Fraudejacht
Meldpunt bijstand van SP loopt vol met schrijnende verhalen: ‘Hoe vaak moet je zeggen dat iets niet waar is?’
De Participatiewet vermorzelt mensen. Dat concludeert de SP na het ontvangen van 400 verhalen van bijstandsgerechtigden op het Meldpunt dat sinds half januari bestaat.
Er zitten heftige verhalen tussen, waarin relaties stukgaan en torenhoge schulden worden opgebouwd. Maar er is ook veel klein leed. SP-Kamerlid Jasper van Dijk: “De in 2018 ingevoerde inlichtingenwet zorgt ervoor dat het kleinste foutje als fraude wordt gezien. Veel mensen weten helemaal niet dat zij het moeten melden als ze boodschappen krijgen van hun ouders, als ze kinderkleertjes verkopen op Marktplaats of als ze bij iemand eten.”
30 procent van de mensen die aanklopten bij het Meldpunt is weleens gekort vanwege een gift. Die financiële extraatjes hebben ze wel nodig, zeggen ze zelf. Driekwart van de respondenten gaf aan niet voldoende geld te hebben om levensmiddelen te kopen. Van Dijk: “De overheid schiet tekort, maar naastenhulp wordt bestraft”.
Het gaat vaak om kleine bedragen, de pijn zit vooral bij de behandeling door de overheid. Denk aan een verjaardagscadeau van 25 euro waar de gemeente moeilijk over gaat doen, of gedoe over teruggestort geld van een geannuleerd concert. Dat geld wordt gezien als inkomen. Bewijzen dat het anders ligt, gaat vaak moeizaam. “De burger staat machteloos tegenover een kille overheid”, concludeert Van Dijk. “En de straffen zijn soms exorbitant hoog, zoals het volledig stopzetten van de uitkering.”
Reistas van partner
Dat merkte ook Francisca Uitman (40) uit Gouda. Ze heeft al tien jaar een bijstandsuitkering. “Waarschijnlijk hebben de buren gemeld dat mijn partner bij mij in huis woont. Dat is niet zo, wij hebben een latrelatie. Wat volgde was een huiszoeking: kinderkamers, de schuur, kasten, alles werd bekeken. Toen zagen ze de reistas van mijn partner.”
De gemeente stopte per direct de bijstandsuitkering en de ambtenaar dreigde met een boete van 84.000 euro, vertelt Uitman. “Ik raakte compleet in paniek toen ik dat hoorde. Die tas staat hier zodat mijn partner niet steeds zijn spullen hoeft mee te nemen. Hoe vaak moet je zeggen dat iets niet waar is? Ik snap dat er regels zijn, maar ik werd op een vernederende manier onder druk gezet om te bekennen dat ik had gefraudeerd.”
Uitman raakte na haar scheiding in de bijstand. “Daarna kreeg ik een ernstige hersenbloeding, waardoor ik er nooit meer uitkom. Voor een gezond persoon zijn de bijstandsregels tijdelijk en is er een vooruitzicht op een beter bestaan. Maar voor mensen die zoals ik arbeidsongeschikt zijn, is het voorgoed.” De SP heeft veel meldingen gehad van mensen die ziek zijn of arbeidsongeschikt.
Het meldpunt bijstand blijft voorlopig nog open. De SP heeft ook een Meldpunt UWV.
Lees ook:
Heb je een uitkering? Het Inlichtingenbureau ziet alles.
Hoe werkt het Inlichtingenbureau dat gemeenten helpt te controleren of mensen recht hebben op een bijstandsuitkering?
Je dochter steunen, niet met geld, en dan tóch een fout maken volgens de gemeente. ‘Waar is de compassie?’
Ze steunden hun dochter wel, maar niet met geld. Toch zegt de gemeente: u zat fout. De dochter moet 7692 euro terugbetalen. Welke ouders zouden het anders doen?
