Kaag: China is geen ontwikkelingsland meer maar een wereldmacht

Hoe moet handel drijven met China, een economische grootmacht in opkomst, worden beoordeeld? Een label als ‘ontwikkeld’ of ‘in ontwikkeling’ is niet meer van deze tijd, vindt minister Sigrid Kaag van Internationale Handel. Ze zei dat na een bezoek aan een internationale beurs in Shanghai, waar bijna vierduizend bedrijven hun producten aan Chinese importeurs presenteren.

De status van een land bij wereldhandelsorganisatie WTO moet ‘geen absoluut criterium’ meer zijn, vindt Kaag. “Als alles in de status quo wordt beklonken, dan verandert de wereld terwijl de spelregels hetzelfde blijven.”

Onder aanvoering van de Verenigde Staten is er al enige tijd discussie over de status van China als ‘ontwikkelingsland’. Dankzij die positie kan China zich wat betreft milieuwetgeving of arbeidsrecht meer permitteren dan ‘ontwikkelde’ leden. In de China Notitie die minister Stef Blok in september aan de Tweede Kamer presenteerde, stond al dat Nederland streeft naar een tijdspad voor China’s statusverandering.

Na een wandeling langs een aantal Nederlandse bedrijven op de beurs, sprak Kaag dinsdag aan het eind van de dag met Ren Hongbin, de Chinese assistent-minister voor handel. Naast het WTO-lidmaatschap kwamen daar ook de bescherming van intellectueel eigendom en investeringsmogelijkheden voor de financiële sector aan bod. Kaag ziet kansen voor Nederlandse banken. “Maar we zijn wel een land van eerst zien, dan geloven. China is bezig met veranderingen van wetgeving om uiteindelijk op een gelijk speelveld uit te komen, en dan moet er nog naleving zijn.”

Premier Rutte zei eerder dat we niet naïef moeten zijn als het op China aankomt. Hoe moeten we ons volgens u opstellen?

“We hebben lang niet genoeg aandacht aan China besteed. Op allerlei terreinen tonen ze zich nu een wereldmacht. Dat overkomt ons in een periode dat er allerlei transformaties plaatsvinden. Dat we in de EU met de brexit bezig zijn. En sinds de verkiezing van Trump in de VS zijn er allerlei handelsspanningen. De VS dragen goede punten aan, maar wij geloven dat we geschillen binnen de WTO moeten oplossen. We moeten kijken naar de balans tussen verschillende factoren, zoals het geo-economische gewicht van China, de uitbreiding en presentie van het land. Kijk naar het Chinese Belt and Road Initiative, of de schuldenlast van landen door leningen voor infrastructurele projecten. Idealiter kom je er in een dialoog uit, maar je moet als EU bereid zijn alle middelen in te zetten. In Nederland gaan we aan de hand van een investeringstoets kijken hoe we vitale sectoren beschermen tegen investeringen die onwenselijk zijn omdat we controle verliezen en onveiligheid binnenhalen.”

Moet China als wereldmacht meer verantwoordelijkheid nemen?

“China zit al sinds jaar en dag in de VN Veiligheidsraad als permanent lid, dus het heeft een stem voor vrede en veiligheid. Maar wanneer het zich niet kan verenigen dan wordt het veto ingezet. Laat ik het eufemistisch uitdrukken. Als je kijkt naar de duurzaamheidsagenda: China zet middelen in om mee te spelen op het wereldtoneel. Op weg naar de uitvoering van het Akkoord van Parijs maakt China een inhaalslag. Het is een van de grootste vervuilers maar wil ook vernieuwen en doelen halen. Ik denk dat er op veel thema’s een plus en een min is.”

Lees ook:

De handelsoorlog tussen China en de VS gaat over meer dan handel

China gaat er prat op dat het geen politieke eisen stelt aan handelspartners. Maar buitenlandse bedrijven moeten wel loyaal zijn aan het land.

Het is nog de vraag of China het daadwerkelijk gaat redden

China’s vooruitgang kent geen precedent. Ruim achthonderd miljoen Chinezen zijn uit de armoede bevrijd. Het land is op weg nummer één te worden.