Luchtvaart
Heel voorzichtig begint Schiphol weer wat tot leven te komen
Gewoonlijk is het er zo druk als midden in een stad, maar de afgelopen tijd was het zo stil op Schiphol dat de daklozen die er nog wél waren, begonnen op te vallen. Nu komt het leven er weer een beetje op gang.
De Aalsmeerbaan is weer in gebruik. Drie maanden lang diende die als parkeerplaats voor een aantal van de 150 vliegtuigen die op Schiphol aan de grond stonden. Maar die zijn vertrokken, de baan is geveegd en ‘vogelvrij’ verklaard, alle systemen zijn opnieuw gecheckt. Sinds maandag mag er weer gevlogen worden.
Daarmee is het gewone leven nog niet terug op Schiphol. Ja, voor een aantal incheckbalies staan rijen, met passagiers die ondanks het miezerige weer hun zomerkleren al aan hebben. Net als elke zomer. Her en der staan plukjes mensen uit te kijken naar familie die terugkomt van een reis, met gezichten vol blijde verwachting. Net als altijd.
Maar een aantal winkels en horecagelegenheden is nog gesloten en sommige delen van de luchthaven zijn weliswaar weer open, maar zien er bijna uitgestorven uit. In de stilste tijd telde Schiphol 90 vluchten per dag, met 6000 passagiers. Intussen is het aantal vluchten gestegen naar 350 – vooral naar toeristische bestemmingen. Dat is nog niet eens een kwart van wat Schiphol vóór de coronacrisis verwerkte.
Feestende jongeren
Het was vreemd, zegt Robert van Kapel van de marechaussee over de stilte op Schiphol. “Gewoonlijk is dit een levendige stad, zeg ik altijd, met ons als politie” – want de marechaussee zorgt niet alleen voor de paspoortcontrole, maar bewaart ook de orde en doet recherchewerk. “Nu kwamen veel processen stil te liggen.”
Ja, de daklozen die Schiphol altijd al herbergt, vielen nu meer op. En in het begin van de lockdown trof de marechaussee een keer feestende jongeren aan die dachten dat de Burger King hier nog open was. “Maar criminaliteit was er bijna niet, ook geen drugscriminaliteit, want de aanvoer uit Latijns-Amerika viel weg.”
Er was zelfs zo weinig werk dat een aantal marechaussees tijdelijk werd overgeplaatst. Van Kapel: “Naar de oostgrens bijvoorbeeld, om bezoekers uit Duitsland ervan te overtuigen dat ze beter thuis konden blijven.”
Flexibele schil naar huis
Zo stil is het nu niet meer. Sommige vestigingen van bijvoorbeeld Starbucks zijn nog dicht. Maar reizigers kunnen op Schiphol wel weer naar de Hema, of een kostuum kopen of lingerie, sieraden, speelgoed of een boek.
‘Soup & Bakery by the Verspillingsfabriek’ is nog gesloten. Die zit er nog niet zo lang en Schiphol is er trots op: de winkel kreeg zelfs prijzen. De soep die hier verkocht wordt, is gemaakt van ‘overgebleven groenten’, overschot dat anders zou zijn weggegooid, en geproduceerd door mensen die al heel lang geen baan hadden. En de koeken, muffins en brownies zijn gebakken door blinden en slechtzienden.
De tien mensen die bij de productie betrokken zijn, zitten nu thuis. “Of ik ze in dienst kan houden? Dat is de grote vraag”, zegt directeur Bob Hutten van cateringbedrijf Hutten, waarvan de Verspillingsfabriek een onderdeel is. “We zijn, of althans: we wáren een sterk bedrijf. Maar we hebben een flinke klap gehad.”
Die tien van de Verspillingsfabriek delen hun lot met heel veel anderen. Volgens vakbond FNV kwamen op en rond Schiphol de afgelopen tijd zo’n 20.000 mensen met flexibele contracten zonder werk te zitten. Ook Schiphol, het bedrijf zelf, heeft zijn hele flexibele ‘schil’ naar huis gestuurd.
De spatschermen zijn nog provisorisch
Het zijn sowieso spannende tijden, zegt Miriam Hoekstra. Zij is als directeur van de afdeling airport operations verantwoordelijk voor alle processen die te maken hebben met passagiersstromen in de terminal, het stijgen en landen van vliegtuigen en het afhandelen van bagage. En dat is dezer dagen een ingewikkelde klus.
“Het begon met het besluit: we gaan niet dicht”, zegt zij. “Dat kón ook niet, want vrachtvluchten en ook repatriëringsvluchten bleven nodig. Maar welke pieren, welke banen sluit je en welke niet? We hebben er uiteindelijk voor gekozen de banen open te houden die het minste lawaai veroorzaken.”
‘Downscalen’ was lastig, zegt Hoekstra, en de boel op gang brengen vergt minstens zo veel denkwerk. Schiphol wil ‘meebewegen met de markt’, de behoefte van de luchtvaartmaatschappijen. “Maar die markt is onzeker.” En hoe zet je Schiphols capaciteit slim in met het oog op de anderhalvemeterregels? Gates zijn nu om en om open en dicht, vliegtuigen parkeren niet pal naast elkaar aan een pier. “Met de huidige passagiersaantallen kan dat goed.”
In de hallen is goed te zien welke maatregelen Schiphol nog meer genomen heeft. In de rijen voor de balies zijn mondkapjes verplicht, grondpersoneel let op dat mensen genoeg afstand houden. Overal kunnen reizigers hun handen desinfecteren. Baliemedewerkers zitten achter spatschermen – “provisorisch nog”, zegt Hoekstra, “daar komen straks vaste schermen voor in de plaats”.
Schiphol zal leren van deze crisis, verwacht Hoekstra. “We wilden altijd smooth en safe zijn”, zegt ze. “Daar moet voortaan iets bij: smooth, safe én healthy.”
Appeltje voor de dorst
Buiten staat Hakim Ben Addi te wachten met zijn taxi. De rij taxi’s voor hem is lang, klanten zijn schaars. Bij gebrek aan werk heeft hij een tijdje thuis gezeten, hij solliciteerde op wat baantjes. Als zzp’er had hij recht op geld via de zogeheten tozo-regeling, dat hielp. “Maar van dat bedrag kan je in Amsterdam niet eens je huur betalen.”
Daarnaast kreeg hij eenmalig vierduizend euro. “Daarvoor moest je aantonen dat je vaste lasten op zakelijk gebied had. Nou, die heb ik”, zegt hij, terwijl hij zijn hand liefdevol op de achterkant van zijn auto legt. “Maar veel mensen die ik ken niet. Laat ik het zo zeggen: zonder appeltje voor de dorst redde je het niet.”
En nu? Er zijn weer klanten, al houdt het nog niet over. “Er is licht”, lacht hij, “licht aan het einde van de tunnel.”
Lees ook:
Schiphol is klaar voor storm(pje) na de stilte
Luchthaven Schiphol maakt zich, na een valse coronastart, op voor de zomervakantie.
