Hoge prijzen
Ook mensen die eerst nog rondkwamen krijgen last van de inflatie, ziet het Nibud. ‘Zoek zo snel mogelijk hulp’
Eerst gingen vooral de energie- en brandstofprijzen hard omhoog. Nu volgen in rap tempo ook de boodschappen in de supermarkt. Steeds meer mensen die voorheen moeiteloos rondkwamen, krijgen nu toch problemen, merkt het Nibud.
Na maanden van snelle stijgingen bleef de inflatie in april stabiel. Maar dan wel stabiel op een torenhoog niveau, blijkt uit de laatste cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De prijzen lagen vorige maand 9,5 procent hoger dan exact een jaar eerder. Dat is vergelijkbaar met maart, toen de prijzen ten opzichte van 2021 met 9,6 procent stegen.
Maar een belangrijk verschil is er ook. De brandstof- en energieprijzen vormden ook in april nog altijd de hoofdmoot bij de stijgende prijzen. Maar het aandeel van de gas- en benzinerekening was minder groot dan in maart. Terwijl de impact van de hoge prijzen in de supermarkt juist steeds groter wordt. “Dat merken we aan de vragen die we krijgen”, constateert Arjan Vliegenthart, directeur van budgetvoorlichter Nibud. “We worden vaker gebeld en gemaild door advies. Juist door middengroepen die tot voor kort relatief eenvoudig rondkwamen, maar nu problemen krijgen.”
Komt dat doordat de supermarktprijzen nu ook snel stijgen?
“Het is vaak een optelsom. Bij de stijgende energieprijzen zie je dat het sommige mensen heel hard raakt. Anderen, die een doorlopend contract hebben, merken dat nu nog niet in hun portemonnee. De hogere prijzen in de supermarkt, die raken iedereen. Zeker als dat nog eens bovenop zo’n aflopend energiecontract komt. Daardoor merken we dat zich meer en meer mensen bij ons melden die het voorheen altijd wel hebben gered. Maar die nu, ook al hebben ze bijvoorbeeld een fulltime baan, moeite hebben om rond te komen.”
Wat voor tips kunnen jullie die mensen dan geven?
“Dat zijn onze klassiekers: maak een goed overzicht van je inkomsten en uitgaven. Vaak blijken mensen toch meer doorlopende abonnementen te hebben dan ze dachten. En kijk in de supermarkt in de bovenste en onderste schappen: daar staan vaak de goedkopere producten.”
U zei een paar maanden terug nog dat u eigenlijk niet meer met die tips aan durfde te komen. Mensen met lage inkomens kennen die al; zij hebben simpelweg te weinig geld om rond te komen.
“Dat klopt, en ik geneer me daar ook lichtelijk voor. Maar je ziet nu dat er ook een nieuwe groep is die echt moet gaan bezuinigen. Besparen moet je ook leren. En dus halen we voor die mensen met modale inkomens inderdaad weer onze evergreens van stal. Ook drukken we ze op het hart: zoek op tijd hulp. Als er een moment is om je niet te schamen voor geldproblemen, dan is het nu. Dat is voor veel mensen niet eenvoudig, want je moet je ziel en zaligheid op tafel leggen. Maar als schulden oplopen, ben je verder van huis. Als individu, maar ook als maatschappij.”
Wat moet er gebeuren om te voorkomen dat mensen in de problemen komen?
“Met deze cijfers is er wel een grens aan wat de overheid kan doen. 9 procent inflatie, dat krijg je niet zomaar terug in de portemonnee. Er zit dus een kern van waarheid in wat premier Rutte zegt: we worden allemaal een beetje armer. De kunst is dan om ervoor te zorgen dat er hulp is voor mensen die het echt niet meer redden. Zoals de 800 euro energietoeslag. Dat helpt veel lage inkomens, maar het is ook schipperen. Sommige mensen met een iets hoger inkomen en een aflopend energiecontract komen alsnog in de problemen.”
“Daarom zal een deel van de oplossing ook van werkgevers moeten komen, via hogere lonen. En zeker ook van bijvoorbeeld woningcorporaties en energieleveranciers, door zich schappelijk op te stellen naar mensen die het echt niet meer redden. Een stapeling van oplossingen is nodig om deze inflatie het hoofd te bieden, want een simpele uitweg is er niet.”
Lees ook:
Er is genoeg geld in Nederland, zegt econoom Dirk Bezemer. ‘Het is jarenlang de verkeerde kant op gerold’
Ja, er was een coronacrisis en ja, Nederland voelt de gevolgen van de Oekraïne-oorlog. Maar dat die combinatie mensen in de financiële problemen brengt, dat zou niet moeten, zegt econoom Dirk Bezemer. ‘Dit rijke land moet zich schamen voor de werkende armen.’