Bedrijfscultuur
Schaamte bij mijnbouwbedrijf: de helft van de werknemers wordt lastiggevallen of gepest
Onderzoek heeft een giftige arbeidscultuur blootgelegd bij mijnbouwbedrijf Rio Tinto. Van de vrouwelijke werknemers heeft 28 procent last van seksuele intimidatie.
Het was een schokkend onderzoek dat mijnbouwer Rio Tinto deze maand publiceerde over de eigen bedrijfscultuur. Van de tienduizend ondervraagde werknemers zegt de helft te worden gepest of lastiggevallen op het werk. Verder hebben 21 vrouwen een verkrachting, een poging daartoe of een aanranding gemeld.
Van de vrouwen bij Rio Tinto heeft 28 procent te maken met seksuele intimidatie, net als bijna 7 procent van de mannen. Ook komt racisme veel voor bij de Brits-Australische mijnbouwer. Vooral Aboriginals en andere etnische groepen in Australië zijn daarvan het slachtoffer.
Rio Tinto is een van de grootste mijnbouwbedrijven ter wereld en verkoopt bijvoorbeeld ijzererts, koper en diamanten. Het heeft 47.500 werknemers, van wie 20 procent vrouw is. Het hoofdkantoor is in Londen.
Archeologische vindplaats opgeblazen
Vanwege de giftige arbeidscultuur staat de positie van topmanager Jakob Stausholm nu ter discussie, meldt persbureau Reuters. De Deen is vorig jaar pas begonnen als CEO, maar was daarvoor al onderdeel van de hoogste managementlaag, die niet in de gaten had hoe groot de ellende was.
Zijn voorganger, de Fransman Jean-Sébastien Jacques, stapte op na een groot schandaal bij een ijzerertsmijn in Australië. In mei 2020 verwoestte Rio Tinto de grotten van Juukan Gorge, een bijzondere archeologische vindplaats, waar 46.000 jaar geleden al mensen woonden.
Het was geen vergissing geweest van onoplettende werklui. Al zes jaar voor de verwoesting had Rio Tinto de locatie ten onrechte als ‘geschikt voor mijnbouw’ bestempeld, en daar nooit meer iets aan veranderd. Ondanks waarschuwingen van de lokale bevolking werden de grotten opgeblazen met explosieven. De woede en het verdriet waren groot.
Opnieuw ophef na bonus
Meerdere hoge managers van Rio Tinto moesten vertrekken. Er ontstond opnieuw ophef toen de verantwoordelijken toch een bonus kregen uitgekeerd over 2020. Naar voormalig topman Jacques werd 13 miljoen dollar overgeboekt. Ook aandeelhouders maakten zich hier kwaad over. Rio Tinto had dat jaar een omzet van 44 miljard dollar.
Rio Tinto noemde de verwoesting van Juukan Gorge een schending van het vertrouwen dat het Kurrama-volk, het Pinikura-volk en andere traditionele volken in het bedrijf hadden gesteld. ‘De werkcultuur was te veel gericht op zakelijke prestaties en onvoldoende op het bouwen en onderhouden van relaties met de traditionele eigenaren van het land’, schreef het bedrijf.
Maandag maakten Rio Tinto en een belangengroep van aboriginals bekend dat ze samen een plan hebben opgesteld om nieuwe schendingen van het erfgoed te voorkomen. Voor dit ‘managementplan voor sociaal en cultureel erfgoed’ hebben het Yinhawangka-volk en Rio Tinto locaties bezocht en archeologisch en etnografisch onderzoek gedaan.
Het plan bevat protocollen met betrekking tot het erfgoed, het milieu en het openen en uiteindelijk sluiten van een mijn. Directeur Kupa Teao van de Yinhawangka Aboriginal Corporation zegt dankbaar te zijn voor de samenwerking. Het Yinhawangka-volk is de traditionele eigenaar van één miljoen hectare land waarop meerdere Rio Tinto-mijnen te vinden zijn.
Schaamte en spijt
In dit dossier heeft Rio Tinto dus een stap gezet. Maar binnen het bedrijf is nog veel te bereiken op sociaal gebied, blijkt uit de overweldigende uitkomst van het onderzoek naar de bedrijfscultuur. “Ik voel schaamte en enorm veel spijt nu ik heb geleerd in welke mate pestgedrag, seksueel geweld en racisme plaatsvinden bij Rio Tinto”, zei topman Stausholm, die zelf om het onderzoek had gevraagd.
Stausholm zegt de aanbevelingen op te volgen van onderzoeker Elizabeth Broderick, zoals het vergroten van de veiligheid in mijnbouwkampen en -dorpen. Broderick was jarenlang commissaris voor geslachtsdiscriminatie in Australië, en is een onafhankelijke expert van de werkgroep van de Verenigde Naties tegen discriminatie van vrouwen en meisjes.
“Dit rapport is geen reden om minder vertrouwen te hebben in Rio Tinto”, zegt Broderick. “Door actief opdracht te geven voor deze studie, een van de grootste in haar soort in de grondstoffenindustrie, zet dit bedrijf zich duidelijk in voor meer transparantie, verantwoordelijkheid en actie.”
Lees ook:
Na maandenlang protest tegen lithiummijn valt doek voor mijnbouwgigant in Servië
Een flinke nederlaag voor de Servische president Aleksandar Vucic: zijn regering zet na aanhoudende protesten noodgedwongen een streep door de winning van lithium door mijngigant Rio Tinto. Dorpsbewoners vrezen dat na de verkiezingen in april een ander bedrijf alsnog een enorme mijn mag uitgraven.
