Prognose Wereldbank
Diepe recessie, voedselonzekerheid en wereldwijde armoede – de oorlog in Oekraïne heeft een sneeuwbaleffect
Ook voor landen in de omgeving van het conflict zijn moeilijke tijden aangebroken. Ze zijn afhankelijk van de export naar Rusland of van het geld dat arbeidsmigranten naar huis sturen.
Door de oorlog kan de economie van Oekraïne halveren, en belandt Rusland in een diepe recessie. Maar ook allerlei landen in de omgeving worden economisch hard geraakt door de oorlog.
Voor veel landen in Oost-Europa, de Kaukasus, Centraal-Azië en de Baltische staten is Rusland namelijk een cruciale exportbestemming. Zo gaat een kwart van de export van Armenië richting Rusland. En ook zijn veel landen met Rusland verbonden door hun arbeidsmigranten.
Kirgizië en Tadzjikistan zijn bijvoorbeeld in grote mate afhankelijk van het geld dat werkers in Rusland naar huis sturen, naar hun familie. In beide gevallen gaat het om 30 procent van het bruto binnenlands product. De internationale sancties tegen Rusland verstoren deze belangrijke geldstromen.
Of neem de toeristen uit Rusland en Oekraïne, die graag geziene gasten waren in landen zoals Georgië, Montenegro en Turkije. In zo’n 25 landen in de regio Europa en Centraal-Azië kwam 10 procent van de vakantiegangers uit de twee landen die nu in oorlog zijn.
Een krimp van 4 procent
Door de oorlog gaat de regio Europa en Centraal-Azië opnieuw een periode van economische krimp tegemoet, schrijft de Wereldbank uit Washington maandag in het rapport ‘Oorlog in de regio’. In dit gebied van vijftig landen kan de economische productie dit jaar met 4,1 procent terugvallen, en dat is veel meer dan tijdens de coronacrisis.
In grote mate komt dat natuurlijk door de ellende in Oekraïne. De Wereldbank voorspelt er een economische krimp van 45 procent, voor zover dat cijfer te voorspellen valt in een onvoorspelbaar conflict. Als gevolg van de sancties is ook Rusland in een diepe recessie beland, die volgens de Wereldbank op 11 procent uitkomt.
Stijgende prijzen werken door in de wereldeconomie
Het aandeel van Rusland en Oekraïne in de wereldwijde export was klein, namelijk 3 procent. Maar de goederen die ze verkopen, zijn wel cruciaal. Zoals de energie en metalen vanuit Rusland, en de granen vanuit Oekraïne.
De dure energie, de ontregelde handelsroutes, en de stijgende kosten voor transport en verzekeringen vergroten de bestaande moeilijkheden in productieketens. Dit bezorgt de voedselindustrie, het transport, de autoindustrie, de bouw en de petrochemische sector extra problemen. Via de stijgende prijzen heeft de oorlog zijn weerslag op de economieën van heel veel landen.
Naarmate de oorlog langer duurt, kan het vertrouwen onder investeerders verder afnemen, met negatieve gevolgen voor landen in de omgeving van het conflict. De valuta van die landen kunnen verzwakken als beleggers veiligere oorden zoeken voor hun geld. Dat is vooral een probleem voor landen die veel importeren, of voor landen met veel schulden in buitenlandse valuta. Als zij hun lening in dollars moeten aflossen, zijn ze opeens veel duurder uit.
Veel Oekraïners zakken onder de armoedegrens
De Wereldbank schat in dat 20 procent van de bevolking in Oekraïne dit jaar terugvalt onder de armoedegrens van 5,50 dollar per dag. Naarmate de oorlog langer aanhoudt, stijgt dat percentage naar mogelijk 30 procent. Vorig jaar was nog geen 2 procent van de bevolking arm.
Indirect kan ook de wereldwijde armoede toenemen. Zo zijn de voedselprijzen gestegen naar een recordhoogte, meldde de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) vrijdag. Als gevolg daarvan kunnen 40 miljoen mensen onder de grens voor extreme armoede van 1,90 dollar per dag.
Armenië, Georgië, Kazachstan en Turkije importeren meer dan 75 van hun tarwe uit Rusland en Oekraïne, en ook in veel landen in het Midden-Oosten zijn voor hun brood afhankelijk van de tarwe uit de regio. Daar kan de voedselonzekerheid snel toenemen.
De Wereldbank gaat niet specifiek in op de gevolgen van de oorlog voor Nederland. Volgens schattingen van de Oeso, de club van rijke landen, kan de groei van de wereldeconomie op 3 procent uitkomen, 1 procent lager dan eerder verwacht.
Lees ook:
Door de oorlog zijn de voedselprijzen exorbitant hoog, vrees voor broodrellen
Wereldwijd stijgen de brood- en voedselprijzen exorbitant door de oorlog in Oekraïne. Arme landen vrezen opstanden omdat voedsel onbetaalbaar wordt.
Oorlog in Oekraïne raakt wereldwijde voedselvoorziening. ‘Conflict en honger gaan hand in hand’
Een langdurige oorlog in Oekraïne kan de productie van tarwe, mais en zonnebloemolie beperken. Prijsstijgingen kunnen zorgen voor honger en conflicten, zegt een ontwikkelingsorganisatie van de Verenigde Naties.
