In de prijsstijgingen van supermarkten komen meerdere problemen bij elkaar

In die prijsstijging komt heel wat bij elkaar: de overspannen energiemarkt, personeelstekorten en wereldwijde problemen in aanlevering van grondstoffen. Maar ook het krachtenspel tussen fabrikanten en de supermarkt waar u nu doorheen loopt voor de zaterdagboodschappen.

Dat zal voorlopig alleen maar erger worden, zegt Rabobank-analist Sebastiaan Schreijen. “Je zult zien dat supermarkten de komende weken ook prijzen gaan verhogen van productcategorieën die tot nu toe nog niet veel omhoog zijn gegaan. Chocolade bijvoorbeeld, maar ook noten, wijn en koek komen echt nog aan de beurt.”

Wat is er aan de hand? Kort gezegd lopen producenten en fabrikanten tegen allerlei problemen aan die het voor hen duurder maken om tot hun producten te komen. “Denk aan de hogere energielasten van bakkers of kaskwekers, waardoor brood en groente duurder worden.”

Kasgroenten en brood zijn ook duurder geworden door personeelstekorten. In de kasteelt ontbreekt het bijvoorbeeld aan arbeidsmigranten, die sinds corona vaker weer in eigen land zitten.

Studenten vinden hun bijbaantje tegenwoordig vaker bij de GGD of als fietser bij een flitsbezorger. Ook brood, dat dagelijks vers wordt gebakken en uitgereden, is vrij arbeidsintensief om te maken.

Andere producten zijn duurder omdat ze uit Azië moeten komen. Dat gaat met zeecontainers waar een schrijnend tekort aan is, en dat maakt zulk transport duur.

Bij plantaardige olie-soorten, bijvoorbeeld op basis van sojabonen of koolzaad, viel de wereldwijde productie vorig jaar nogal tegen. Bovendien belanden de oliezaden tegenwoordig niet alleen in de wokpan maar ook in auto’s op biodiesel. Die schaarste drijft de prijs op.

Supermarkten durven meer

Begrijpelijk, maar waarom is de prijs van een pot jam dan met bijna 9 procent gestegen in één jaar tijd? “Jam is zo’n product dat mensen slechts af en toe kopen”, zegt Schreijen. Een prijsstijging valt daardoor minder op bij klanten en supermarkten durven daarom meer.

“Jij betaalt nu bijvoorbeeld 1,69 euro voor een potje jam en hebt helemaal niet door dat dat vorige maand nog maar 1,54 euro was”, geeft hij als voorbeeld.

Soms speelt de macht van de producent mee. Er zijn voedselcategorieën die meer dan andere gedomineerd worden door enkele grote A-merken, zoals bier (Heineken) of koffie (Douwe Egberts).

Hogere inkoopprijs

Supermarkten willen die merken sowieso kunnen aanbieden aan hun klanten, en gaan daardoor eerder akkoord met een hogere inkoopprijs. Kleinere producenten kampen ook met een hoge energierekening en hogere eigen inkoopkosten, maar weten die vaak minder goed door te rekenen aan de supermarkt.

Toch gaat dat hoe dan ook toch een keer gebeuren, simpelweg omdat de kleinere producenten anders omvallen. Dat chocola maar met 1,8 procent is gestegen staat bijvoorbeeld ‘in geen enkele verhouding’ tot de fors gestegen onderliggende cacao-prijs, zegt Schreijen.

Lees ook:

Is de inflatie echt tijdelijk? Met 7,6 procent toch weer hoger dan verwacht

De inflatie in Nederland is in januari weer flink doorgestegen, waarom zagen analisten dat niet aankomen?