De luchtvaart moet duurzamer. Maar verwacht niet te veel van technologie, waarschuwen wetenschappers.
‘Building back better’, dat is al een tijdje het motto van Schiphol-topman Dick Benschop. De luchtvaart moet ‘sterker, beter en duurzamer’ uit de coronacrisis komen, schreef hij rond nieuwjaar in een manifest. Is er, nu de crisis bijna voorbij lijkt, iets te zien van die duurzame toekomst?
De Nederlandse luchtvaart heeft niet stil gezeten tijdens de pandemie. Zo heeft Schiphol geëxperimenteerd met emissievrij taxiën. Tot nu toe taxiet een vliegtuig met de motor aan en stoot het dus CO2 uit. Als dat toestel getrokken wordt door een sleepvoertuig, scheelt dat tijdens de rit 50 tot 60 procent aan brandstof, bleek uit de proef in coronatijd. Grootschalige inzet in drukke tijden is nog ver weg.
De proef met synthetische kerosine
KLM roerde in februari de trom met een ‘wereldprimeur’: ze liet voor het eerst een passagiersvliegtuig opstijgen met vijfhonderd liter synthetische kerosine. Volgens deskundigen is dat net genoeg voor het taxiën en het allereerste begin van de start, maar goed, het was dan ook een proef.
Drie regionale luchthavens kondigden aan binnen vijf jaar met elektrische vliegtuigen lijnvluchten te willen uitvoeren. Niet om vluchten op kerosine te vervangen, maar voor trajecten waarop nu nog geen vliegverkeer bestaat. En met kleine toestellen: meer dan negen passagiers aan boord is iets voor de heel verre toekomst.
Gaat niet gebeuren
Grote stappen zijn dat niet, en die zijn ook niet te verwachten, waarschuwden twee experts de Tweede Kamer vorige week. Technologie gaat de luchtvaart niet duurzaam maken, schrijven Joris Melkert, luchtvaarttechnicus in Delft, en Paul Peeters, lector duurzaam transport in Breda. “Alhoewel vliegtuigen continu beter worden, worden er geen technische verbeteringen voorzien die het klimaatprobleem bijtijds kunnen oplossen.”
De wetenschappers maakten voor de Kamer een overzicht van de stand van zaken op technologisch gebied. Ze beschrijven innovatie na innovatie, met steeds conclusies als: helpt niet, helpt te weinig, of: gaat niet gebeuren. In 2030 14 procent duurzame brandstof bijmengen, zoals het kabinet wil? Prima, maar niet genoeg. Biobrandstof? Niet echt duurzaam en er is afval voor nodig dat schaars wordt. Elektriciteit uit accu's? Te zwaar. Waterstof in turbines? Te omvangrijk. De brandstofcel op waterstof? Oké, zou kunnen, misschien ooit, laten we daar inderdaad onderzoek naar doen.
Alleen een ‘zwaar pakket aan maatregelen’ kan soelaas bieden, schrijven de twee, en zonder beperkingen op de groei gaat het sowieso niet lukken om de doelstellingen uit het klimaatakkoord van Parijs te halen.
Schiphol-topman Benschop maakte in zijn nieuwjaarstekst over ‘building back better’ een onderscheid tussen ‘profeten’ die ervan overtuigd zijn dat de aarde uitgeput raakt en ‘tovenaars’ die de uitdagingen met technologie te lijf willen gaan. Zelf zet hij zijn kaarten op de tovenaars, zei hij. De boodschap van Melkert en Peters is duidelijk: toveren kan niemand.
Lees ook:
De klimaatdoelen van de luchtvaart blijven ver weg, maar de lobby daartegen draait volop
Steun voor milieudoelen ver weg, verzet tegen maatregelen dichtbij. Zo ziet de lobbystrategie van de luchtvaart eruit, stelt een klimaatclub.
