Wilde katten zijn hun leven niet zeker met jager Titus Sijmonsma in de buurt. ‘Het zijn lustmoordenaars’

De Friese jager Titus Sijmonsma schiet ganzen af die het boerenland kaalvreten, maar richt zijn loop óók op verwilderde katten. Dat is nodig om de weidevogels te helpen, betoogt hij. Niet iedereen is het daarmee eens.

Ineens ziet hij er een. Van achter het stuur wijst jager Titus Sijmonsma (64) uit Jirnsum naar een zwarte kat die achter een hek loopt, naast een weilandje met wat ganzen bij De Tijnje. “Een huiskat”, oordeelt hij. “Die heb ik vaker gezien.” Om er direct op te laten volgen: “Zie je dat hij ons in de gaten houdt?”

Sijmonsma, lid van het bestuur van de Bond van Friese Vogelwachten, rijdt verder over kronkelweggetjes in het weidse landschap. De ochtendzon kleurt de hemel oranje. “Zie je die ganzen daar in de lucht?” wijst hij. Hij is een van de 1600 jagers in Friesland die verwilderde katten mogen afschieten. Dat waren er in 2021 zo’n 250. De katten staan voor hem en de provincie in hetzelfde rijtje als de steenmarter en de vos: predatoren die worden bejaagd om de weidevogelpopulatie te beschermen.

Friesland is de enige provincie waar verwilderde katten worden afgeschoten. Moreel onaanvaardbaar, vindt de stichting Dier&Recht, die vorige week een handtekeningenactie opzette. Die is inmiddels 22.478 keer getekend. Er is een diervriendelijker methode die elders met succes wordt toegepast, vindt de organisatie: vangen, castreren en weer uitzetten. “Het territorium van een gecastreerde kat wordt kleiner en zijn jachtlust wordt minder”, weet Paul Smit van Dier&Recht.

Kuikens opeten

Maar dat klopt niet, zegt Sijmonsma. “Huiskatten zijn ook lustmoordenaars die het niet bij een vogel laten, maar veel kuikens opeten. Ze stropen het hele veld af.” Dat geldt ook voor de verwilderde kat. Die hij een exoot noemt. Tijdens een rondrit door zijn 120 hectare grote jachtgebied rond Akkrum, Nijbeets en De Tijnje vertelt hij dat hij nooit specifiek op kattenjacht gaat. “Ik kom ze tegen als ik rondrijd en aan schadebestrijding doe.” Zo heet in jagerstermen het afschot van ganzen, die het gras op boerenland kaalvreten.

De jager zegt dat hij goed kan zien of hij te maken heeft met een huiskat of een verwilderd exemplaar, een claim die overigens bestreden wordt door dierorganisaties. Sijmonsma: “Een huiskat zie je meestal in de buurt van huizen. Hij kijkt je aan en loopt weer verder. Een verwilderde kat is schuw, zoekt dekking als hij je opmerkt en wil uit het zicht blijven.” Ziet Sijmonsma een poes in het land, dan verifieert hij altijd eerst bij de boer (“ik ken alle boeren in dit gebied”) of die van hem is. “Het kan ook een schuwe huiskat zijn. Geen jager wil dat een boer of een kind van de boer bij hem komt omdat je hun poes hebt doodgeschoten.”

Het afschieten gebeurt pas als hij een kat meerdere malen heeft geobserveerd in het veld. “Maar nooit op zaterdagen. Dan zijn veel mensen op pad. Je wilt niet choqueren en ook geen vervelende discussies. Ook wij hebben een bepaalde ethiek.”

Predatoren moeten worden bestreden

Weidevogels hebben ‘topprioriteit’ in Friesland, licht de Friese gedeputeerde Klaas Fokkinga van de Fryske Nasjonale Partij (FNP) toe. Hun aantal neemt al decennia af. Daarom moeten predatoren worden bestreden. “Het is vangen en castreren, zoals we vorig jaar op Schiermonnikoog deden, maar ook bejagen. Die mogelijkheid willen we openlaten. Er is voor ons geen directe reden ermee te stoppen.” Fokkinga stelt verder dat afvangen in grote, open gebieden lastiger is dan op een eiland.

De oppositie is fel gekant tegen het afschieten van de dieren. Statenlid Jochem Knol (GrienLinks) noemt het ‘vreselijk fout’: “De natuur heeft een regulerend vermogen. Elk dier heeft zijn plek in het ecosysteem. Bescherming van weidevogels begint bij een groter leefgebied. Dus minder intensieve veeteelt en een hogere waterstand. Niet met het afschieten van predatoren.”

Lees ook:

Op papier krijgt de verjaagde weidevogel een nieuw gebied, maar de praktijk is weerbarstig

De ‘weidevogelcompensatie’ werkt vaak niet, blijkt in Friesland.