Supermarktklanten lappen coronaregels aan hun laars: wie moet daar iets aan doen?

Noord-Deurningen haalt niet vaak de landelijke media, maar deze week wel. De plaatselijke supermarkt moest donderdag dicht omdat er geregeld te veel mensen aanwezig waren. Daarmee had het Twentse dorp, pal op de grens met Duitsland en op 10 kilometer afstand van Oldenzaal, een primeur. Niet eerder werd er door een Veiligheidsregio een supermarkt gesloten vanwege overtreding van de coronaregels. Tot woede van de eigenaar overigens die het oneens is met de sluiting.

Blijft het bij Noord-Deurningen? Misschien niet. Nederland neemt het minder nauw met de coronaregels dan in het voorjaar en dat lijkt ook in supermarkten het geval te zijn. Trouwens, ook veel supermarkten lijken de teugels wat te laten vieren. En dat terwijl de meeste gedragsregels of -adviezen in de supermarkten sinds half maart niet zijn veranderd. Houd 1,5 meter afstand, kom alleen boodschappen doen, doe de boodschappen met een winkelwagen of mandje en betaal door te pinnen, zijn daarvan de belangrijkste.

Vakbond FNV krijgt, zegt bestuurder Mari Martens, wekelijks tientallen vragen uit de superbranche op zijn meldpunt. Zijn indruk? In sommige winkels worden de regels en adviezen nageleefd, in andere niet. “Het is afhankelijk van de winkelmanager. Die moet handhaven, die moet klanten durven aanspreken op hun gedrag.” Dat durven ze lang niet altijd, ervaart Martens. Personeel van supermarkten moet, zo adviseert de vakbond, goed voor zichzelf zorgen, thuisblijven bij klachten en zich laten testen als er echt wat aan de hand is. In een mondkapjesplicht voor supermarktpersoneel ziet Martens niets. “Te heet”, oordeelt hij.

Hele gezinnen de supermarkt in

Ook vakbond CNV heeft zo’n meldpunt, al heeft coördinator arbeidsvoorwaarden Peter de Jong niet voor ogen of er klachten van werknemers zijn die vaak voorkomen. Zijn indruk is ook dat mensen en supers ‘in afnemende mate secuur zijn met de anderhalvemetermaatregel’ en dat het geregeld voorkomt dat hele gezinnen een supermarkt binnenlopen.

Kloppen die waarnemingen? “De aandacht verslapt, het wordt lastiger om afstand te houden”, bevestigt een woordvoerder van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL). “Het is inderdaad wat anders dan in het begin van de coronatijd, al zijn er ook supermarkten die de teugels de laatste tijd juist wat strakker hebben aangetrokken.” Wel logisch ook, dat de aandacht wat verslapt, zegt ze: “Bij veel winkels hangen posters met adviezen. Maar als die er een paar maanden hangen dan zien mensen ze niet meer.” Een van de dingen die het CBL meer onder de aandacht zou willen brengen, is het advies om alleen te gaan winkelen.

De woordvoerder stelt ook dat het soms alleen maar lijkt of winkels minder streng zijn. In het begin waren er algemene regels, zoals de regel dat er niet meer dan een klant per 10 vierkante meter mocht zijn. De hoeveelheid winkelwagentjes of -mandjes was daarop aangepast. Was er geen winkelwagentje beschikbaar, dan was de super ‘vol’. “Die een-op-tienregel had voor sommige supermarkten geen zin”, zegt de woordvoerder van het CBL: voor winkels die niet druk zijn bijvoorbeeld.

Echt controle is er niet

In veel supers kwamen looproutes of inrichtingsverkeer. “Maar zo’n verplichting is er nooit geweest en is voor sommige supermarkten ook niet zinvol.” Het is, bevestigt het CBL, vooral aan de winkelmanagers om zorg te dragen voor de naleving van de regels en adviezen.

Dat zegt Albert Heijn ook. Die keten zorgt wel voor zaken als posters, tape (voor op de vloer) en zeep (voor bij de ingang), maar laat de rest van de corona-aanpak in principe over aan de winkelmanagers. Kloppen zij, nu veel klanten coronaregels aan hun laars (lijken te) lappen, vaker aan bij Albert Heijn aan om hulp of advies? De woordvoerder heeft die indruk niet. “In het begin van de crisis gebeurde dat wel, nu niet, is mijn indruk.”

Echt controle op de winkels is er niet. Wel krijgen managers regelmatig bezoek van hun leidinggevenden, zegt zij. En die speciale openingsuurtjes voor bejaarden tussen 7 en 8 uur ’s morgens? Die zijn er in sommige supermarkten nog, zegt de woordvoerder. Maar ze zijn verdwenen als er te weinig animo voor was bij klanten.

Lees ook:

Werknemers in distributiecentra lopen grote kans op besmetting met het coronavirus

Door de grote vraag naar thuisbezorgde boodschappen en de relatief krappe inrichting van de magazijnen, kunnen werknemers in distributiecentra onvoldoende afstand houden tot elkaar