21,7 miljard dollar verlies: Shell sluit coronajaar 2020 af met bloedrode cijfers

De wereldeconomie trekt aan in de tweede helft van dit jaar en zal in 2022 weer op normaal niveau zijn, zo voorziet Shell. Of het olieconcern tegen die tijd nog actief is op het vasteland van Nigeria is onzeker. Shell beraadt zich over de vraag of het in het Afrikaanse land zal blijven, zo meldden Shell-bestuursvoorzitter Ben van Beurden en financieel directeur Jessica Uhl bij de presentatie van resultaten over 2020.

Een jaar dat de Shell-top als ‘buitengewoon’, ‘uitdagend’ en ‘zwaar’ bestempelde en dat het Brits-Nederlandse olie- en gasconcern afsloot met een ongekend groot verlies: 21,7 miljard dollar. Dat was een fractie minder dan het verlies dat concurrent Exxon over 2020 rapporteerde: 22,4 miljard dollar.

Vooral door de pandemie, maar ook door de aankomende energietransitie, werden bezittingen van Shell veel minder waard dan waarvoor ze in de boeken stonden. Die waarde moest Shell daarom aanpassen. De grootste klap viel bij twee vloeibaargasprojecten in Australië waarop Shell ruim 10 miljard dollar moest afschrijven. Een van die projecten, een paradepaardje nota bene, lag wegens allerhande technische problemen zelfs een groot deel van het jaar stil.

Maar ook op olie- en gasvoorraden, onder meer in de Verenigde Staten en Brazilië, en op zijn raffinaderijen, onder meer die van Pernis, moest Shell grote bedragen afboeken. Al die bijzondere afboekingen plus andere incidentele tegenvallers telden samen op tot bijna 25 miljard dollar.

Shell had het liever over de positieve zaken

Van Beurden en Uhl wensten bij de presentatie de wat positievere zaken te benadrukken. Dat Shell zonder al die afwaarderingen en eenmalige tegenvallers 4,8 miljard dollar winst aan 2020 overhield. Dat de schuldenlast wat verminderde; dat het dividend, dat Shell in het voorjaar voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog verlaagde (van 47 dollarcent per aandeel naar 16 cent) weer omhoog gaat (naar 17,35 cent); dat Shell zijn kosten met 4,5 miljard dollar drukte – het bedrijf neemt dit en volgend jaar afscheid van zeven- tot negenduizend personeelsleden, van wie zo’n negenhonderd in Nederland; dat de chemietak best aardig boerde en dat de marketingpoot (smeermiddelen, maar ook de winkels bij Shells tankstations) het zelfs heel goed deed. Shell repte in het verleden zelden of nooit over die inkomsten uit ‘marketing’, maar sinds medio 2020 doet de top van het bedrijf dat opeens wel.

Goed gaat het ook in China, waar Shell volgens Van Beurden nu betere resultaten boekt dan een jaar geleden. Van Beurden, die zijn achtste jaar als bestuursvoorzitter is ingegaan, ongebruikelijk lang voor Shell-begrippen, verwacht dat de economie in het tweede helft van dit jaar weer sterk groeit en dat daarvan wordt geprofiteerd. Al zal dat deels afhangen van de ontwikkelingen in de luchtvaart. Door de coronacrisis daalde de afzet van kerosine (vliegtuigbenzine) vorig jaar met meer dan 50 procent vergeleken met 2019. In 2022 verwacht Van Beurden verder economisch herstel.

Van Beurden reageerde donderdag ook op de uitspraak van het gerechtshof in Den Haag, dat Shell een schadevergoeding moet betalen aan Nigeriaanse boeren, omdat hun land en visvijvers in 2005 zijn verwoest door olielekkages. Shell betoogde in die zaak dat de lekkages het gevolg waren van sabotage, maar volgens het hof kon Shell dat niet aantonen. Van Beurden herhaalde dat saboteurs de lekkages hadden veroorzaakt en dat Shell (beter gezegd: SPDC, de joint venture van het Nigeriaanse staatsoliebedrijf NNPC en Shell) de gelekte olie heeft opgeruimd.

Hij zei ook dat oliewinning op het Nigeriaanse vaste land een ‘hoofdpijndossier’ is en dat Shell zich afvraagt of het daar actief moet blijven. De afgelopen jaren werden al bezittingen op het Nigeriaanse vasteland afgestoten. Voor de Nigeriaanse kust is Shell nog wel volop actief. Shell komt over een week met zijn plannen voor de lange termijn, waarin Van Beurden schetst hoe de vergroening van Shell gestalte moet krijgen.

Lees ook:

Shell schrapt zeker 7000 banen en dat is zelfs voor Shell een ongekend aantal

Shell schrapt duizenden banen, vooral in het management.