Kledingindustrie
Kinderarbeid bij recycling van Nederlandse kleding in India
Kinderarbeid is een probleem in de textielrecycle-industrie van Panipat, India. Ook textiel uit de Nederlandse kledingbak wordt daar verwerkt.
Zodra een kledingstuk in de inzamelcontainer van de Nederlandse organisatie Sympany valt, begint een reis die via tussenhandelaren in Oost-Europa helemaal naar India kan leiden. Een klein deel belandt namelijk in de stad Panipat, honderd kilometer ten noorden van New Delhi. In dit industriële centrum wordt textiel gerecycled en verwerkt tot garen, beddengoed, tapijten of dekens. Die producten worden weer geëxporteerd naar de VS, Europa en Nederland.
De werkomstandigheden zijn zwaar in Panipat, en ook is kinderarbeid er een probleem. De arbeiders, meestal migranten, leven buiten rondom de textielfabrieken en zelfs op de daken. Het precieze aantal textielwerkers is onduidelijk: schattingen lopen uiteen van 20.000 tot 70.000.
Onderaannemers besteden het werk uit
Het zijn cijfers uit het vrijdag verschenen rapport ‘Textielrecycling ontrafeld’. Hierin brengt Sympany de keten in kaart. Dat doet het samen met Arisa, een Nederlandse mensenrechtenorganisatie die zich op Zuid-Azië richt, en Indiase onderzoekspartners. Dat onderzoek zijn ze verplicht. Internationale bedrijven, ook Nederlandse, die zakendoen in Panipat moeten voor hun mensenrechtenbeleid verder kijken dan hun vaste leverancier. Want onderaannemers besteden het werk weer uit aan thuiswerkers en vooral buiten het zicht van de grote bedrijven werken kinderen mee.
“Textielmerken krijgen meer oog voor de omstandigheden in naai-ateliers voor nieuwe kleding. Maar recycling is een onderbelicht deel van de textielmarkt”, zegt Gemma Claessen, programma-manager van Sympany.
Sympany zamelt in 92 gemeentes textiel in. Vrachtwagens rijden jaarlijks 22 miljoen kilo naar de loodsen van deze stichting zonder winstoogmerk. Opkopers in de Baltische staten, Oost-Europa en Turkije maken een selectie en wat niet geschikt is om opnieuw te dragen gaat weer door.
Miljoenen kilo's afgedankte textiel naar India
Het onderzoek bevestigt wat Sympany al dacht: dat een klein deel van de textiel die de stichting inzamelt in Panipat terechtkomt. Het betreft ongeveer 1 miljoen kilo. “Dat is maximaal 5 procent van onze niet opnieuw te dragen kleding”, zegt Claessen. Er zijn meer inzamelaars van textiel. In totaal gaat vanuit Nederland bijna 14 miljoen kilo afgedankt textiel naar heel India toe.
Kleding- en textielbedrijven zijn medeverantwoordelijk voor mensenrechtenschendingen in hun productieketen. Volgens richtlijnen van de Verenigde Naties moeten zij daar actief onderzoek naar doen en meewerken aan oplossingen.
In Panipat zijn inmiddels twee Child Labour Free Zones opgericht door Indiase ngo’s waarmee Sympany en Arisa samenwerken. Dat zijn wijken waar onderwijzers, lokale autoriteiten, werkgevers en ouders kinderen op school proberen te krijgen. “Medewerkers van ngo’s en buurtwerkers gaan langs de deuren en voeren gesprekken met de families. Het is een intensief proces”, zegt Claessen. De Nederlandse overheid betaalt mee via het Fonds Bestrijding Kinderarbeid.
Gecertificeerde recyclebedrijven
De meeste in Panipat geproduceerde goederen gaan naar de VS. Nederland staat elfde op de exportlijst. Afnemers zijn bijvoorbeeld tapijtverkopers, maar ook bekende winkelketens zoals H&M. Dit Zweedse bedrijf liet de onderzoekers weten dat het vorig jaar 479 bestellingen vanuit Panipat ontving. In zeventig daarvan zat gerecycled materiaal.
H&M zegt in een reactie continu naar mogelijke mensenrechtenschendingen in de productieketen te zoeken. De 70 bestellingen uit Panipat komen van recycle-bedrijven die gecertificeerd zijn volgens de Global Recycle Standard, zegt H&M. In veel productielanden zijn mensenrechtenschendingen een systemisch probleem, zegt het modebedrijf verder. Daarom is samenwerking met andere partijen, zoals de overheid, volgens H&M noodzakelijk.
Panipat had een bloeiende industrie in de jaren negentig. Maar de concurrentie van goedkoop textiel uit China, zoals fleece-dekens, is lastig voor deze Indiase recyclingindustrie, zegt directeur Erica van Doorn van Sympany. “Daarom gaan we de komende vier jaar bedrijven in Panipat helpen om tot een hoogwaardiger product te komen. Als zij meer waarde creëren, groeien hun inkomsten. En als de ouders meer verdienen, kunnen zij hun kinderen naar school sturen. De inzet is dat de levensstandaard er verbetert.”
Hulporganisaties kopen dekens in Panipat
Opvallend is dat het Internationale Rode Kruis en vluchtelingenorganisatie UNHCR dekens kopen in het Panipat, het Indiase industriegebied voor textielverwerking waar kinderarbeid nog steeds een probleem is. Die dekens worden in noodsituaties aan vluchtelingen of slachtoffers van rampen uitgedeeld. VN-organisatie UNHCR zegt in een reactie aan de onderzoekers dat leveranciers aan allerlei eisen moeten voldoen en anders op een zwarte lijst komen. Bij fabriekscontroles van de dekenproducenten in Panipat heeft UNHCR geen kinderarbeid aangetroffen. Het Internationale Rode Kruis laat in een reactie weten de lat hoog te leggen voor producenten. Die moeten voldoen aan internationale standaarden. Er is nog ruimte voor verbetering in de analyse van de volledige productieketen, zegt het Rode Kruis. Dat gaat dan om toeleveranciers en kleine textielverwerkers.
Lees ook:
Akzo trekt zich terug uit de sloppen, maar kan kinderarbeid in de eigen productieketen niet negeren.
AkzoNobel had grote plannen om internationale sloppenwijken op te knappen. Maar het verfbedrijf heeft dat boek alweer gesloten, nog geen twee jaar na de lancering. Hoe zit het precies? Zes vragen.
