Gasprijs
De bakker en de sauna willen snel van het gas af: ‘Ook voor klanten houdt het een keer op’
In de horeca en detailhandel loopt de energierekening met duizenden euro’s op. Die hoge prijzen blijven nog wel even, dus willen ondernemers van het gas af.
Wat doen de bakker en de koffiezaak, het eetcafé en de sauna nu de energierekening zo hoog is? Een twee tot drie keer zo hoge factuur als een jaar geleden is geen uitzondering. En het einde is nog niet in zicht. Blijft de stamkroeg of de bakker om de hoek wel open als die kosten zo hoog blijven?
Natuurlijk wel, zegt voorzitter Arend Kisteman van bakkersbranchevereniging NBOV. Maar vast niet allemaal, voegt de Zwolse bakker eraan toe: hier en daar dreigen faillissementen. Bakkers hebben meestal een gasgestookte oven en een flexibel energiecontract. “Een collega betaalt nu 4000 euro per maand extra. Nog zo’n half jaar en de tent kan dicht. Wie nu geen goed vast tarief regelt, heeft een probleem”, ziet Kisteman. Normaal is energie goed voor 10 procent van de totale bakkerskosten. Nu is dat aandeel veel hoger.
Een elektrische oven is een populair gespreksonderwerp onder bakkers, merkt Kisteman. “Ik heb er al een, dat scheelt nu een hoop geld. Je ziet hoe afhankelijk we zijn van gas, en we moeten toch van het gas af. Alleen gaat een dure gasoven wel twintig jaar mee. Zeker nu die crisis lang gaat duren staan bakkers voor een dilemma: de oude oven eerst opmaken of al over op elektrisch?”
‘We kunnen de kosten niet blijven doorberekenen’
De situatie in Oekraïne zorgt voor nog hogere prijzen van gas, graan en tarwe, meldde Rabobank deze week. “3 procent erbij voor tarwe, 6 procent voor energie”, rekent Kisteman zijn stijgende kosten deze maand voor. “Normaal verhoogt een bakker één keer per jaar zijn prijzen, maar dit jaar gaan we die vaker verhogen. De prijzen stijgen snel, maar we kunnen de kosten niet blijven doorberekenen. Ook voor klanten houdt het een keer op.”
De broden van De Leeuw’s Warme Bakkerij werden laatst een dubbeltje duurder. Eigenaar Annalies de Leeuw wil niet klagen en is haar trouwe klanten in het Utrechtse Zegveld dankbaar. Maar ze bakt op maandag en dinsdag geen brood meer. Ze kan de energievretende oven niet elke dag gebruiken. Klanten kopen hun sneetjes niet vers, maar ingevroren van een paar dagen oud.
Een gemiddeld huishouden betaalt dit jaar bijna twee keer zoveel voor gas en elektra als vorig jaar, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek onlangs. Voor koffietentjes geldt dat ook, schat en vreest de branchevereniging Koffie & Thee met tientallen eenmanszaken en ketens als Simon Lévelt. Vooral de branders vreten energie. Elektrische branders zijn er niet, de grondstoffen en transportkosten blijven hoog, dus blijven de koffiezaken de koffieprijzen verhogen.
‘Energie is een sluipmoordenaar’
Ook restaurants en (eet)cafés berekenen de extra kosten door aan gasten, zegt eigenaar Erik Derksen van vier horecazaken in Utrecht. Prijsstijgingen – een biertje van 2,75 naar 3,25 euro – zijn niet genoeg om de alsmaar stijgende kosten te compenseren.
Derksen betaalt 3,5 keer zoveel energiekosten als drie jaar geleden: duizenden euro’s extra. “En dan zijn we nog een paar dagen gesloten geweest vanwege te weinig personeel. Energie is een sluipmoordenaar, iedere maand schrik ik opnieuw. De verwarming loeit, de keukenmachines draaien en straks gaan de airco’s naar buiten. Gasten moeten zich behaaglijk voelen.”
De oplossing om uit de energieproblemen te raken, heeft hij al: een energieneutraal pand. Een van zijn zaken beschikt over een warmtepomp en zonnecollectoren op het dak. Derksen wil snel uitzoeken of zijn verduurzamingsplannen ook bij zijn andere zaken uitgevoerd kunnen worden.
De stijging van de energiekosten valt ook de sauna’s zwaar, maar het is nog behapbaar, zegt Jos Keizer, voorzitter van de sauna- en wellnessbedrijven: 60 tot 70 procent, afhankelijk van het contract. 5 tot 10 procent van de bedrijfskosten gaat normaliter naar energie. Nu iets meer.
Wat helpt, zegt Keizer, is dat de sector al een tijdje zoekt naar alternatieve energiebronnen. Elektrische sauna’s bijvoorbeeld, of pelletkachels (houtverbranding). Het aantal faillissementen blijft daarom beperkt, verwacht Keizer. De energiecrisis geeft de verduurzaming een nieuwe impuls. “Maar het is onvermijdelijk dat gasten nu meer betalen dan normaal.”
Lees ook:
Inflatie stijgt naar 6,4 procent, hoogste niveau in veertig jaar
De inflatie is in januari opgelopen naar 6,4 procent op jaarbasis. Dat is het hoogste niveau in meer dan veertig jaar.
