CPB verwacht minder krimp als gevolg van corona

Ja, er is nog altijd sprake van een ‘ongekend harde klap’ voor de economie. En ja, de grootste gevolgen van het coronavirus moeten zich nog laten voelen: de werkloosheid zal fors oplopen en het aantal faillissementen zal ook flink stijgen. Toch zijn de jongste ramingen voor de economie die het Centraal Planbureau (CPB) maandag presenteerde een stuk minder negatief dan eerder gevreesd.

Jaarlijks legt het CPB in augustus een vooruitzicht neer over de verwachte economische ontwikkelingen, die als basis dienen voor de begroting van het kabinet voor het komende jaar. Deze zogeheten macro-economische verkenning (MEV) is een vast onderdeel van de stukken die op Prinsjesdag worden gepubliceerd.

Grote onzekerheid

Hoewel de rekenmeesters van het CPB standaard een flinke slag om de arm houden met voorspellingen, zijn de cijfers die maandag naar buiten kwamen met nog meer onzekerheid omgeven. De belangrijkste vraag die zorgt voor onzekerheid in de ramingen is of er sprake zal zijn van een tweede golf aan besmettingen die opnieuw nopen tot het grootschalig beperken van contacten, en mogelijk zelfs een nieuwe lockdown.

Vooralsnog gaat het CPB daar niet vanuit. Het instituut baseert zich op het beleid van de regering per eind juli, en gaat in het zogeheten ‘basisscenario’ uit van het uitblijven van een tweede golf. Wel verwerkt zijn bijvoorbeeld de miljardensteun aan luchtvaartmaatschappij KLM en de toezeggingen van het kabinet voor de EU-begroting en herstelfondsen. Maar een eventueel derde steunpakket voor ondernemingen, waar het kabinet nog over moet beslissen, zit niet in de voorspellingen verwerkt.

In 2021 weer groei

Met dat allemaal in ogenschouw concludeert het CPB dat de schade aan de Nederlandse economie relatief meevalt. Vanaf het derde kwartaal van dit jaar vertoont de economie alweer groei en die zet door. Maar omdat de klap in het eerste en met name het tweede kwartaal zo hard was, komt er voor 2020 als geheel toch een krimp uit van 5,1 procent. In 2021 wordt dat maar ten dele goedgemaakt, als de economie weer met 3,2 procent moet gaan groeien.

Daarmee behoort Nederland tot de minst getroffen landen in Europa, zei CPB-directeur Pieter Hasekamp bij de presentatie. Om daar wel direct aan toe te voegen dat veel van de effecten van de krimp zich nog moeten laten voelen. De werkloosheid loopt in het basisscenario op van 3,4 procent in 2019 naar 4,4 procent dit jaar. Die stijging zet in 2021 door naar 6,5 procent. Daarmee blijft de werkloosheid flink onder het niveau van de vorige recessie. In 2014 kwam de werkloosheid uit op bijna 8 procent.

De jongste cijfers zijn beter dan de vorige voorspelling. In juni ging het CPB nog uit van een economische krimp van 6 procent dit jaar, en een werkloosheid van 7 procent in 2021. En voor degenen die niet geraakt zijn door ontslag of wegvallende opdrachten is er dit jaar zelfs positief nieuws: de koopkracht stijgt gemiddeld met ruim 2 procent vanwege eerder afgesproken loonsverhogingen en beperkte inflatie.

Grotere krimp bij tweede golf

Maar wat nu als die gevreesde tweede golf toch komt, en in Nederland nieuwe verregaande contactbeperkingen worden ingevoerd? Dan ziet het verhaal er heel anders uit, voorspelt het CPB. Niet alleen wordt de krimp dit jaar groter dan verwacht (-6,2 procent), ook in 2021 zal de economie verder achteruitgaan (-3,2 procent). De werkloosheid zal dit jaar ietsje meer toenemen, maar schiet in 2021 naar 10 procent van de beroepsbevolking.

Volgens de economen van het CPB zorgen een tweede golf en bijbehorende maatregelen voor een verdere doorwerking in de economie. De eerste klap heeft de buffers van huishoudens en bedrijven onder druk gezet waardoor zij minder bestand zijn tegen meer tegenspoed. De regering zal meer steunmaatregelen moeten nemen en tegelijkertijd met veel hogere uitgaven voor bijvoorbeeld de toenemende werkloosheid kampen. Banken zullen mogelijk de kredietverlening gaan beperken en de huizenmarkt zal onder druk komen.

Lees ook:

Een tweede uitbraak zou funest zijn voor de Nederlandse economie

Een tweede coronagolf zal een grote economische klap betekenen, voorspelt het CPB. Zelfs als de economie in het gunstigste geval volgend jaar weer groeit, krimpt hij dit jaar nog 6 procent.

Crisis komt niet overal hard aan, vooral industriegebieden zijn de klos

De coronacrisis komt niet overal even hard binnen in Nederland. Vooral industriële gebieden aan de randen van het land zitten in een lastig parket.