ColumnVincent wil zon
Verplicht bedrijven om een steeds groter deel van hun energie CO2-vrij te maken
Neem een voorbeeld aan de regels voor autofabrikanten: Leg energiebedrijven een snel afnemend maximum aan CO2-uitstoot voor hun producten op. Dat zou de energietransitie flink kunnen versnellen.
Autofabrikanten kregen een paar jaar geleden van de Europese Unie te horen dat hun personenauto’s snel minder CO2 moeten gaan uitstoten. De auto’s die zij in 2030 verkopen, moeten gemiddeld 37,5 procent minder CO2 uitstoten dan auto’s van 2020 doen.
Met benzine- en dieselmotoren alleen haal je dat niet. Die kunnen misschien nog een paar procent zuiniger worden, maar dat houdt snel op. Dus was de boodschap van de EU: zorg dat je in 2030 een flink aantal elektrische auto’s verkoopt, want die halen je gemiddelde uitstoot fors omlaag.
Boete voor zwarte schapen
Ook voor de jaren tot 2030 werden al doelen gesteld. Als je daar niet aan voldoet, moet je een forse boete betalen. Kom je onder het maximum uit, zoals Tesla, die immers alleen maar elektrische auto’s levert, dan mag je het verschil verkopen aan een concurrent die boven het maximum eindigt.
Dat lijkt een flauwe truc voor zwarte schapen om aan een boete te ontkomen, maar in feite betaal je natuurlijk toch een soort van boete, maar nu aan een concurrent. Een concurrent die met jouw geld nota bene zijn voorsprong nog kan proberen te vergroten.
Autofabrikanten die hadden gehoopt dat het tot 2030 wel mee zou vallen met de controles door de EU komen bedrogen uit, en erger nog: de EU heeft vorig jaar de eisen aangescherpt. In 2030 moeten nieuwe auto’s niet 37,5 maar 50 procent minder CO2 uitstoten.
In 2035 moet de CO2-uitstoot van nieuwe auto’s zelfs op nul uitkomen. Dan kunnen er dus alleen nog maar elektrische auto’s worden verkocht (op een klein aantal exclusieve auto’s na). Ondanks veel gemor hebben de autofabrikanten de regeling aanvaard en richten zij zich nu dus op een geheel CO2-vrije toekomst.
Ook voor de benzinepomp
Wat mij betreft moeten we iets vergelijkbaars regelen voor de energieleveranciers. En dan denk ik zowel aan de bedrijven die bij ons thuis voor stroom en gas zorgen, als aan de oliemaatschappijen die bij de pomp voor benzine en diesel zorgen.
Helemaal gaat de vergelijking niet op, en met name het idee om in 2035 alleen maar CO2-vrije energie te leveren zal niet realiseerbaar zijn. Maar bijvoorbeeld de stroom die aan huishoudens wordt geleverd, moet in 2035 echt wel CO2-vrij kunnen zijn. En dat geldt ook voor de stroom die via laadpalen de batterijen van de elektrische auto’s vult.
Voor benzine wordt dat lastiger. Het zou technisch kunnen om aan de pomp alleen nog biodiesel, biogas en biobenzine te verkopen, maar in de praktijk is dat niet haalbaar. Zeker niet omdat de investeringen daarin slechts voor een paar jaar zouden zijn; de verbrandingsmotor is immers toch hard op weg naar zijn eindhalte. Omdat er tot 2035 nog wel benzineauto’s verkocht mogen worden, moet je ook daarna nog minstens vijftien jaar toestaan dat daarvoor benzine wordt geleverd.
Flinke opgave
Maar je zou wel kunnen regelen dat op weg naar 2035, alsook daarna, bedrijven als Shell en Esso verplicht worden om een steeds groter deel van hun energie CO2-vrij te maken. Verkopen ze nu aan hun pomp/laadpaal pakweg 99 procent benzine en diesel, en 1 procent stroom, dan zou dat in 2025 bijvoorbeeld 97 om 3 procent moeten zijn, en vervolgens op kunnen lopen naar 75/25 in 2030 en 50/50 in 2035.
Bedenk daarbij dat nu van de nieuwe auto’s weliswaar al 25 procent, ongeveer 100.000 auto’s, elektrisch is, maar op ons totale wagenpark van 9 miljoen is dat nog maar 1 procent. En bovendien moet alle stroom die verkocht wordt ook nog 100 procent CO2-vrij worden.
Het is dus een flinke opgave om de ‘brandstoffen’ voor het autopark van 2035 gemiddeld 50 procent minder CO2-uitstoot te laten veroorzaken. Iets vergelijkbaars geldt voor de energie die we thuis gebruiken. In 2035 zijn gasgestookte cv-ketels weliswaar niet meer leverbaar, maar de dan bestaande cv-ketels zullen nog vijftien jaar gas nodig hebben.
Perverse prikkel
Door boetes te zetten op het niet halen van de streefcijfers, ga je echter ook de oliemaatschappijen en gasleveranciers motiveren om hun klanten versneld naar schone stroom te laten overstappen. Nu nog hebben zij een prachtig verdienmodel aan hun olie en gas, zie hun exorbitante winsten van het afgelopen jaar. Aan die perverse prikkel om toch vooral fossiele brandstoffen te blijven verkopen, moet echt snel een einde komen.
In zijn weblog ‘Vincent wil zon’ belicht Vincent Dekker innovaties en ontwikkelingen op het gebied van groene energie, dichtbij en ver van huis. Meer afleveringen op trouw.nl/vincentwilzon. Vincent heeft ook een podcast, onder meer over elektrische auto’s - beluister die via deze link of zoek hem op via de bekende kanalen.
Lees ook:
Alle nieuwe auto’s in 2025 elektrisch? Dan pas?
In Nederland mogen vanaf 2025 alleen nog elektrische auto’s worden verkocht, vindt de Tweede Kamer. Veel te ambitieus, denken tegenstanders. Maar het gaat wellicht juist nog eerder gebeuren.
