De discussie laait weer op: moet vliegveld Rotterdam plaatsmaken voor een woonwijk?

Nee, niet het héle vliegveld hoeft weg. De verkeerstoren van Rotterdam The Hague Airport (RTHA) is een ‘karakteristiek icoon’, en die kan blijven staan als herinnering aan de geschiedenis van het vliegveld. En de vertrekhal? Die kan straks heel goed onderdak bieden aan bijvoorbeeld een bibliotheek.

Maar gevlogen wordt er in de toekomst niet meer. Tenminste, als het aan vijf partijen in de Rotterdamse gemeenteraad ligt. Wat GroenLinks, PvdA, SP, Partij voor de Dieren en SGP-ChristenUnie betreft moet de luchthaven – vaak aangeduid met de naam van de polder waarin die ligt, Zestienhoven – plaatsmaken voor een park en een woonwijk met 10.000 woningen.

“Stel je een nieuw, langgerekt stadspark voor van 60 hectare met aan beide zijden 160 hectare aan nieuwe woningen”, schrijven de vijf in een toekomstplan voor Zestienhoven. Rotterdam heeft tot 2040 50.000 nieuwe woningen nodig, stellen zij, en een nieuwe, groene stadswijk in deze polder kan ‘in één klap’ plaats bieden aan een vijfde daarvan, zonder 'het kostbare groen om de stad heen’ aan te tasten.

‘Onmisbaar in de regio’

Als het aan RTHA-directeur Ron Louwerse ligt, gaat dat niet gebeuren. In samenspraak met vele betrokkenen, ook omwonenden, werkt het RTHA aan een toekomstplan dat uiteindelijk door de Tweede Kamer moet worden bekrachtigd, en sluiting komt daarin niet voor. “Dit vliegveld is onmisbaar in de regio”, zegt Louwerse. “En het heeft een functie tot ver daarbuiten.”

Afgelopen najaar vierde het vliegveld zijn 65-jarig bestaan met de officiële opening van een nieuwe vertrekhal. Die is ingericht voor 1,7 miljoen passagiers per jaar. Ruim genoeg in coronatijd, maar in 2019, het laatste precoronajaar, zag RTHA het recordaantal van 2,1 miljoen reizigers voorbijkomen – en dus wordt er nu al nagedacht over een nieuwe uitbreiding.

Maar als het aan de vijf Rotterdamse partijen ligt, is niet uitbreiding, maar krimp de eerste stap die nu gezet moet worden – op weg naar sluiting. Volgens hen gaat daarmee niet veel verloren. Uit onderzoek in opdracht van het vliegveld zelf bleek in 2015 dat het bijdraagt aan de Nederlandse welvaart, maar volgens critici viel daar veel op af te dingen. Grofweg twee derde van de passagiers gebruikt het vliegveld voor vakantiereizen, stedentrips en familiebezoek, zeggen zij, en dat kan ook heel goed via Schiphol, 25 minuten met de trein vanaf Rotterdam Centraal.

‘Verbroken beloftes’

En de winst bij sluiting is groot, voegen de plannenmakers uit de Rotterdamse politiek eraan toe. Voor het klimaat bijvoorbeeld, maar ook voor de omwonenden. Sommigen wonen op niet meer dan 600 meter afstand, al met al hebben tienduizenden mensen te maken met geluidsoverlast, ook ’s nachts.

Dagdromerij? Misschien – een luchthaven sluit je tenslotte niet zomaar. Maar het is niet de eerste keer dat het voortbestaan van het Rotterdamse vliegveld ter discussie staat. Precies dertig jaar geleden lag er al een plan om woningen te bouwen in de polder Zestienhoven. Maar het voornemen van de toenmalige collegepartijen om het vliegveld te sluiten, verdween weer van tafel. De luchthaven mocht open blijven, met name voor zakelijke reizigers.

‘Verbroken beloftes’, zeggen de vijf partijen nu over die zakenreizen. In de top-vijf van bestemmingen vanaf ‘Zestienhoven’ staat zakenstad Londen weliswaar op de eerste plaats, maar daarna volgen Alicante, Malaga, Faro en Ibiza. “RTHA is in plaats van een kleine zakenluchthaven een almaar uitdijend vakantievliegveld met goedkope charters naar de zon geworden”, stellen de vijf.

Extra drukte op Schiphol

“Zakenvliegvelden bestaan niet meer”, werpt RTHA-directeur Louwerse tegen. “Zakelijke reizigers en vakantiegangers zitten tegenwoordig vaak in hetzelfde vliegtuig.” Volgens hem voorziet het vliegveld in een behoefte in heel Zuidwest-Nederland, onder meer van vele Nederlanders van Turkse en Marokkaanse komaf die op familiebezoek gaan. “Je kunt wel zeggen: reis dan via Schiphol. Maar dan zorg je voor extra drukte op Schiphol. Dat lost niets op.”

Die nabijheid van Schiphol is juist belangrijk, vervolgt Louwerse, want Rotterdam fungeert ook als uitwijkluchthaven: als vluchten niet terechtkunnen op Schiphol, bijvoorbeeld bij mist, hoeven ze niet ver om te vliegen. En ook voor nooddiensten (politie, medische zorg) is vliegveld Rotterdam onmisbaar.

Ten slotte is Rotterdam The Hague Airport ook een ‘proeftuin’ voor innovatie, zegt directeur Louwerse. Er wordt bijvoorbeeld geëxperimenteerd met elektrisch vliegen en de productie van schone brandstoffen. Kan dat niet net zo goed elders? Nee, zegt Louwerse. “Op een klein en overzichtelijk vliegveld als het onze is het minder ingewikkeld om zulke experimenten in te passen. Zo spelen wij een rol op het gebied van duurzame luchtvaart tot ver buiten Nederland.”

Lees ook:

Voor het ministerie staat bij voorbaat vast: luchtvaart bevordert de welvaart

Luchtvaart is goed voor de welvaart. Dat is al bij voorbaat de conclusie van elk onderzoek dat uitgevoerd wordt volgens nieuwe richtlijnen van het ministerie van infrastructuur, zeggen meerdere onderzoeksbureaus.