Waarom is er nog geen fabriek die asbest recyclet?

Asbestcementafval van daken neemt in volume fors toe nu asbestdaken in een rap tempo gesaneerd worden. Dat alles met het oog op het verbod dat in 2024 van kracht wordt. Dan moeten al die daken opgeruimd zijn. Doelstelling van de overheid is afval te recyclen. Maar bij asbesthoudend afval gebeurt dat nog niet.

De Twentse ondernemer Anton Reef heeft alle plannen voor een fabriek om asbestcement in te recyclen al jaren op papier. Hij verbaast zich iedere dag weer dat er – in zijn ogen met veel poeha – asbestdaken worden verwijderd, terwijl deze vervolgens allemaal op één grote afvalhoop belanden in plaats van naar een bedrijf gaan waar asbestrecycling mogelijk is.

Wanneer is het idee van een asbestverwerkingsfabriek ontstaan?

“Daarvoor moeten we terug naar 2004, en naar Duitsland. Daar ben ik begonnen met het zoeken naar een manier om asbestcement te recyclen. Samen met een partner daar deden we testen en die bleken te functioneren. Dat was het eerste begin van een fabriek om grootschalig asbest te verwerken. Terug in Nederland hadden we de vergunning voor een fabriek in Moerdijk. Helaas kwam de financiële crisis opzetten en trok onze toenmalige investeerder de stekker uit het plan.

“Zelf zat ik toen al jaren in ons familiebedrijf, Twee "R" Recycling, dat ik in 2008 van mijn vader heb overgenomen. Met dit bedrijf recyclen we al beton, metselwerk en asfalt. Voor Twee "R" Recycling was de benodigde investering voor de asbestfabriek, zo’n 23 miljoen euro, zonder financiering onhaalbaar. En dus konden we tijdens de crisis opnieuw beginnen met het zoeken naar een geldschieter.”

Wat doet de fabriek precies?

“Zie het als popcorn. Wanneer je een maiskorrel verhit ploft deze uit elkaar. Met een asbestvezel gebeurt iets vergelijkbaars: op een temperatuur van ongeveer 1000 graden wordt de vezel poreus en breekt in stukjes die zich niet kunnen vastklemmen in je longen. In de fabriek die ik heb bedacht staat een lange tunneloven, vergelijkbaar met een steenfabriek. Wagonnetjes met daarop de brokken asbestcement, dan nog in plastic, worden de oven ingereden. Eerst verbrandt het plastic – die lucht wordt gezuiverd. Daarna gaat de temperatuur omhoog om de asbestvezel onschadelijk te maken, zonder dat de golfplaat in de brand vliegt. Eenmaal afgekoeld valt de plaat uit elkaar en wordt vergruisd tot een korrel. Deze korrel gebruiken we als cementvervanger in een stof voor fundering in de bouw of onder wegen. Op die manier beperken we ook uitstoot van CO2, want cementindustrie is de grootste CO2-uitstoter die er bestaat.”

Waarom staat uw fabriek er nog niet?

“In 2011 was alles in kannen en kruiken voor een fabriek in Zwolle. Alleen een vergunning hadden we nog nodig. Sindsdien wacht ik op de overheid. Ik snap het wel, asbest is een beladen onderwerp. Maar uit alle contacten die ik had, van de staatssecretaris tot politieke partijen, kwam hetzelfde naar voren: er moet een initiatief komen om asbest definitief op te ruimen. Maar snap dan ook dat je zonder medewerking of steun niet tegen een stortlocatie kan concurreren. Bij mij kan de verwerking voor 175 euro per ton, een stortlocatie is zeker honderd euro goedkoper.

“Afval blijft altijd naar het laagste putje lopen, dus heb je een stortverbod nodig, zoals we die kennen bij andere afvalstromen. Ook dan is verwerking duurder, maar kiezen we voor circulair. Behalve in het geval van asbest.”

Verwacht u dat de fabriek er nog komt?

“Natuurlijk houd ik hoop. De financiering is er en we wachten nu op groen licht van de overheid. Voordat er een stortverbod komt moet duidelijk zijn hoeveel asbestafval wij jaarlijks kunnen verwachten, en in hoeverre dit besmet is met bijvoorbeeld grond, want dat kan ons eindproduct aantasten.

“Mits groen licht, kan de fabriek er in een paar jaar staan. Tot die tijd verdwijnt asbestafval onder de grond, waar de kans op besmetting met grond weer groter is.”

Lees ook:

Asbestafval belandt gewoon op de stort

Recycling is het modewoord, maar iedere afvalzak met kankerverwekkend asbest belandt in Nederland gewoon op de stort. 'Ik maak mij zorgen, niet alleen om hoe asbestafval wordt bewaard, maar ook om het feit dat we het opslaan.'