De Europese blauwe kaart voor kennismigranten moet nu écht gaan concurreren met de Green Card van de VS

Een werkgever die een arbeidsmigrant van buiten de EU in dienst wil nemen, hoeft die migrant niet langer een contract voor een jaar aan te bieden. Een arbeidscontract van een halfjaar is straks voldoende. Ook een gemiddeld jaarsalaris volstaat, waar een werkgever nu nog 50 procent extra moet aanbieden. Het Europees Parlement stemde donderdag in met deze versoepelingen voor de aanvraag van een zogeheten blauwe kaart. Die kaart heeft een kennismigrant nodig om de Europese Unie in te komen.

“Het is goed dat Europa het makkelijker maakt om kennismigranten te laten komen”, laat een woordvoerder van VNO-NCW in reactie op de drempelverlaging weten. “Dit soort regelingen helpt. Grote tekorten aan talent spelen in Nederland met name in technische sectoren, de zorg en in de informatietechnologie.”

De plannen bieden kennismigranten die naar Europa willen komen meer voordelen. Zo kunnen ze er met de nieuwe blauwe kaart na een jaar voor kiezen om in een ander EU- land neer te strijken. “Je vergroot een land als Nederland daarmee een beetje en dat maakt ons aantrekkelijker”, stelt Europarlementariër Jeroen Lenaers (CDA). Ook kunnen gezinsleden straks makkelijker meeverhuizen en aan de slag in het land waar hun partner kaarthouder is.

Wat Europa uniek maakt

Europa lanceerde de blauwe kaart al in 2009, maar sinds de invoering zijn er weinig hoogopgeleide werknemers van buiten de EU gekomen om hier te werken. In 2019 werden in de hele EU slechts 36.806 blauwe kaarten verstrekt, waarvan de meeste in Duitsland.

Nederland gaf net als andere lidstaten nauwelijks blauwe kaarten uit, maar liet mensen voornamelijk komen binnen de eigen landelijke regeling. Een expat kan met een landelijke vergunning alleen in dat land aan de slag en mist het voordeel om over te kunnen stappen naar een andere lidstaat – zonder weer van voor af aan te hoeven beginnen.

De nieuwe blauwe kaart met verlaagde drempels moet zorgen dat Europa de slag om internationaal talent wint. “De vorige Europese blauwe kaart was de naam niet waard”, zegt Lenaers. “Wat Europa uniek maakt en aantrekkelijk voor hoogopgeleiden is de interne markt. Maar in de praktijk bestaat die markt nu niet omdat alle landen, met uitzondering van Duitsland, alleen nationale programma’s hebben die de expat geen Europese voordelen bieden.”

Verschillende tinten blauw

Maar, met een uitnodigend migratiebeleid kiezen hoogopgeleiden niet als vanzelf voor Nederland, schreef de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) in juni vast in een rapport. Vergeleken met andere Europese landen is het aandeel van 4,2 procent internationale kenniswerkers op de Nederlandse beroepsbevolking bescheiden, stelde het CBS in een onderzoek naar de periode 2016-2018.

Ook voor vluchtelingen wordt migratie binnen Europa bevorderd. Ze kunnen straks een blauwe kaart aanvragen in een andere lidstaat dan waarbinnen ze een asiel- of andere beschermde status hebben gekregen. Voor bepaalde vakgebieden, zoals de informatietechnologie, is het straks voldoende als mensen kunnen aantonen dat ze ervaring hebben in dat vakgebied.

De nieuwe blauwe kaart verschijnt in verschillende uitvoeringen, want maatwerk op nationaal niveau blijft mogelijk binnen de EU-richtlijnen. Een lidstaat kan bijvoorbeeld de salarisdrempel aanpassen aan de behoefte van de lokale arbeidsmarkt. Als meer mensen nodig zijn, zal de minimale salariseis lager liggen en vice versa. De Europese Raad zal de plannen naar verwachting goedkeuren. Daarna kunnen de lidstaten de nieuwe EU Blue Card gaan invoeren als troef in de strijd met de US Green Card.

Lees ook:

Het talent van veel arbeidsmigranten wordt door Nederlandse werkgevers bij lange na niet benut

Tulpen plukken, vlees inpakken of asperges steken, veel laaggeschoold werk wordt gedaan door arbeidsmigranten met (te) hoge diploma’s. Die kunnen ook heel anders worden ingezet.