‘Terwijl mensen verhongeren, stoppen wij biobrandstoffen van tarwe in onze benzinetank’

Het gebruik van land in Europa voor het telen van gewassen voor biobrandstoffen is niet effectief. Deze hectares kunnen beter worden besteed aan onder meer het produceren van voedsel voor mensen of, als het gaat om energieopwekking, voor bijvoorbeeld zonnepanelen, stellen de organisaties Transport & Environment en Oxfam.

“Het gebruik van land is niet vrijblijvend. Daar kunnen wij effectiever en zorgvuldiger mee omgaan. Er sterven mensen van de honger en wij in Europa stoppen biobrandstof gemaakt van tarwe in onze benzinetank. Dat is niet te rijmen”, zegt Maik Marahrens van milieuorganisatie T&E. “Europese leiders zouden voor de productie van voedsel moeten kiezen in plaats van voor brandstof”, concludeert Julie Bos van Oxfam.

5,3 miljoen hectare voor biobrandstoffen

Biobrandstoffen worden vooral gemaakt van landbouwgewassen zoals granen, maïs en plantaardige oliën (koolzaad, zonnebloem, palm). Wereldwijd wordt er 5,3 miljoen hectare beplant enkel en alleen om gewassen te telen die als grondstof dienen voor biobrandstof. Bij de gewassen voor nog eens 4,3 miljoen hectare is de grondstof voor biobrandstof een bijproduct zoals de stelen maïs en het stro van de tarwe. Voor een deel worden biobrandstoffen ook gemaakt van afvalproducten, zoals gebruikt frituurvet.

Het Duitse Institut für energie- und umweltforschung (Ifeu) bracht eerder in eigen land in kaart hoeveel hectares er nodig zijn voor het telen van gewassen om biobrandstoffen te maken. De Duitsers zijn met 168 petajoule (46,7 miljard kWh) grootverbruikers op het terrein van de biobrandstoffen. Nederland doet het kalmer aan met 36 petajoule en daarvan is, volgens betrokkenen bij het onderzoek, ook nog een groot deel afkomstig uit frituurvet.

In een nieuw rapport berekende het Ifeu hoeveel energie voortkomt uit de totale consumptie in Europa en het Verenigd Koninkrijk en hoeveel land het verbouwen van de gewassen voor deze biobrandstoffen kost. Als je op 2,5 procent van dit land zonnepanelen zet, heb je net zoveel energie. De organisaties T&E en Oxfam pleiten er daarom voor dat de Europese Unie biobrandstoffen niet meer erkent als een duurzaam alternatief voor fossiele brandstoffen.

Voedsel en opslag van koolstof

“Energie geproduceerd uit palm-olie staat al op de zwarte lijst en er ligt een voorstel om soja ook uit te bannen, maar wat ons betreft moet Europa nog meer doen”, zegt Julie Bos. “Duitsland en België willen paal en perk stellen aan de import en het zelf verbouwen van gewassen voor biobrandstof. Andere landen moeten dat ook doen”, zegt Maik Marahrens van milieuorganisatie T&E.

De hectares zouden ook beter gebruikt kunnen worden voor voedselproductie, stelt Bos van Oxfam. “Er is op veel plaatsen in de wereld sprake van een voedselcrisis. Dat was al het geval voordat de oorlog in Oekraïne uitbrak”, zegt zij. Volgens de studie van Ifeu kan de grond waar nu gewassen staan die Europa gebruikt voor biobrandstof, dagelijks de calorieën in voedsel opleveren voor 120 miljoen mensen. De organisaties suggereren nog een andere in hun ogen nuttige bestemming voor het land dat nu in gebruik is voor biobrandstoffen: maak er natuur van. Planten in de natuur slaan volgens de studie twee keer zoveel koolstof op dan gewassen voor biobrandstof. “Daar komt nog bij dat de biodiversiteit toeneemt”, zegt Marahrens.

Lees ook:

Pleidooi voor verbod op voedselgewas als ‘groene’ brandstof

Stop met biobrandstof uit voedsel, zeggen milieu-wetenschappers. De teelt schaadt de natuur terwijl de CO2-uitstoot juist stijgt.