Producenten wisten het al lang: recycling kan de plasticcrisis niet oplossen

Naast klimaatverandering zijn oliebedrijven bij nóg een milieucrisis betrokken, namelijk de vervuiling door plastic. De Amerikaanse deelstaat Californië is een onderzoek begonnen naar bedrijven die de wereldwijde plasticcrisis hebben veroorzaakt en verergerd.

Openbaar aanklager Rob Bonta heeft ExxonMobil al gedagvaard. Dit olieconcern uit Texas moet informatie aanleveren over de rol die het bedrijf heeft gespeeld bij, stelt Bonta, het misleiden van het publiek. Want net zoals tabaksbedrijven de schade van sigaretten achterhielden en oliebedrijven niet vertelden wat ze al lang wisten over klimaatverandering, zo hebben ook producenten van plastic het publiek misleid, vindt Bonta.

Uit documenten uit de jaren zeventig blijkt dat industriemanagers toen al waarschuwden dat recycling ‘onhaalbaar’ was en dat er ‘ernstige twijfel’ bestond dat plasticrecycling ‘ooit op economische basis levensvatbaar kan worden gemaakt’. Toch bleef de industrie het gebruik van plastic stimuleren.

Badeendjes, laarzen en hondenspeeltjes

Aardolie kun je niet alleen verbranden, je kunt er ook plastic van maken. ExxonMobil doet dat al een halve eeuw. Vandaag de dag adverteert het bedrijf met plastic dat geschikt is om badeendjes, laarzen of hondenspeeltjes te maken. Petrochemie is de tak van de chemische industrie die zich bezighoudt met de verwerking van petroleum, oftewel aardolie.

“Decennialang heeft deze industrie de ontwikkeling van op olie gebaseerde plastic producten agressief gepromoot en campagne gevoerd om het publiek zo min mogelijk te laten begrijpen van de schadelijke gevolgen van deze producten”, schrijft het openbaar ministerie van Californië.

Het publiek werd gerustgesteld met de boodschap dat plastic opnieuw gebruikt kan worden. Maar Bonta noemt het een mythe dat recycling de plasticcrisis kan oplossen. Volgens de aanklager wordt 91 procent van het plastic gestort, verbrand of in het milieu geloosd. Plasticvervuiling kost alleen al de staat Californië een half miljard dollar per jaar aan opruiming en preventie.

Microdeeltjes in het eten en drinken

Verder zijn er de schadelijke effecten voor de gezondheid. Plastic valt uiteen in microdeeltjes die in het water en voedsel belanden. “Elke week consumeren we evenveel plastic als een creditcard, via het water dat we drinken, het voedsel dat we eten en de lucht die we inademen”, zegt Bonta, verwijzend naar een rapport van het Wereldnatuurfonds.

In de jaren vijftig produceerde de wereld jaarlijks ongeveer 1,5 miljoen ton plastic. Tegenwoordig is dat meer dan 300 miljoen ton. De petrochemische industrie investeert vele miljarden om de productie verder op te voeren. Zo vinden oliebedrijven een bestemming voor hun olie, nu fossiele brandstoffen worden vervangen door schone energiebronnen.

ExxonMobil noemt de beschuldigingen onterecht en vindt dat ze afleiden van het zoeken naar oplossingen. Het bedrijf zegt dat het geavanceerde technologie heeft ontwikkeld om van oud plastic nieuw plastic te maken.

Makers van plastic willen graag meewerken aan een duurzame toekomst, zegt de Amerikaanse organisatie voor de chemische industrie tegen persbureau AP. Daarom bepleiten ze bijvoorbeeld dat alle plastic verpakkingen in 2030 voor 30 procent uit hergebruikt plastic bestaan.

Er zijn al de nodige rechtszaken aangespannen tegen oliebedrijven vanwege klimaatverandering. Volgens de openbaar aanklager in Californië is dit het eerste onderzoek naar plasticvervuiling en de rol die oliebedrijven daarbij spelen.

Lees ook:

De illusie van recyclen: plastic dat u braaf inzamelt, wordt overal gedumpt

Veel Nederlandse huishoudens scheiden al sinds 2010 braaf het plastic afval: liefst 52 procent zou worden hergebruikt. Maar is dat wel zo? En wat gebeurt er met de rest?