ProfielMariëtte Hamer
Ser-voorzitter Hamer wilde Nederland een beetje mooier maken
Mariëtte Hamer (63) heeft als Ser-voorzitter veel aangepakt – pensioenakkoord, vrouwenquotum – maar heeft niet een erg stevig stempel kunnen drukken op het hervormen van de arbeidsmarkt.
De Sociaal-Economische Raad (Ser) had niet zo’n sterk imago toen Mariëtte Hamer in 2014 aantrad. De PvdA-politicus werd voorzitter van een club waarvan gezegd werd dat ‘die er niet meer zo toe doet’. Daar was Hamer het niet mee eens. “Mensen hoeven niet over onze adviezen te praten, als ze maar een goede baan hebben, een goede school, of een goede oudedagsvoorziening.”
Dat was haar doel. Ertoe doen achter de schermen. Een mooier Nederland achterlaten, met sterke adviezen vanuit de werkgevers, de vakbonden en de onafhankelijke kroonleden die tezamen de Ser vormen. Adviezen waar de politiek iets mee kan. De belangrijkste onderwerpen voor de Ser zijn sinds oudsher de arbeidsmarkt, de pensioenen en het onderwijs.
Bij de arbeidsmarkt is 7,5 jaar later maar een beetje beweging te zien. Vaste banen zijn wat minder vast geworden, flexibele wat minder flexibel, en het minimumloon gaat omhoog. Zoals de Ser ook wou. Maar ondertussen breekt Nederland records met het hoge aantal zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers). Zoals in de postbezorging, waar in het verleden de postbode een vaste baan had.
Nep-zzp’ers
De Ser noemde dit ‘nep-zzp’ers’ in een ontwerpadvies dat vorig jaar uitkwam. Zzp’ers die alleen om financiële redenen zelfstandige worden, zoals een verpleegster die ontslagen wordt en zich daarna als zzp’er laat inhuren, moeten minder fiscale voordelen krijgen, aldus de Ser. Er ligt ook een wens om de zzp’er te verzekeren voor ziekte en arbeidsongeschiktheid. Die ligt er al jaren. Het nieuwe kabinet broedt erop. Uitkomst onzeker.
Het moet Hamer pijn doen dat het tekort aan leraren nog steeds enorm is. Ook vorig jaar kwam de Ser met het advies miljarden uit te trekken om die meester en juf voor de klas te krijgen. De nieuwe regering lijkt die zorg te delen. Net als de zorgen om de toekomst van jongeren: veel van hen kijken tegen een enorme studieschuld aan. Hamer agendeerde het meerdere malen, inmiddels heeft het leenstelsel zijn langste tijd gehad.
Emancipatie
Het onderwerp waar het hart van Hamer harder van gaat kloppen, emancipatie, staat mede dankzij haar goed op de kaart. Er is een quotum ingesteld voor vrouwen in de raden van commissarissen bij grote bedrijven en waarschijnlijk wordt kinderopvang bijna gratis. Eind 2019 ontving Hamer hiervoor twee emancipatieprijzen.
Er lag toen al een pensioenakkoord. Nu is het tijd voor die andere belangrijke onderwerpen, zei ze destijds: voor de arbeidsmarkt, het socialezekerheidsstelsel, duurzaam ondernemen. Maar toen wist ze nog niet dat er in 2022 een functie zou komen die haar op het lijf is geschreven: regeringscommissaris seksueel overschrijdend gedrag en seksueel geweld.
Lees ook:
Studieschuld, woningnood, prestatiedruk: ‘Jongeren van nu hebben te maken met een giftige cocktail’
Met een studieschuld, woningnood, prestatiedruk en slecht betaalde (flex)banen schetst de Sociaal Economische Raad een donker toekomstbeeld voor jongeren in een vandaag verschenen rapport. Een gesprek met Ser-voorzitter Mariëtte Hamer (61) en twee jongeren.