Uitstoot privévluchten verviervoudigd, maar beleid ontbreekt nog

Het aantal vluchten met privévliegtuigen groeit razendsnel, en de CO2-uitstoot die daardoor veroorzaakt wordt, groeit zelfs nog sneller. In heel Europa werden er vorig jaar 573.000 vluchten met zo’n privéjet uitgevoerd, die bij elkaar zorgden voor bijna 3,4 miljoen ton aan CO2.

Die cijfers komen uit een studie, in opdracht van Greenpeace uitgevoerd door CE Delft, een gerenommeerd bureau op het gebied van milieu-onderzoek. Greenpeace zelf zet de uitkomst in perspectief: 3,4 miljoen ton is even veel als wat 550.000 inwoners van de Europese Unie per jaar veroorzaken. Of zelfs 3,3 miljoen Afrikanen – wat volgens Greenpeace de ‘schaamteloze ongelijkheid’ laat zien die uit deze ‘luxe-uitstoot’ blijkt.

Greenpeace publiceerde afgelopen najaar al onderzoek naar het gebruik van privéjets in Nederland en herhaalt nu naar aanleiding van dit Europese onderzoek het pleidooi voor een verbod op dit soort vluchten. “Miljoenen mensen overal ter wereld hebben te maken met de klimaatcrisis en de kosten daarvan”, zegt Greenpeace-campagneleider Klara Maria Schenk. “Intussen verbrandt een kleine minderheid vliegtuigbrandstof alsof er geen morgen is, puur voor eigen plezier en gewin.”

Ook plezierreisjes naar Majorca

In het Nederlandse onderzoek vielen al de vlieggewoontes van Formule-1-coureur Max Verstappen op, die in negen maanden 164.126 kilometer per privéjet aflegde, met als kortste vlucht die van Nice naar Cannes, 25 kilometer. Uit het Europese onderzoek blijkt dat gebruikers van privéjets niet alleen naar zakencentra vliegen; ook plezierreisjes naar bijvoorbeeld Majorca en de Côte d’Azur worden vaak per privéjet gemaakt.

Het gebruik van privéjets nam een grote vlucht nadat de coronapandemie was uitgebroken. De gewone luchtvaart lag door lockdowns stil, maar wie er het geld voor had, kon dankzij die privéjets toch vliegen. In 2020 bleef het aantal vluchten nog beperkt tot 119.000. Het jaar daarop, toen overal nog beperkingen golden, waren dat er al 350.000 – meer dan voor corona – en in 2022 groeide dat aantal met nog eens 64 procent.

Die verdrievoudiging van het aantal vluchten ging gepaard met een verviervoudiging van de CO2-uitstoot, berekende CE Delft, omdat er vaker over langere afstanden werd gevlogen. Per passagier stoten privéjets, afhankelijk van het vliegtuigtype, vijf tot veertien keer zoveel CO2 uit als gewoon vliegverkeer en tot vijftig keer zoveel als wie de trein neemt.

Verbod ‘grijpt in op privéleven van burgers’

Die trein is vaak genoeg een goed alternatief. Nog steeds gaat 40 procent van de vluchten met privéjets over minder dan vijfhonderd kilometer, stelt CE Delft vast. De populairste vluchten zijn die tussen Londen en Parijs en tussen Parijs en Genève. Vanuit Parijs rijdt acht keer per dag een trein naar Genève, en die doet er drie uur en vijftien minuten over. Naar Londen kan dat tot tien keer per dag, in rond de tweeënhalf uur.

Minister Harbers (infrastructuur) liet in het najaar al weten geen heil te zien in een verbod op vliegen per privéjet. Daar is volgens hem geen wettelijke basis voor. Een verbod ‘grijpt ook sterk in op het privéleven van burgers’, schreef hij aan de Tweede Kamer; die mogen tenslotte ook ‘zelf bepalen wanneer ze de auto of de bus nemen’. De minister heeft wel toegezegd te kijken naar de mogelijkheid om het gebruik van privéjets ‘mee te nemen in het klimaatbeleid voor de luchtvaart’.

Hoog tijd, volgens Greenpeace. Dit soort vluchten telt niet mee in de krimpplannen voor Schiphol: ook als die luchthaven terug moet van 500.000 naar 460.000 vluchten per jaar, zoals minister Harbers wil, kan het vliegverkeer met privéjets gewoon doorgroeien. Een ‘blinde vlek in het luchtvaartbeleid', vindt Greenpeace.

Lees ook:

Rechter buigt zich over ‘monsterklus’: moet krimp van Schiphol doorgaan of niet?

Een volle dag, met een leger aan advocaten, besteedde de rechtbank aan het krimpplan voor Schiphol. Dat plan moet van tafel, vindt de luchtvaart.

Binnenkort bij Trouw: de Klimaatkwestie