Het welzijn van werknemers piekt door al dat thuiswerken

Het is een interessante grafiek die ABN Amro woensdag laat zien in haar onderzoek naar het welzijn van werknemers. Terwijl het bruto binnenlands product (bbp) – de belangrijkste graadmeter voor de economie – in 2020 omlaag duikt, schiet het welzijn van werknemers juist omhoog. Dat het slecht gaat met de economie, wil dus niet zeggen dat het ook slecht gaat met werknemers.

“Een werknemer die elke dag tot diep in de nacht overwerkt is goed voor de economie, maar heeft meer kans op burn-outklachten en dat is weer slecht voor het welzijn”, zegt sectoreconoom bij ABN Amro, Sonny Duijn. Samen met zijn collega Franka Rolvink Couzy heeft hij onderzoek gedaan naar het welzijn van werknemers uit zeventien sectoren – van bankmedewerkers tot bouwvakkers – over de afgelopen zes jaar. Conclusie: het welzijn van werknemers piekt in coronatijd.

Na vijf jaar waarin het welzijn van de werknemers op een stabiel lager niveau lag, was er vorig jaar sprake van een stijging van 12 procent. Niet eerder was de stijging zo groot. De ondervraagde werknemers vinden een goede werk-privébalans het allerbelangrijkste voor hun eigen welzijn, samen met gezondheid. Het thuiswerken is goed geweest voor die balans. Zo konden werknemers hun kinderen vaker zien, tijdens de lunch sporten en de reistijd van en naar het werk voor andere activiteiten gebruiken.

Leefsfeer

Voor de meeste werknemers geldt dat ze zaken die een directe invloed hebben op hun leven – zoals de werk-privé-balans, gezondheid en persoonlijke ontwikkeling – belangrijker vinden dan abstracte thema’s als veiligheid, economie en het klimaat. “Pas als mensen in hun eigen leefsfeer worden geraakt, zijn zij zich bewust van grotere maatschappelijke thema’s.”

Opvallend is wel dat de grootste welzijnsgroei in 2020 zat bij mensen in de zorg, de landbouw en de bouw, waar thuiswerken minder vaak voorkomt. Bouwvakkers voelden zich veel veiliger dan in voorafgaande jaren, de bouw werkte door, maar op anderhalve meter en daardoor werd de kans op ongelukken kleiner. Er waren ook minder haastklussen.

De onderzoekers van ABN Amro hebben ruim tweeduizend werknemers een vragenlijst laten invullen, en gebruikten data van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) en de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO). Zij zagen dat het aantal burn-outklachten over het algemeen afnam, en pestgedrag, intimidatie en ongewenste aandacht kwamen in 2020 ook minder voor.

Intimidatie

Vooral in de zorg hadden werknemers vorig jaar minder last van intimidatie door patiënten en andere bezoekers. Vorig jaar had 32 procent van de zorgmedewerkers daar last van, in 2019 was dat 42 procent. “Die daling komt wellicht doordat de belangrijke rol van de zorg vorig jaar extra onder de aandacht kwam, denk aan het applaus voor de zorg”, zegt Duijn.

De helft van de Nederlandse bedrijven zegt in coronatijd meer aandacht te hebben voor het welzijn van hun werknemers, zo blijkt uit een recent onderzoek van Maastricht University en de Universiteit Utrecht, waarvoor vorig jaar 3400 bedrijven zijn ondervraagd. Opvallend is dat met name bedrijven die vóór de coronapandemie al goed scoorden op aandacht voor welzijn, er tijdens de lockdown(s) een schepje bovenop deden.

Corona had ook nadelen. Zeker als je het vraagt aan individuele werknemers, zegt Anne van der Put, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en expert op het gebied van een gezonde werkomgeving. “ABN Amro geeft een algemeen beeld over het welzijn per bedrijfstak. Dat wil niet zeggen dat er geen jonge werknemers waren die thuis zaten te vereenzamen of dat sommige werknemers met kinderen knettergek werden van thuisles geven én thuiswerken. Bovendien heeft echt niet iedereen de lunch gebruikt om te gaan sporten, gemiddeld zijn thuiswerkers juist meer gaan zitten.”

Lees ook:

Neem de tijd voor de terugkeer naar kantoor, adviseert de re-integratiespecialist

Nederland mag voorzichtig weer naar school en naar werk. Maar terug naar het oude normaal, dat zou zonde zijn, vindt filosoof en re-integratiespecialist Betsy van Oortmarssen.