Pensioenfondsen slaan de handen ineen tegen kortingen, maar Den Haag lijkt niet onder de indruk

Ze blijven zich maar opstapelen: acties en oproepen om het korten op pensioenuitkeringen te voorkomen. Na het leger aan vakbondslieden, ouderen, oppositiepartijen en werkgevers mengen de pensioenfondsen zich nu ook in de strijd. Met een officieus voorstel voor soepeler regels moeten ze hun gezamenlijke geldberg van 1500 miljard euro makkelijker naar hun deelnemers kunnen brengen. Wie weet kunnen de pensioenen dan juist omhoog in plaats van omlaag.

Bezwijken verantwoordelijk minister Wouter Koolmees en Klaas Knot van De Nederlandse Bank dan eindelijk voor de toenemende druk? Tot nu toe bewaken ze de pensioenpot als Cerberus. En de meerkoppige hellehond lijkt niet te gaan wijken.

De argumenten tégen het korten op de pensioenen zijn best overzichtelijk. Fondsen breken alle records met de vermogens die ze nu beheren. De pensioenpot was nooit zo vol en groeide extreem hard de laatste jaren. Overheidsfonds ABP, de grootste van Nederland, zag haar vermogen zelfs verdubbelen in het afgelopen decennium.

Als het kennelijk zó lekker gaat met het beleggen van alle ingelegde pensioenpremies, waarom mogen ouderen dan niet wat meer geld uit die hard groeiende pot? In plaats daarvan stevenen de grote fondsen, goed voor in totaal miljoenen Nederlanders, af op kortingen in 2020 en 2021.

Daar zijn de pensioenbestuurders zelf ook hoogst ongelukkig mee, aan hen zal het niet gelegen hebben. Ze werken daarom aan een voorstel om de regels te versoepelen, bracht ABP vrijdag naar buiten. Die zijn nu te streng, is de algehele klacht.

Grote wens is om iets van de bovengenoemde hoge beleggingsrendementen mee te mogen nemen in hun ramingen. Bij het berekenen van hoeveel ze nu in kas moeten hebben om later iedereen van een uitkering te voorzien. Maar op last van Koolmees, daarin geadviseerd door Knot, mogen ze maar een beperkt deel van hun verwachte rendement laten meewegen: alléén dat op hun risicovrije beleggingen.

Risicovrije beleggingen hebben als groot voordeel dat ze zekerheid bieden. Ze bestaan vooral uit staatsleningen van veilige landen die dat geld sowieso wel met rente terug betalen. Een groot nadeel voor de fondsen is dat die straks heel weinig gaan opbrengen. Dat komt door de lage rente. Die blijft naar verwachting nog erg lang laag.

Verzet

Leuk en wel, stellen grote fondsen als het ABP nu, maar wij beleggen natuurlijk niet alleen staatsleningen. Iets als aandelen kennen dan wel meer risico, ze zorgen wel voor meer rendement. Hun financiële situatie zou in één klap gezond kunnen zijn als ze nu al een beetje van die verwachte beleggingen mogen incalculeren.

ABP stelt dat dat niet per se grote risico's met zich meeneemt. Haar beleggingsmix is voldoende gevarieerd, het gaat altijd wel goed met één van de verschillende categorieën als vastgoed, aandelen of obligaties, aldus het overheidsfonds. Daarbij wees bestuursvoorzitter Corien Wortmann ook naar het nieuwe, nog uit te werken pensioenakkoord. Daarin worden garanties over de uitkering meer losgelaten. Dus zou wat meer risico in de berekeningen best te billijken zijn.

Maar deze redenatie is niet nieuw en toezichthouder De Nederlandsche Bank heeft zich er altijd tegen verzet. Het voorstel van ABP komt neer op een verhoging van de zogeheten rekenrente, en dat is nou precies wat voorlopig níet op tafel ligt bij de uitwerking van het nieuwe stelsel. Koolmees zelf zei gisteren graag in gesprek te gaan, maar dat hij niet enthousiast is als het uitsluitend uitdraait op een hogere rekenrente.

Toekomstige generaties

Paradoxaal genoeg zijn de hoge rendementen van de laatste jaren deels een bijverschijnsel van de dalende rente. Dat zorgt voor een run op aandelen, maar ook op staatsleningen die nog stammen uit een tijd waarin de rente nog niet zo laag was. Dat effect lijkt niet blijvend.

Nu meer geld uitdelen aan huidige gepensioneerden kán natuurlijk wel. Maar dan krijgen zij het hoge rendement dat vrijkomt bij het durven nemen van beleggingsrisico’s. Ondertussen schuift het risico van die beslissing naar de toekomstige generaties.

Eerder beloofde Koolmees nog wel ‘serieus te willen kijken’ of hij nog wat kan doen aan de kortingen die ABP en zorgfonds PFZW volgend jaar tegemoet zien. Deze twee kortingen hebben namelijk een andere oorzaak dan die van bijvoorbeeld de metaalfondsen: het zakken door een financiële ondergrens die in het nieuwe stelsel achterhaald zal zijn. Evengoed zijn de twee fondsen in 2021 alsnog aan de beurt, een wonder daargelaten.

Lees ook:

‘Als we nu niet korten op de pensioenen, gaat dat ten koste van jongeren’

Met zijn advies om pensioenen te korten, roeit Knot tegen de stroom in. ‘Als we het nu niet doen, gaat dat ten koste van jongeren.’

Minister Koolmees probeert pensioenkortingen te voorkomen

Minister Koolmees gaat met de pensioenfondsen verkennen of en hoe hij kortingen kan voorkomen