Angela (45) heeft al jaren een vast contract, maar leeft toch in armoede

Angela Tinnemans staat in de gezamenlijke tuin voor haar huis met een schep een tegel uit de grond te wrikken. “Als je jarenlang fulltime werkt, maar toch minder dan 10 euro per uur verdient, word je vanzelf handig om van niets iets maken”, zegt ze.

Neem deze tuin, die ze deelt met haar zes huisgenoten, allemaal studenten of net-afgestudeerden. “We zitten in heel verschillende levensfases, dat merk je wel. Maar we delen douche, wc, hal, wasmachine en deze buitenplaats. Als ik het hier gezellig maak, hoef ik niet voor veel geld op een terras te gaan zitten”, legt ze haar motivatie uit om de tuin eens onder handen te nemen.

De cao moet beter, en snel

Ze is 45 jaar en woont nog op kamers. “Ik noem het zelf liever een studio, klinkt beter”, zegt ze als ze even pauzeert door nonchalant tegen de schep aan te leunen. Tinnemans is een van de ongeveer 220.000 werkende armen in ons land.

Ze verdient 1200 euro per maand, iets meer dan waar we in Nederland de armoedegrens voor alleenstaanden trekken. Sinds 2013 werkt ze bij het grootste callcenter van Europa, Teleperformance. Ze beantwoordt 32 tot 36 uur per week (wisselende diensten) vragen via een chatbot.

Ongeveer 3 procent van alle werkenden in Nederland verdient niet genoeg om fatsoenlijk van te kunnen leven. Als kaderlid van vakbond FNV probeert ze aan te kaarten dat de cao in haar sector beter moet, en snel. Ze weet dat het kan: ze begon haar eigen carrière als apothekersassistente. Ze deed dat werk jarenlang, maar door grote reorganisaties in die sector verloor ze haar baan.

15 vierkante meter

Tinnemans heeft altijd 40 uur per week gewerkt, sinds kort wat minder vanwege een auto-immuunziekte waar ze de laatste tijd veel last van heeft. “Daar hoeven we het verder niet over te hebben. Straks vinden mensen me zielig”, zegt ze. Het idee alleen al maakt dat ze een gezicht trekt als iemand die net een hapje heeft genomen van heel zure kiwi.

Ze heeft ruim 700 euro aan vaste lasten: huur, verzekeringen, een telefoon- en internetabonnement. Ze woont al sinds haar studie op deze plek, een oud herenhuis aan het Volksplein in Maastricht. Sociale huur. Haar studio van 15 vierkante meter zit op de derde en bovenste verdieping, heeft twee ramen met enkel glas en een kleine ingebouwde keuken. Ze nodigt er bijna nooit iemand uit. Omdat het zo klein is en ook omdat het nu haar werkplek is. Vanwege de gevoelige informatie die ze verwerkt, mág daar niemand komen.

Alles in het leven aangepast aan het inkomen

Hoe ze geld bespaart? “Geen cadeautjes, geen vakanties, op de aanbiedingen letten. Ik kan zo bij het Nibud gaan werken”, zegt ze grappend. Op serieuzere toon: “Ik heb geluk gehad dat ik van huis uit heb meegekregen hoe je slim met geld moet omgaan. Mijn moeder moest rondkomen van een bijstandsuitkering. Mijn oom John gaf me veel spaartips. Met weinig geld rondkomen is voor mij al heel lang normaal”, zegt ze. Haar hobby (wandelen) en haar uitstapjes (naar gratis evenementen in de stad of boodschappen doen bij de Aldi): alles heeft zich aangepast aan haar inkomen.

Bij collega’s die zulke lessen niet hebben geleerd, ziet ze het soms misgaan. “Geldzorgen veroorzaken stress en die stress maakt dat je niet altijd de beste beslissingen neemt. Een lening afsluiten die de eerste maanden heel goedkoop is en dan steeds duurder wordt bijvoorbeeld. Armoede maakt mensen kortetermijndenkers en daardoor ontstaan soms schulden.” Een van haar collega's slaapt weleens in de nachtopvang van het Leger des Heils, weet ze.

Agressieve klanten

Het is ook nog eens gigantisch stressvol beroep, gaat ze verder. Altijd doelstellingen en tevredenheidscores halen en met ongeduldige en agressieve klanten omgaan. Ze heeft al van alles te horen gekregen: ‘Ik hoop dat je verkracht wordt, stoephoer’ en ‘Wat ben jij dom zeg’. Daarvoor wil ze ten minste fatsoenlijk betaald worden. “Het is niet zo dat de callcenterwereld alleen maar slecht is, maar de werkdruk, het lage loon en dat we geen pensioen opbouwen zijn wel grote minpunten.”

Waarom ze dan niet iets anders gaat doen? “Het is veilig werk, omdat je mensen op een afstand spreekt. En heel veel klanten zijn ook leuk en aardig, net als mijn collega’s. Bovendien heb ik nu een vast contract. Een mager vast contract, maar het is wel een vast contract en ik weet niet of ik dat ergens anders nog ga krijgen.”

Ze haalt haar hand uit haar met uilen bedrukte paarse trui, duwt met haar wijsvinger haar matchende paarse bril op haar neus en begint aan de volgende tuintegel te wrikken. Ondertussen vertelt ze dat ze door een auto-ongeluk op jonge leeftijd geen kinderen meer kan krijgen. En dat ze daar nu wel vrede mee heeft. “Het kan toch niet met dit werk, dit salaris. Je hebt gewoon het geld niet om een ander te onderhouden.”

Een collega die onlangs is bevallen, woont nu weer bij haar ouders omdat het financieel allemaal niet meer ging: een eigen woonruimte huren en de babyspullen betalen. Het is niet wat je verwacht met een hbo-diploma op zak en een vast contract, zegt ze over haar leven. “Mensen die werken, moeten er toch gewoon van kunnen leven?”

Teleperformance laat in een reactie weten de cao te volgen. “Vanuit de werkgeversvereniging streven wij er continu naar deze voor onze collega’s te verbeteren. Los daarvan zijn wij in overleg met de Ondernemingsraad om een pensioenregeling tot stand te brengen”, laat een woordvoerder van het callcenter weten.

Lees ook:

Ilse Overweg (67) merkt sinds haar pensioen in september dat armoede je wereld heel snel heel klein maakt

Nederland krijgt een minister voor armoedebestrijding. Met welke problematiek krijgt zij te maken? Die vraag legt Trouw voor aan iemand die zelf armoede ervoer. In aflevering 2 Ilse Overweg en haar man, die van één pensioen moeten zien rond te komen.

Marc (54) leidt sinds zijn vechtscheiding een zwervend bestaan: ‘Ik ben er zo klaar mee’

Marc Keus werkte dertig jaar voor een woningcorporatie, maar sinds zijn vechtscheiding leidt hij een zwervend bestaan.