Aantal zzp’ers blijft maar groeien

De rek lijkt er nog lang niet uit: het aantal mensen dat zelf een bedrijfje begint, blijft toenemen. Er kwamen in de eerste drie kwartalen van dit jaar maar liefst 132.000 nieuwe zelfstandig ondernemers bij, 13 procent meer dan in diezelfde periode in 2018. Volgend jaar gaat het aantal starters naar verwachting weer met 10 procent omhoog, blijkt uit nieuwe cijfers van het ING Economisch Bureau.

Of nieuwe wetten en regels, die binnenkort ingaan en die zzp’ers mogelijk zullen raken, het enthousiasme over het zelfstandig ondernemerschap zullen beïnvloeden, is de vraag. Duidelijk is dat de economische omstandigheden nu in elk geval gunstig zijn voor de ondernemer, zegt ING-econoom Katinka Jongkind. “De arbeidsmarkt is nog altijd krap, er is veel vraag naar personeel. Dan is het lucratief om jezelf aan te bieden als zzp’er.” Die krapte begint overigens ietwat terug te lopen, de grens lijkt bereikt. “Maar zeker in sectoren als de horeca blijft het tekort aan personeel voorlopig nog wel een probleem”, zegt Jongkind.

Kluseconomie

Jongkind kijkt bij het verwachte aantal starters in 2020 naar de ontwikkeling van de economische groei van dat jaar. “En die is bijna gelijk aan die van dit jaar, ietsje lager slechts.” Zolang de economie blijft groeien, is de drempel lager om aan een eigen onderneming te beginnen, zegt ze. Bijvoorbeeld door minder uren in een vaste baan te steken en het ondernemerschap ernaast te doen. Al weet Jongkind niet hoe groot het aantal parttime-ondernemers is onder alle nieuwe zelfstandig ondernemers.

Zo’n 8 procent van alle starters van dit jaar zit in de kluseconomie (ook wel platformeconomie). Daarbij gaat het om bedrijven als Uber, Deliveroo en Temper. Het is laagdrempelig om daar te beginnen als respectievelijk zelfstandig taxichauffeur, maaltijd­bezorger of cateraar.

De harde groei van het aantal zelfstandigen kun je mede toeschrijven aan de opkomst van die platforms, zegt Jongkind. Vergeleken met vorig jaar steeg het aantal starters dit jaar dus met 13 procent, vergeleken met 2015 bedraagt die groei zelfs 36 procent. Toen was de hele kluseconomie nog niet zo alom vertegenwoordigd.

Vooral in grote steden komen er veel nieuwe ondernemers bij. Daar is veel ruimte voor zakelijke dienstverlening, typisch een tak waar veel zzp’ers actief in zijn. Denk daarbij aan adviesbureaus, maar ook aan accountants, architecten en consultants. Bovendien gaat de vergrijzing in de Randstad minder hard dan in provincies als Drenthe en Limburg, waar dan ook veel minder nieuwe ondernemingen van de grond komen.

Veranderingen

Hoelang die nieuwe ondernemers hun nieuwe bedrijfje gemiddeld in de lucht houden is nog niet onderzocht. Jongkind: “Dat is een goede vraag. Binnenkort wil ik daarnaar een onderzoek starten.”

Of de veranderingen in de wet- en regelgeving die eraan zitten te komen het aantal zelfstandigen gaan drukken of zullen laten stijgen kan Jongkind niet voorspellen. Ten eerste treedt op 1 januari de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) in werking, die flexwerk duurder maakt. Zo worden werkgevers gestimuleerd om meer vaste contracten uit te delen. “Zzp’ers vallen niet onder die wet, dus die hebben er waarschijnlijk baat bij”, zegt Jongkind.

Nadelig voor hen is wel de aangekondigde verlaging van de zelfstandigenaftrek. Zzp’ers mogen jaarlijks ruim 7000 euro aftrekken van de inkomsten die ze opgeven bij de belasting. Dat bedrag gaat omlaag naar zo’n 5000 euro. Hoezeer dat mensen gaat ontmoedigen zzp’er te worden, kan Jongkind moeilijk inschatten, maar ze verwacht dat het effect beperkt is.

Tik op de vingers

Tot slot is nog niet duidelijk hoe de platformeconomie zich verder gaat ontwikkelen; niet of die tegen haar grenzen aanloopt en ook niet hoe de tik op de vingers gaat uitpakken die maaltijdbezorger Deliveroo kreeg van de rechter. Eerder dit jaar oordeelde die dat de zelfstandige maaltijdbezorgers eigenlijk verkapte werknemers zijn en dus recht hebben op sociale premies en andere voordelen van een vast contract. Nog niemand heeft die uitspraak aangewend om een contract te eisen, maar wie weet verandert dit de kluseconomie volgend jaar alsnog.

Lees ook:

Voor nieuwe zzp-wet is geen draagvlak

Vakbonden en zzp-organisaties zijn niet te spreken over de nieuwe zzp-wet die een einde moest maken aan de sores van zelfstandige ondernemers.

Als ook het belastingvoordeel eraan gaat, zijn zzp’ers het écht zat

Nu ook een deel van hun belastingvoordeel eraan lijkt te gaan, voelen zzp’ers zich opnieuw gepakt. Steeds lijken zij te boeten voor iets waar ze zelf geen invloed op kunnen uitoefenen.