuis een eigen werkkamer om geconcentreerd te kunnen werken. Voor hen moet dan wel een werkplek beschikbaar blijven. Ook moeten thuiswerkplekken arboproof zijn, daar moet de werkgever voor zorgen”, zegt woordvoerder José Kager.

Werk-privé-balans

De vakbond waarschuwt er ook voor dat meer thuiswerken kan leiden tot meer overwerken. “We zien dat reistijd vaak wordt vervangen door werktijd”, zegt Kager. Ook hoogleraar Volberda waarschuwt daarvoor. “Veel mensen vinden het moeilijk om een goede werk-privé-balans te vinden. Op kantoor heerst vaak een 9 tot 5 mentaliteit, thuis zijn die scheidingen minder duidelijk. In de de toekomst is het ook een taak voor werkgevers daar goed op te letten. ”

Dan zijn er nog de kosten van het thuiswerken. Daar deed accountantsbureau PricewaterhouseCoopers (PwC) onderzoek naar. Als de 4,5 miljoen werkenden die nu in staat zijn om thuis te werken dat ook na de coronacrisis één dag extra doen, bespaart dat Nederlandse werkgevers 1,7 miljard per jaar. Ze besparen dan vooral op het opzeggen of verlagen van de huur van kantoorruimtes. Werknemers zouden jaarlijks 1,1 miljard minder kwijt zijn, door een vermindering van het woon-werkverkeer. Daartegenover staat een onderzoek van het Nibud, dat stelt dat thuiswerken medewerkers vanwege onder meer koffie en wc-papier juist geld kost, gemiddeld twee euro per werkdag om precies te zijn.

Met name grote bedrijven die een goede digitale infrastructuur hebben, profiteren van deze besparingen, zegt PwC. De samenleving profiteert ook. De afname van woon- werkverkeer leidt tot lagere CO2-uitstoot, minder ongelukken, minder files en uiteindelijk minder investeringen in infrastructuur. Dat drukt de collectieve uitgaven met 1,1 miljard.

Lees ook:

Wc-papier en kopjes koffie: thuiswerken kost geld

Thuiswerken kost werknemers honderden euro’s per jaar, meldt het Nibud. Tijd voor een gesprek met de baas.