Cruisetax? Sluisvertraging? Geen probleem voor de Amsterdamse haven

De Amsterdamse haven trekt zich weinig aan van tegenslagen en zet de groei van de laatste jaren voort met opnieuw een overslagrecord. In de eerste helft van 2019 werd 45,4 miljoen ton goederen overgeslagen, 12 procent meer dan in dezelfde periode een jaar eerder, zo heeft het Havenbedrijf Amsterdam bekendgemaakt. In het hele Noordzeekanaalgebied, waar behalve Amsterdam ook de havens van IJmuiden, Beverwijk en Zaanstad onder vallen, steeg de overslag met 7 procent tot 54,1 miljoen ton.

“Dat is natuurlijk mooi. Wij boeken al jaren achter elkaar regelmatig records”, zegt Anja de Kiewit van het Havenbedrijf Amsterdam. Vorig jaar ging de vlag ook al uit aan het IJ: over heel 2018 werd een overslagrecord geboekt van 82,3 miljoen ton goederen voor alleen de haven van Amsterdam. In 2017 kwam daar nog 81,3 miljoen ton binnenvaren. Voor het hele Noordzeekanaalgebied ging de overslag vorig jaar zelfs over de 100 miljoen ton.

En dat terwijl het gebied kampt met twee factoren die de groei zouden moeten remmen. Ten eerste is daar de ‘cruisebelasting’, die de gemeente Amsterdam per 1 januari 2019 invoerde om het massatoerisme te temperen. Rederijen moeten een tax van 8 euro betalen voor iedere cruisepassagier die voor een dag of een dag en een nacht in de stad is. De maatregel heeft er voor gezorgd dat veel van die grote plezierschepen nu liever aanmeren in Rotterdam. Het aantal zeecruiseschepen dat Amsterdam in het eerste halfjaar bezocht daalde van 74 naar 51.

Een andere tegenslag is de bouw van de nieuwe zeesluis bij IJmuiden. Die heeft flinke vertraging opgelopen door een fout in het ontwerp van twee caissons. Het Havenbedrijf Amsterdam wacht met smart op de oplevering van de nieuwe sluis, die nu wordt verwacht aan het begin van 2022. De Kiewit: “Schepen worden steeds groter. Om goed bereikbaar te blijven, is die sluis hard nodig, het is onze voordeur. Zonder voordeur geen Amsterdamse haven.”

Kolen & containers

Opvallend is de tijdelijke heropleving van steenkool. Door gunstige prijzen zat de kolenopslag het afgelopen half jaar in de lift. Amsterdam wist bovendien nieuwe markten aan te boren als India en het Middellandse Zeegebied. Veruit de meeste kolen gaan naar het traditionele achterland, Duitsland. Sinds de Duitsers stilaan van bruinkool overgaan op steenkool gaat ruim 80 procent van de ‘Amsterdamse’ steenkool naar de oosterburen.

Vorig jaar daalde de kolenoverslag juist flink door de lage waterstand als gevolg van de droogte. Schepen konden daardoor minder diep liggen en dus minder vervoeren. De bedoeling blijft volgens het Havenbedrijf om de overslag van steenkool, dat als vervuilend te boek staat, terug te dringen. “De plannen om deze grondstof voor 2030 uit te faseren staan nog fier overeind”, aldus De Kiewit.

De containeroverslag profiteerde van de nieuwe lijndienst van rederij Samskip naar Hull in Engeland. De haven van Amsterdam heeft verder een sterke positie in de overslag van cacao, soja en benzine. Jaarlijks komen ook veel auto’s de haven binnen, de meeste van de Japanse autofabrikant Nissan. Het Havenbedrijf Amsterdam verwacht voor de tweede helft van het jaar een stabilisering van de overslag.

Daarmee blijft de Amsterdamse haven nog altijd ver uit de buurt van de tonnages die Rotterdam jaarlijks te verstouwen krijgt. In 2018 kwam de jaaroverslag aan de Maas uit op 469 miljoen ton. De vierde haven van de wereld en de grootste zeehaven van Europa (Amsterdam is de nummer zes) boekte in de eerste helft van dit jaar eveneens een record met een overslag van 240,7 miljoen ton.

Lees ook:

Cruiseschepen wijken uit naar Rotterdam

Grootste zeehaven van Europa passeerde vorig jaar dankzij de toeristenbelasting van Amsterdam de grens van 100 grote passagiersschepen