Na de lockdown kan de economie zich snel herstellen, zegt De Nederlandsche Bank

Een nieuwe lockdown zorgt voor een economisch zwak begin van 2021. Maar als de maatregelen effectief zijn en het coronavirus fors terugdringen, ontstaat daarna juist ruimte voor groei, zegt directeur monetaire zaken Olaf Sleijpen van De Nederlandsche Bank (DNB).

Niet ingrijpen is ook niet goed voor de economie. Want als het aantal besmettingen oploopt, worden mensen voorzichtig en geven ze minder geld uit. “Er is geen afruil tussen de economie en onze gezondheid, die twee gaan hand in hand”, zegt Sleijpen. “De economie gaat zich herstellen op het moment dat het virus bedwongen is.”

De krimp valt eigenlijk nog mee

Het jaar is bijna voorbij, dus aan het groeicijfer voor 2020 zal weinig meer veranderen. DNB verwacht dat de economische krimp dit jaar uitkomt op 4,3 procent. Een historisch cijfer, maar de schade is kleiner dan eerder dit jaar werd voorspeld.

Daarvoor noemt DNB allerlei verklaringen. Zo heeft de Nederlandse overheid relatief snel gehandeld en noodsteun geregeld voor bedrijven en werkenden. De contactbeperkende maatregelen werden in de zomer eerder versoepeld dan verondersteld. Ook doet de huizenmarkt het beter dan verwacht. Verder is Nederland digitaal goed ontwikkeld, waardoor het thuiswerken snel op gang kwam. Zeker vergeleken met Duitsland, zegt Sleijpen.

Het was vooral de wegvallende consumptie die in het tweede kwartaal voor de krimp van 8,5 procent zorgde, vergeleken met het eerste kwartaal. Vervolgens waren de consumenten ook een belangrijke factor in het herstel. De kassa’s rinkelden in bouwmarkten, woonwinkels en webshops.

Dat laat zien dat de economie veel veerkracht heeft, zegt Sleijpen. “Dat heeft er alles mee te maken dat deze crisis geen wortels heeft in de economie, maar van buiten komt. De economie had een goede startpositie aan het begin van het jaar.”

Alles hangt af van de coronaresultaten

De werkloosheid loopt dit jaar naar verwachting op tot gemiddeld 4 procent van de beroepsbevolking en piekt in 2021 met gemiddeld 6,5 procent. Voor 2021 gaat DNB in het zogenoemde basisscenario uit van bijna 3 procent groei. Althans...

“We hebben in het weekend nog eens zitten rekenen”, zegt Sleijpen. “Als we tot eind januari een lockdown krijgen die vergelijkbaar is met het voorjaar, zal het eerste kwartaal in de min eindigen. Heel 2021 komt dan uit op 1 tot 2 procent economische groei.” Waarna het overtuigende herstel in 2022 volgt.

Neem deze cijfers met een korreltje zout, zegt Sleijpen. Want het tweede en derde kwartaal kunnen ook juist meevallen, als het virus dan is teruggedrongen en het vaccinatieprogramma op gang komt. “Op de korte termijn is het onzekerheid troef. Maar op de middellange termijn ziet het er niet verkeerd uit.”

De tweede golf drukt minder zwaar op de economie dan de eerste, ziet DNB in de cijfers, een verschil van 30 procent. Hoe komt dat? De wereldhandel is dit najaar minder hard teruggevallen, bijvoorbeeld doordat China het virus onder controle lijkt te hebben.

Daarnaast hebben ondernemers geleerd hoe ze zich kunnen aanpassen. Dat geldt voor de industrie maar ook voor de horeca. Eigenaars van restaurants konden meteen inspelen op de nieuwe situatie door eten te laten afhalen. Bij de eerste golf duurde dat langer. Met de komst van de vaccins, en de aanhoudende noodsteun, ziet Sleijpen op de lange termijn meer perspectief voor de horeca en het toerisme.

Lees ook:

Lockdown tot half januari

Het kabinet wil winkels, scholen, theaters en musea zeker een maand lang sluiten om een einde te maken aan de forse stijging van het aantal nieuwe coronabesmettingen.