TNO waarschuwt: overdrijf de waterstofdroom niet

Een warm huis dankzij waterstof in de cv-ketel, in plaats van aardgas? Reken er maar niet op. Ja, Nederland gaat de komende decennia wel een heleboel waterstof gebruiken, om de klimaatdoelen te halen. Maar dit waterstofgas komt vooral als brandstof terecht in de tanks van schepen en trucks, of in fabrieksketels. Voor aardgasloze huizen is groene stroom uit zonnepanelen en windmolens vaak geschikter en goedkoper dan waterstof. Dat is een belangrijke conclusie uit een nieuwe klimaatstudie, die expertisecentrum TNO donderdag presenteerde.

Daarin noemt TNO twee belangrijke scenario’s waarmee Nederland de klimaatdoelen van Parijs kan halen. Die scenario’s zijn: iedereen gaat radicaal duurzaam leven en werken; ofwel we blijven hetzelfde consumeren en produceren, maar bedrijven vangen de CO2-uitstoot af en pompen die weg onder de (zee)bodem. “In beide scenario’s neemt het aandeel waterstof wel toe, maar die toename is beperkt”, aldus TNO. Hooguit 10 procent van de energie komt in de toekomst uit waterstof, voorziet het kenniscentrum. En 1 procent dáárvan gaat huizen verwarmen, maximaal 188.000. Niet eens direct, maar door waterstofgas te stoken voor een collectief warmtenetwerk.

Overspannen verwachtingen temperen

Die visie van TNO is opvallend. De plannen die waterstof een hoofdrol toedichten bij het halen van de Nederlandse klimaatdoelen in 2050 stapelen zich op. Allerlei gemeenten en (industrie)bedrijven broeden op ‘waterstofhubs’. Zo wil Shell in Groningen een waterstoffabriek bouwen voor miljoenen huishoudens. Deze week nog voegde Limburg daaraan toe dat het een internationale draaischijf wil worden voor waterstofgas. De provincie mikt op een totale ‘waterstofeconomie’. TNO tempert mogelijk overspannen verwachtingen. “Waterstof wordt voornamelijk toegepast voor transport en in de industrie”, is de voorspelling tot en met 2050.

Als verklaring voor de 'cruciale’ maar kleine rol van waterstof noemt het kenniscentrum een aantal zwakten. “Zowel de productie als het gebruik van waterstof zijn relatief duur”, aldus TNO. Bovendien gaat bij de productie ervan een hoop energie verloren. Die minpunten zijn er minder voor andere alternatieve energievormen in plaats van olie, kolen of gas, zoals wind- en zonnestroom. Wanneer er technieken komen om die schone stroom op te slaan, kunnen geïsoleerde huizen ‘all electric’ gasloos worden, als alternatief voor een warmtenet of ‘groen’ gas.

Het waterstofgas dat Nederland gaat gebruiken in het scenario van een echt duurzame samenleving, wordt geproduceerd met wind- en zonnestroom. Dat is groene waterstof. Als Nederland de klimaatdoelen wil halen zonder echt te veranderen, dan wordt waterstof gemaakt van aardgas. Bij die ‘blauwe waterstof’ moet de CO2-uitstoot wel in de (zee)bodem opgeslagen worden.

Lees ook:
Een warm huis op waterstof in plaats van gas, is dat de toekomst?

Zeshonderd huizen van het dorp Stad aan ’t Haringvliet moeten switchen van gas naar waterstof. Hoogeveen wil ’s lands eerste waterstofwijk bouwen. Is waterstof de energiebelofte van de toekomst?

Groningen wil wereldwijd voorop lopen in waterstof-productie. ‘Eerst zien, dan geloven’

De provincie ontvouwde onlangs, samen met Shell en Gasunie, een groots plan voor waterstofproductie met windmolens in zee. Aan het voorstel kleven nog vele, grote onzekerheden.

Drie grote initiatieven voor waterstof zouden wel eens voor een doorbraak kunnen zorgen

Bedrijven werken hard aan een alternatief voor vuile energie. Waterstof biedt volgens experts kansen.