Zonne-energie voor de massa
Zonder één euro toch zonnepanelen op het dak. Een nieuw bedrijf levert complete zonsystemen op lease-basis. Aanschaf, onderhoud, alles gratis. Maar is Nederland er klaar voor?
Philip Elias draaide al wat jaartjes mee in de branche van zonnepanelen en zag dat het anders kon, beter, sneller, slimmer. "Tik maar eens 'zonnepanelen' in op Google en je ziet door de bomen het bos niet meer: is mijn dak geschikt? Welk systeem moet ik kiezen, welke panelen? Hoe lang gaat mijn omvormer mee, hoe zit het met de levensduur van de installatie? Het is gedoe."
Deze week lanceerde zijn bedrijf BigSolar het leasen van zonnepanelen. Klanten die een contract sluiten, krijgen een complete zonne-installatie op het dak. Installatie, keuze van systeem, onderhoud, verzekering, tussentijdse vervanging van de dure omvormer, alles in het 17-jarig contract inbegrepen. BigSolar blijft eigenaar, na 17 jaar kan er een nieuw contract worden afgesloten.
Qbox
De consument financiert de installatie uit de besparing in de energiekosten, maar houdt er - afhankelijk van gezinssamenstelling en het aantal panelen die op het dak kunnen - 120 tot 300 euro per jaar aan over, na verrekening van het lease-contract. Bij het contract, dat afhankelijk van het aantal panelen zo'n 50 tot 80 euro per maand kost, hoort ook de vervanging van gloeilampen door ledlampen.
Klanten krijgen verder een apparaat (Qbox) dat de opbrengst van de panelen en de meterstanden uitleest. Met de Qbox bewaakt BigSolar het systeem. "Bij een storing krijgen wij een signaal en kunnen we direct ingrijpen." Totale ontzorging heet dat in hedendaags marketingjargon. En, mooi meegenomen, de eigen woning krijgt een beter energielabel.
Voorstanders zien de leaseconstructie als hét model om Nederland massaal aan zonne-energie te krijgen - hard nodig met het oog op de transitie naar duurzame opwekking. Sceptici zien het niet gauw gebeuren: de Nederlander is niet zo gek op leasen.
BigSolar heeft meer dan een jaar gezocht naar financiers, maar die zijn er nu. Er is geld voor pakweg 5000 complete zonne-installaties: 2100 voor de Amsterdamse markt, 1000 voor de stad Utrecht, 1700 voor de provincie Friesland.
Friesland
Elias zoekt met BigSolar de grote massa: "De bewuste groene consument en de berekenende koper met een langetermijnvisie heeft allang zonnecollectoren. Wij richten ons op de consument die niet per se duurzaam is, maar wel belangstelling heeft voor zonne-energie omdat het geld oplevert. Consumenten die terugdeinzen voor de rompslomp. De klant hoeft niets te investeren, geen lening af te sluiten, is geen eigenaar en heeft dus volstrekt geen gedoe."
Het is een gok, maar vooralsnog heeft BigSolar voor de financiering de energiefondsen van de twee steden en van de provincie Friesland meegekregen. Gesprekken met andere provincies lopen al. "Uiteindelijk willen we in heel Nederland de daken volleggen met zonnepanelen", zegt Elias.
Hij kent de aarzelingen over leasen. "Gaan Nederlanders zonnepanelen leasen? Wij denken van wel. We zien dat het bezitten van consumentenproducten en -diensten steeds minder belangrijk wordt. Lease-auto's zijn heel normaal, maar in feite is de telefoon ook een lease-constructie. Het is goedkoper om zelf een telefoon te kopen, maar iedereen schaft 'm aan bij een abonnementprovider. Wij denken dat de Nederlander op dit punt om is en van dat momentum willen we gebruikmaken. Mensen stappen voor een paar tientjes over naar een andere zorgverzekeraar. Wij denken dat een energierekening die een paar honderd euro lager uitvalt, ook een aanlokkelijke optie is. Bovendien denken we dat de voordelen van lease in de toekomst alleen maar groter zullen worden."
Toch zelf doen? Meer lezen?
Voor wie toch zelf aan de slag wil met zonnepanelen kan het e-book 'Zonnepanelen voor dummies' een aardige start zijn.
Het is gratis te downloaden op de website van Eneco.nl. Let op: voor de download vraagt Eneco toestemming om mailberichten met aanbiedingen te sturen.
Het zal niet meevallen, denkt 123Energie
Het leasen van zonne-installaties is niet volstrekt nieuw. Er lopen al wat kleinere initiatieven in Nederland. Sinds 2013 is het bedrijf 123Energie in Bladel op de markt met een lease-constructie, die erg veel lijkt op die van BigSolar. "Ze hebben kennelijk goed naar mijn bedrijf gekeken", constateert directeur Maurice Schoenmakers.
123Energie heeft leasecontracten met ruim 500 klanten van zonnesystemen. "Ook wij geven gratis ledlampen aan de consument, drie stuks. Dat levert direct al besparing op. Ook onze klanten hebben op jaarbasis een lagere energierekening van 100 tot 300 euro."
Maar er is ook een belangrijk verschil: na 17 jaar is de zonne-installatie eigendom van de klant van 123Energie. "En de panelen kunnen dan nog wel 10 tot 13 jaar prima produceren, al loopt met de jaren de opbrengst natuurlijk wel iets terug. Maar na 17 jaar is de volledige opbrengst voor de consument."
Schoenmakers denkt dat het BigSolar niet makkelijk zal lukken grote aantallen consumenten op een lease-contract te krijgen. "De grote massa doet dit niet voor 100 euro minder energielasten per jaar. Het zal toch gaan om mensen die een beetje betrokken zijn bij duurzaamheid en die hebben meestal al wel een installatie. Het is een moeilijke markt. Ik wens ze veel succes."
Ook Roebyem Anders, directeur ontwikkeling bij Sungivity Nederland, onderdeel van een Amerikaanse firma die systemen voor zonnestroom verkoopt, denkt dat BigSolar een stevige klus krijgt in het openbreken van de markt. Ze was enige jaren terug betrokken bij een lease-constructie van zonnepanelen die met energiebedrijf Greenchoice werd opgezet. Het was geen succes. "We hadden gehoopt op iets van 500 contracten, het werden er slechts drie."
Het heeft iets met de Nederlandse cultuur te maken, denkt Anders, "In de VS wordt negentig procent van de zonne-installaties geleased. Dat is daar heel normaal. In Nederland lukt dat niet. Verder houden Nederlanders niet van langlopende contracten. Ik hoop wel dat BigSolar succesvol is, want dat zou dan ook voor ons een nieuwe markt openen."
Energiefonds stopt twee miljoen in leaseproject
Het Amsterdams Klimaat en Energiefonds geeft een lening van ruim twee miljoen aan BigSolar.
Van dat geld kan het bedrijf 2100 zonne-installaties kopen voor inwoners van de regio Amsterdam. "Wij denken dat dit project gaat helpen bij het grootschalig uitrollen van zonne-energie in Nederland, om te beginnen in Amsterdam", zegt Jeroen Meinders van het Amsterdamse energiefonds.
Meinders ziet het risico ook. "Ook voor ons is het afwachten of de consument in een opbrengst van maximaal een paar honderd euro per jaar voldoende stimulans ziet om zonnepanelen aan te schaffen. Maar volgens ons is de burger zich steeds meer bewust van de noodzaak tot een omschakeling in de energie-opwekking. BigSolar neemt bij consumenten alle zorgen weg, dat verlaagt misschien de drempel. En we hebben de omslag hard nodig, we kunnen gaan afwachten op wat consumenten gaan doen, we kunnen ook proberen ze over de streep te trekken. Bijvoorbeeld met zo'n leaseconstructie."
Het Amsterdamse fonds werd in 2013 ingesteld. Er zit 45 miljoen is kas voor duurzame rendabele energieprojecten. Het fonds denkt dat eind van dit jaar dat volledige bedrag aan projecten zal zijn toegekend. Onder meer zijn grote delen van het dak van de Amsterdamse Arena met zonnepanelen volgezet.
