Boeren krijgen een historisch hoog bedrag voor hun melk, maar daar profiteren ze niet echt van

De prijzen voor melk stijgen al geruime tijd, legt Martin Valstar uit, analist van de zuivelmarkt en verbonden aan ZuivelNL. Maar door een combinatie van factoren ligt de prijs voor melk op dit moment uitzonderlijk hoog.

Dat komt ten eerste omdat boeren de toenemende vraag naar zuivel niet kunnen bijbenen. “Jaarlijks groeit de markt met 1 of 2 procent, door de groei van de wereldbevolking en de welvaart elders”, zegt Valstar. Door een slecht voorjaar, dat in veel regio's koud was, is er bovendien minder melk geproduceerd dan in andere jaren.

Een te droog of te koud voorjaar heeft effect op de groei van het gras, wat zijn weerslag heeft op de kwaliteit van het voer, en dat beïnvloedt weer het aantal liters melk dat een koe kan geven.

Hoge kosten

Daar komt bij dat de kosten stegen, zowel op boerderijen als bij bedrijven die melk moeten verwerken tot andere zuivelproducten. “We weten allemaal dat de energiekosten stijgen, maar ook veevoer, kunstmest en brandstof werden duurder”, zegt Valstar.

Tel daarbij op de oorlog in Oekraïne, en ineens is de melkprijs historisch hoog. Valstar: “De situatie in Oekraïne en Rusland zorgt voor inflatie. En ook dat zorgt ervoor dat boeren weinig prikkels voelen om meer melk te leveren.”

Geen nieuwe trekker

Voor boeren betekent de hoge melkprijs echter niet een extra vakantie of een nieuwe auto of trekker, zegt Valstar. “De marges zijn nog steeds klein. Het is niet zo dat boeren nu ineens enorm kunnen gaan investeren in het bedrijf.” Pas als de kosten weer dalen en de melkprijs nog even hoog blijft, worden de marges voor boeren groter.

Of en wanneer consumenten gaan merken dat zuivel veel duurder wordt, hangt af van de onderhandelingen tussen de leveranciers en afnemers van melk. “Daar zit altijd enige vertraging in”, zegt Valstar.

Gebeurt dat, dan lopen boeren weer het risico dat mensen minder zuivel gaan kopen. “Vraaguitval”, aldus Valstar. En bij vraaguitval, zullen de prijzen weer dalen.

Al met al is de verklaring voor de hoge melkprijs “geen simpel verhaal”, zegt de analist. Net als een antwoord op de vraag of de bedragen nog hoger zullen worden. “De prijs is heel erg gevoelig voor alles wat er in de wereld gebeurt. En alles heeft invloed op elkaar.”

Lees ook:

Den Haag koerst aan op uitkoop boeren, maar zo eenvoudig is dat niet

Drastische plannen over onteigening en het intrekken van de vergunning voor boeren lekken uit. Maar hoe reëel zijn deze plannen om de stikstofuitstoot te beteugelen?