Oververhitte arbeidsmarkt lonkt naar Oekraïense vluchtelingen

Wie had ooit gedacht, dat analisten blij zouden zijn met faillissementen. Anno 2022 is het zover. Want dan komt er tenminste personeel vrij dat elders keihard nodig is. De afgelopen twee jaar ging er namelijk bijna geen bedrijf failliet. Ondanks de zware tijden door de coronapandemie hielden de ondernemers het hoofd boven water dankzij overheidssteun op hun bankrekening. Nu zou een faillissement en de daarmee gepaarde ontslagen ‘verlichting kunnen brengen op de oververhitte arbeidsmarkt’, constateren ABN Amro-economen in een eigen analyse.

De werkloosheid is nu bijzonder laag, met 3,4 procent. Theoretisch gezien zouden de 336.000 werklozen die Nederland telt allemaal per direct een baan kunnen vinden. Maar dat zou nog het probleem niet oplossen. Deels omdat in deze groep altijd mensen zitten die even tussen twee banen inzitten, dus dat krijg je nooit op nul. Maar voor een belangrijker deel omdat deze werklozen voornamelijk in deeltijd willen werken.

Werk voor vluchtelingen

Dan is er nog een grote groep die geen baan heeft maar ook geen uitkering, en toch wel wil of kan werken. Dat zijn er circa 600.000, becijfert ABN Amro. Deze mensen zouden – als zij gaan werken – voor een flinke verlichting op de arbeidsmarkt kunnen zorgen. Maar de praktijk leert anders, aldus de economen. Er zijn altijd mensen die zeggen dat ze willen werken, maar een groot deel van hen komt dan toch niet opdagen. Dus ook deze oplossing valt in de categorie ‘pleisters plakken’.

Wat wel zal helpen, zijn de vele Oekraïeners die naar Nederland vluchten. ABN Amro verwacht dat er uiteindelijk zo'n 50.000 tot 75.000 Oekraïense vluchtelingen aan het werk zullen gaan. Ook is de verwachting dat zzp’ers na de coronacrisis weer meer uren gaan maken. Als alle zelfstandigen zonder personeel weer het aantal werkuren van 2019 gaat maken, dan komen er omgerekend rond de 70.000 voltijdbanen terug.

Enige verlichting zit er wel aan te komen. Maar meer dan grofweg de helft van de vacatures zal daarmee niet worden vervuld.

De vraag naar arbeid neemt alleen maar toe

Voor de lange termijn ziet het er nog somberder uit. De vraag naar arbeid zal de komende jaren door de kabinetsplannen alleen maar verder toenemen, voorspelt ABN Amro. Investeringen in het klimaat vereist veel handen. Bovendien zal door de gratis kinderopvang de vraag naar kinderleidsters fors toenemen. Als het leenstelstel voor studenten wordt afgeschaft, zullen meer jonge mensen kiezen voor een studie in plaats van voor werk, waardoor het arbeidsaanbod de komende jaren verder kan dalen.

Nederland heeft ook last van een vergrijzende bevolking. Het aandeel 65-plussers stijgt van 20 procent eind 2020 naar 25 procent rond 2040. Door de stijgende levensverwachting blijft de vraag naar goederen en diensten hoog, terwijl de beroepsbevolking krimpt. Arbeidsmarktkrapte blijft dus een uitdaging.

Lees ook:

Het wordt voor bedrijven steeds moeilijker om nieuw personeel te vinden

Meer vacatures, minder werklozen en meer banen. De arbeidsmarkt is in het vorige kwartaal nog krapper geworden, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek.