Onderzoek
IMF: een decennium armoedebestrijding dreigt verloren te gaan door corona
De armste landen ter wereld dreigen permanente economische schade te lijden als gevolg van de coronapandemie. Het aantal mensen dat wereldwijd in armoede leeft loopt dan weer fors op.
De coronapandemie ontwikkelt zich relatief langzaam in veel arme ontwikkelingslanden, maar tegelijkertijd zullen zij de komende jaren de economische gevolgen veel harder gaan voelen. Als internationale hulp uitblijft dreigen ongelijkheid en armoede weer toe te nemen, waarmee de inspanningen van een decennium aan armoedebestrijding verloren gaan, zo waarschuwt het Internationaal Monetair Fonds (IMF).
Waar westerse landen de afgelopen weken recordcijfers aan economische krimp in het tweede kwartaal publiceerden, blijft het vanuit ontwikkelingslanden veelal stil. De grootste gevolgen zullen zij namelijk pas de komende tijd gaan voelen. Dat komt doordat de pandemie tot nog toe niet hard heeft toegeslagen, omdat na de uitbraak in China en Europa direct lokale beperkende maatregelen zijn ingevoerd als het sluiten van scholen en controles op inkomende vluchten uit het buitenland, maar soms ook verregaande lockdowns.
Het IMF waarschuwt dat veel landen geen lange periode van strikte beperkingen kunnen volhouden, omdat veel mensen zo arm zijn dat zij dagelijks moeten werken om in leven te blijven. Veel van de economieën kennen grote informele sectoren en zwakke overheidsinstanties waardoor het moeilijk is degenen die hulp nodig hebben te vinden. Daar komt bij dat de overheid vaak onvoldoende budget heeft om grote groepen mensen te hulp te schieten.
Buitenlandse geldstromen drogen op
Ontwikkelingslanden worden op dit moment vooral geraakt door een forse terugval in export, verergerd door prijsdalingen van grondstoffen waar zij vaak afhankelijk van zijn, vooral olie. De toeristensector, een andere belangrijke bron van inkomsten, is tot stilstand gekomen. En voor investeringen zijn de landen veelal aangewezen op buitenlandse kapitaalverschaffers die zich ook terugtrekken.
Gemiddeld genomen zullen de 59 armste landen van de wereld dit jaar waarschijnlijk op 0 procent groei uitkomen. Gezien de forse krimpcijfers in de meeste ontwikkelde landen lijkt dat niet eens zo slecht, maar een groot verschil is dat zij nog in een vroeg stadium van economische ontwikkeling staan. Alleen al het bijbenen van de toename van de bevolking vergt economische groei om het inkomen per hoofd van de bevolking niet te laten dalen.
Daar komt bij dat veel van de armste landen in behoorlijke mate afhankelijk zijn van wat werknemers die naar het buitenland vertrokken zijn aan geld sturen naar de achtergebleven families. Dertig van de 59 armste landen leunen voor meer dan 5 procent van hun totale economie op deze zogeheten ‘remittances’, ofwel overboekingen vanuit het buitenland. Juist deze remittances drogen op nu veel van de buitenlandse werknemers hun baan in ontwikkelde landen verliezen. Bangladesh zag 18 procent minder binnenkomen in april en mei van dit jaar, Kyrgizië zelfs 39 procent minder.
Armoede neemt weer toe
Het IMF is bezorgd dat de schade aan de economie van de armste landen permanent zal worden, waardoor zij nooit meer op het groeipad komen van voor de uitbraak van de pandemie. De verslechterde gezondheid van de bevolking en het gemis aan onderwijs vertaalt zich in een blijvend verlies aan productiecapaciteit. Dat overkwam bijvoorbeeld Sierra Leone na de uitbraak van ebola in 2013.
Het gevolg van die permanente schade aan de armste economieën is dat alle inspanningen van de afgelopen tien jaar om de wereldwijde armoede te bestrijden voor niets geweest zijn, waarschuwt het IMF. In plaats van armoede wereldwijd uit te bannen in 2030, zoals afgesproken in de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties, zou het aantal armen wereldwijd juist weer met 100 miljoen kunnen stijgen. In 2019 bedroeg het aantal mensen dat van minder dan 2 dollar per dag moet leven nog ruim 450 miljoen, de coronapandemie kan dat naar meer dan 550 miljoen tillen.
Lees ook:
IMF: Het coronavirus zal de wereld 10 biljoen euro kosten
Hoofdeconoom Gita Gopinath van het IMF verwacht dat de armoedekloof wereldwijd uitdijt vanwege de coronacrisis. De wereldeconomie krimpt nog harder dan eerder voorspeld. En de armoedekloof gaat ook weer groeien, stelt het IMF.
