Ledenconsultatie
Hoe groot is de kans dat vakbondsleden en werkgevers het nieuwe pensioenstelsel van tafel vegen?
Komende week gaan de afspraken over het nieuwe pensioenstelsel langs de achterban van de sociale partners. Zal dat nog problemen opleveren?
Ga af op de uitgelaten stemming in het ministerie van sociale zaken afgelopen vrijdag, en je denkt: nu is de pensioenkous écht af. Tien jaar van praten en onderhandelen leidde vorige zomer op hoofdlijnen tot een pensioenakkoord, waarna vakbonden, werkgevers en het kabinet nog tot dit weekend nodig hadden om het ook over de details eens te worden. Eindelijk lijkt de weg definitief vrijgemaakt voor het nieuwe pensioensparen.
Dat is niet helemaal zo. Deze week presenteren voorzitters van vakbonden en wekrgeversorganisaties de vrijdag gemaakte afspraken aan hun achterban. De leden van vakbonden FNV, CNV en VCP kunnen zich kritisch uiten over wat hun leiders hebben beklonken in Den Haag. Voor de leden van werkgeversclub VNO-NCW geldt hetzelfde.
In theorie kunnen zij de uitgewerkte plannen zelfs wegstemmen. Van de vakbonden toont VCP, de kleinste van de drie, zich het meest gereserveerd. FNV en CNV leggen de deal met een positief advies voor aan hun leden.
Willen ze afstand doen van de toezeggingen over de uitkering?
Bij vakbonden de hangt het vooral om de vraag of werknemers afstand willen doen van de huidige toezeggingen over de uitkering. Straks spreken fondsen alleen nog een verwachting uit over de hoogte ervan. Daar is goede reden voor: fondsen mogen hun beleggingsrendementen dan sneller naar de deelnemers brengen. Dat lijkt tot hogere uitkeringen te gaan leiden.
Veel vakbondsleden waren hier in het verleden fel op tegen. Daarom zullen bestuurders hen nu uitleggen dat de economische realiteit anders is dan pakweg tien jaar geleden. En dat een gegarandeerd pensioen in de praktijk evengoed onzeker is, omdat er bijna elk jaar kortingen dreigden. Vakbondsleden hebben zich de afgelopen tijd, terwijl deze plannen al bekend waren, niet geroerd. Wat dat betreft lijkt het bij de vakbonden wel snor te zitten.
In de werkgevershoek speelt een ander probleem. Een deel van de bedrijven biedt zijn personeel een pensioenregeling via een verzekeraar. Naar schatting vallen ongeveer een miljoen werkenden onder zo’n verzekerde pensioenregeling. Zij krijgen straks te maken met een andere manier van premieheffing, en voor werknemers van rond de 40 jaar gaat dat ten koste van wat ze onder de bestaande regels hebben opgebouwd. Om dat probleem te verhelpen besloten de onderhandelaars vrijdag dat werknemers die nu in die verzekerde regelingen zitten, gewoon in het oude stelsel mogen blijven. Nieuw personeel gaat automatisch volgens de nieuwe premieheffingsregels sparen.
Gelijk zaterdagochtend al kwalificeerde het Verbond van Verzekeraars deze oplossing als een ‘weeffout’ in de nieuwe afspraken. Dat oudere en nieuwe werknemers straks naast elkaar op verschillende manieren pensioen opbouwen vindt de brancheorganisatie onwerkbaar. Het Verbond, aangesloten bij VNO-NCW, wil met de sociale partners een andere oplossing zoeken.
Het pensioenakkoord omvat ook een minder snelle stijging van de AOW-stijging
Wat gebeurt er als werknemers of werkgevers de deal wegstemmen? Dat is niet duidelijk, maar de verschillende achterbannen zullen daar op zijn minst twee keer over nadenken. Het pensioenakkoord bestaat uit veel meer dan alleen afspraken over het werknemerspensioen. In dat akkoord staat ook de zwaarbevochten langzamere stijging van de AOW-leeftijd en een vroegpensioen voor zware beroepen.
De crux is dat minister Koolmees van sociale zaken alle onderdelen niet afzonderlijk naar de Kamer zal sturen. Het is alles of niets. En om de nieuwe AOW-wet volgend jaar in te laten gaan, moeten de plannen deze zomer naar het parlement.
Die tijd dringt dus. Vrijdag wil de minister de ministerraad inlichten over de afspraken. Sturen leden hun voorzitters terug naar de onderhandeltafel voor het werknemerspensioen, dan riskeren ze daarmee ook de tragere AOW-stijging een jaar uit te stellen. Dat wil niemand.
Lees ook:
Na tien jaar is er een akkoord: er komt een nieuw pensioenstelsel
Na tien jaar hebben kabinet, vakbonden en werkgevers een pensioenakkoord bereikt. Het nieuwe stelsel gaat uiterlijk 2026 in. De meeste pensioenen gaan volgend jaar niet omlaag.
