Staat en Nam ruziën over schadevergoeding aan Groningers

Noem het een bijzondere timing. Als de verhoren op woensdag, de derde dag van de parlementaire enquête naar de gang van zaken rond de gaswinning, net zijn afgelopen, arriveert er in de Tweede Kamer een brief waarin staatssecretaris Hans Vijlbrief schrijft dat hij 190 miljoen euro claimt van de Nam.

De staat heeft sinds 2020 560 miljoen euro in rekening gebracht bij de Nam om huizen in het Groningse te versterken en schades te repareren. De Nam heeft daarvan zo'n 190 miljoen nog niet betaald en Vijlbrief begint nu een juridische procedure om dat geld te incasseren – de Nam is al meerdere keren gemaand tot betalen.

Innigheid verdwenen

Eerder al diende de Nam een claim in omdat het dochterbedrijf van Shell en Exxon, verantwoordelijk voor de gaswinning in het Groningenveld, vindt dat de schades worden overschat en het bedrijf dus te hoge rekeningen krijgt. Bijna vijftig jaar werkten staat en Nam bij de gaswinning in Groningen doorgaans vrij innig samen, maar die innigheid is er nu niet meer.

Vijlbrief zal zelf ook worden gehoord door de enquêtecommissie: vanwege zijn huidige functie maar ook omdat hij jarenlang topambtenaar was op het ministerie van economische zaken. Dat verhoor zal, zei hij, ‘ergens in oktober’ plaatsvinden.

Verder na reces

In oktober? Ja. de commissie begon deze week met de eerste verhoren, maar gaat daar pas na het reces, eind augustus mee verder. Die eerste week was vrij algemeen van aard: maandag en vrijdag werden gedupeerden gehoord, dinsdag waren het wetenschappers die al vroeg wezen op de gevaren van bodemdaling en aardbevingen door de gaswinning, maar die destijds met hun bezwaren niet aan de bak kwamen.

De kwestie van de schades en de afwikkeling daarvan, overigens maar een van de onderwerpen die de commissie behandelt, kwamen, behalve in de verhoren van de gedupeerden, donderdag ter sprake in het gesprek met Johan de Haan, jarenlang asset-manager van het Groningenveld en later werkend voor het Aardbevingenteam dat de Nam had geformeerd. De Haan gaf toe dat het niet erg gelukkig was dat de Nam aanvankelijk verantwoordelijk was voor de afhandeling van de schades. Hij zei ook dat er ‘veel was misgegaan’, zonder aan te duiden wat dan precies. Maar hij zei ook dat de Nam ruimhartig was geweest.

‘Schaderegeling ook misbruikt’

Aan de andere kant liet hij duidelijk weten dat er mensen waren die een slaatje probeerden te slaan uit de schaderegeling. En, zo liet hij de enquêtecommissie weten, voor schade en verzakkingen die niet door aardschokken werden veroorzaakt, werd niet betaald. Dat oordeel over die oorzaken, zei hij, lag niet bij de Nam maar bij de ingehuurde schade-experts.

Lees ook:

De scheuren in Groningen zitten in de balken en in de mensen

De overheid heeft de Groningers nooit serieus genomen, zeggen de gedupeerden die op dag één van de openbare verhoren aan het woord komen.