Ondernemend Nederland waagt zich nog niet massaal aan online verkoop

Hoewel online aankopen doen voor de meeste consumenten onderhand de normaalste zaak van de wereld is, zijn Nederlandse bedrijven nog lang niet allemaal op volle kracht actief op internet. Slechts een op de tien Nederlandse ondernemingen verkoopt zijn producten of diensten via een online platform. Dat blijkt uit een onderzoek naar ict-gebruik van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

“Dat is eigenlijk best weinig”, constateert Martijn Arets, expert op het gebied van online platformen en auteur van het boek Platformrevolutie. “Zeker in sectoren zoals de horeca verwacht je dat het aandeel online groter zou zijn. Maar daar maakt toch slechts 16 procent gebruik van online bemiddelingsdiensten.”

Met digitale platformen worden online bedrijven bedoeld die consumenten, producten en diensten samenbrengen op een website, zoals Airbnb, Uber, Booking, Werkspot, Bol en Thuisbezorgd. Zij blijken populairder bij klanten dan bij ondernemingen. Bedrijven die twee of meer werkzame personen in dienst hebben, begeven zich nog maar mondjesmaat op de digitale snelweg, althans in 2018. Zo'n 8 procent van de kleine bedrijven gaf aan in dat jaar online kanalen te hebben gebruikt om hun goederen en diensten af te zetten.

Bij middelgrote en grote bedrijven ligt het percentage dat actief gebruik maakt van online platformen ook zo tussen de 7 en de 9 procent. De belangrijkste redenen om dat te doen waren de toegang tot een grotere afzetmarkt (antwoordde 83 procent) en gemak (75 procent). Ook het vergroten van het marktaandeel (68 procent) werd veel genoemd. Het meeste maken de horeca en handel gebruik van de mogelijkheden van het internet.

Het CBS onderzocht het verschijnsel ook in bredere zin en zette een enquête uit onder 1100 ‘potentiële platformen’. Volgens het statistiekbureau komen die ‘in steeds meer domeinen van de Nederlandse samenleving en economie’ voor.

Gemak voor de klant

Wat heeft dat de mensheid volgens Arets tot nu toe gebracht? “In de eerste plaats vooral gemak voor de klant. Door de opkomst van technologie zoals smartphones is een aankoop doen of een dienst aanvragen zo gepiept. Het grote aanbod op internet zorgt bovendien voor lagere prijzen.”

Vooral voor de consument is het raadplegen van online platformen een inmiddels ingeburgerde gewoonte, zegt Arets. “Denk maar aan Marktplaats.nl. Dat is echt een cultuurbegrip geworden. Vooral in markten met veel aanbieders spelen platformen een grote rol.”

Er is ook een andere kant, stelt de platformexpert vast. Als het over online platformen gaat, gaat het vaak over sentiment. Over kleine marges voor bedrijven, hoge commissies die de Bookings en de Ubers gebruikers rekenen, en slechte arbeidsomstandigheden in de distributiecentra. Arets: “Daar zit zeker een punt, en er worden terecht vraagtekens geplaatst bij de marktmacht en ondoorzichtigheid in het handelen van platformen. Aan de andere kant is het runnen van die enorme logistieke centra een dure onderneming en is er meer personeel nodig dan we vaak denken. Er zal nog veel tijd overheen gaan voor zich dat allemaal heeft uitgekristalliseerd. Inzicht in de cijfers, zoals het CBS hier brengt, is een stap in de goede richting.”

Lees ook:

De deeleconomie blijkt vooral weggelegd voor hogeropgeleide Nederlanders

Vooral hogeropgeleide Nederlanders maken gebruik van diensten als Uber, Airbnb en SnappCar. Een digitale kloof tekent zich af.