Trapt Duitsland, het land van onbegrensde snelheden, op de rem?
Iedereen weet het: zodra je de Duitse grens over bent, mag de voet op het gaspedaal, zo diep als maar kan. Welkom in het land van de onbegrensde snelheden, op de Autobahn dan. Duitsland is het enige land ter wereld waar geen algehele snelheidslimiet op de snelweg is, enkel een ‘richtsnelheid’ van 130 kilometer. Maar hoe lang nog? Is het niet tijd voor een limiet?
Over die vraag is nu in Duitsland een debat ontbrand. Kan dat gejakker op de linkerbanen nog wel, met bijbehorende uitlaatgassen, in een land dat zijn CO2- uitstoot drastisch wil terugbrengen en Europees koploper duurzaamheid wil worden? Nee, dat kan niet, stelt het Nationale Plattform Zukunft der Mobilität, de aanstichter van het debat. In een uitgelekt concept-plan doet die commissie een voorstel: voer een snelheidslimiet in van 130 op de Autobahn.
Minister van verkeer Andreas Scheuer (CSU) verwees het idee direct naar de prullenbak. Een snelheidslimiet is ‘tegen elk menselijk verstand’, sneerde hij. ‘Sociaal en economisch’ volstrekt onwenselijk, vond hij. De ironie wil dat Scheuer het platform zelf opzette in september; het valt onder zijn ministerie. De regering-Merkel (van CDU/CSU en SPD) had besloten dat er zo’n denktank moest komen om Duitsland naar een duurzame toekomst te leiden.
Zijn boude stellingname komt minister Scheuer op kritiek te staan. Van zijn eigen ambtenaren en commissieleden, die zich afvragen wat voor zin hun werk heeft als hun eigen minister hun plannen nog voor ze goed en wel af zijn al genadeloos torpedeert. Maar ook van collega-politici, zoals van SPD-vicevoorzitter Ralf Stegner. “Ook in Duitsland kan niet alles blijven zoals het is als we de wereldwijde klimaatverandering serieus nemen”, reageerde hij.
Toch is de kans klein dat de kwestie uitloopt op een politieke crisis. De regering liet weten de definitieve voorstellen van de commissie in maart af te wachten voor ze een officiële stelling inneemt. Maar door het ‘njet’ van Scheuer zal de kans op een invoering van het plan klein zijn.
Loopjongen
Scheuer gedraagt zich als een loopjongen van de auto-industrie, schamperen milieuactivisten van de Deutsche Umwelthilfe. Die wil al veel langer een snelheidslimiet. Ook het Umweltbundesamt, de regeringsinstantie voor milieubescherming, dringt erop aan. Dat berekende dat een limiet van 120 KM de CO2-uitstoot van auto’s op de Autobahnen met 9 procent zou reduceren.
De Duitse ANWB, de Adac, is niet onder de indruk. De bond verwerpt een snelheidslimiet. De milieuwinst is verwaarloosbaar, stelt de bond: de totale Duitse CO2-uitstoot gaat door zo’n snelheidslimiet met slechts een half procent omlaag. De Adac bedacht in de jaren zeventig de slogan ‘Freie Fahrt für freie Bürger’ (vrij rijden voor vrije burgers). Het werd een gevleugelde uitdrukking.
Maar er zijn meer argumenten voor een snelheidslimiet, zegt ‘mobiliteitsonderzoeker’ Andreas Knie van het Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung: minder verkeersongelukken en minder files. “Eigenlijk zijn er alleen maar argumenten voor, niet tegen.” Tijdwinst levert het sneller rijden niet op. “Sterker nog, het heeft een negatieve impact op het hele verkeer, waardoor ook de hardste rijder later aankomt dan als iedereen 130 had gereden.”
Zo hard rijden als je wilt: het is een symbool in Duitsland, zegt Knie, een ‘heilige koe’. Toch was het niet altijd zo. “Aan het begin was er wel een snelheidslimiet. Die werd in 1954 afgeschaft voor heel Duitsland. Drie jaar later werd het weer ingevoerd, omdat er zoveel meer verkeersdoden waren. Behalve op de Autobahn. Daar kon de vrije burger nog steeds doen wat hij wilde.” In de jaren vijftig was dat misschien geen probleem, zegt Knie: er waren toen nog geen 5 miljoen auto’s in Duitsland. Nu meer dan 46 miljoen. “Het is al zo’n twintig jaar zonneklaar dat er een limiet moet komen.”
Debat over een snelheidslimiet is er eigenlijk al sinds die limiet werd opgeheven, sinds de jaren vijftig dus, zegt Knie. Af en toe laait het op. Hij ziet wel een verschuiving, want op 30 procent van de Autobahnen geldt al een snelheidslimiet. “Vroeger was een meerderheid tegen zo’n limiet, nu nog slechts een minderheid. Dat zijn voornamelijk mannen. De Autobahn is een van de laatste archaïsche vrije ruimten van de Duitse man. Hier kan hij nog zijn mannelijkheid tonen. Ik kan hun verzet alleen zo verklaren.”
Lees ook:
Coalitie wil Urgendazaak niet op de spits drijven
De coalitiefracties reageren vrij laconiek op het nieuws dat Nederland de milieudoelen niet haalt. Niemand wil de druk over het klimaat nog verder opvoeren.
Op de A2 blijft het 130 km/h, tot grote teleurstelling van omliggende gemeente
De maximumsnelheid op de A2 mag ‘s avonds 130 kilometer blijven, aldus de Raad van State. Milieuwethouder Kiki Hagen van de gemeente De Ronde Venen is ‘zwaar teleurgesteld’.
